وقت نماز
سؤال 1: چگونه بايد به ظهر شرعي علم پيدا كرد تا نماز ظهر را سر وقت بخوانيم؟
جواب: اگر شاخصي را در زمين فرو ببريم، وقتي كه سايه شاخص به آخرين درجه كمي رسيد و دو مرتبه رو به زياد شدن گذاشت، معلوم مي‌شود ظهر شرعي شده و وقت نماز ظهر داخل گشته است. (ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره), م729)
سؤال 2: وقت مخصوص نماز ظهر و عصر را بيان كنيد و لطفاً توضيح دهيد وقت مشترك نماز ظهر و عصر از چه زماني شروع و به چه زماني خاتمه پيدا مي‌كند؟
جواب: وقت مخصوص نماز ظهر از اول ظهر است تا وقتي كه از ظهر به اندازه خواندن نماز ظهر بگذرد، و وقت مخصوص نماز عصر موقعي است كه به اندازه خواندن نماز عصر، وقت به مغرب مانده باشد، كه اگر كسي تا اين موقع نماز ظهر نخواند، نماز ظهر او قضا شده و بايد نماز عصر را بخواند. و ما بين وقت مخصوص نماز ظهر و وقت مخصوص نماز عصر، وقت مشترك نماز ظهر و نماز عصر است. (ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره), م731)
سؤال 3: مغرب شرعي از چه زماني حاصل مي‌شود و نماز مغرب در چه زماني داخل مي‌شود؟
جواب: مغرب شرعي موقعي حاصل مي‌شود كه سرخي طرف مشرق بعد از غروب آفتاب پيدا شود، از بين برود و از اين زمان است كه وقت نماز مغرب داخل مي‌گردد. (ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره), م735)
سؤال 4: وقت مخصوص و مشترك نماز مغرب و عشاء را بفرمائيد از چه زماني شروع مي‌گردد؟
جواب: وقت مخصوص نماز مغرب از اول مغرب است تا وقتي كه از مغرب به اندازه خواندن سه ركعت نماز بگذرد، و وقت مخصوص نماز عشاء موقعي است كه به اندزه خواندن نماز عشاء به نصف شب مانده باشد كه اگر كسي تا اين موقع نماز مغرب را عمداً نخواند بايد اول نماز عشاء و بعد از آن نماز مغرب را بخواند و بنابراين بين وقت مخصوص نماز مغرب و وقت مخصوص نماز عشاء، وقت مشترك نماز مغرب و عشاء است. (ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره), م736)
سؤال 5: اول وقت و آخر وقت نماز صبح از چه زماني شروع و به چه زماني پايان مي‌يابد؟
جواب: نزديك اذان صبح از طرف مشرق، سفيده‌اي رو به بالا حركت مي‌كند كه آن را فجر اول مي‌گويند. موقعي كه آن سفيده پهن شد، فجر دوم و اول وقت نماز صبح است و آخر وقت نماز صبح موقعي است كه آفتاب بيرون مي‌آيد. (ر.ک توضيح المسائل امام خميني(ره), م741)
سؤال 6: آيا مي‌شود در وسط اذان دادن نماز خواند، آيا اين نماز درست است يا بايد صبر كنيم تا اذان تمام شود؟
جواب: اگر با شروع اذان يقين به داخل شدن وقت نماز پيدا مي‌كنيد مي‌توانيد نماز را شروع نماييد و الا صبر كنيد تا اذان تمام شود و يقين به دخول وقت پيدا كنيد(ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع, ج1, م 742 و ص462, س374)
سؤال 7: اگر وقت نماز رسيده باشد ولي انسان تميز نباشد مثلاً يك هفته گذشته كه به حمام نرفته باشد آيا اول نماز را به جا آورد بهتر است يا به حمام برود و تميز شود؟
جواب: اگر لباس و بدن او پاك باشد نماز اول وقت بر حمام رفتن فضيلت و برتري دارد. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع, ج1, م751)
سؤال 8: نماز و روزه فرد مسلماني كه در قطب جنوب و يا شمال به سر مي‌برد در حالي كه شش ماه از سال روز و شش ماه شب مي‌باشد چگونه است؟ و يا فرد مسلماني كه در كره ماه به سر مي‌برد چگونه است؟
جواب: در مورد سؤال مي‌توانند نماز خود را مطابق مناطق معتدله و يا مطابق نزديكترين شهري كه شب و روز معين دارد انجام دهند و در كره ماه هم اگر روز و شب معين نداشتند به همين نحو عمل مي‌كنند. (ر.ك تحرير الوسيله, ج2, ص638)
سؤال 9: اگر در ميان خواندن نماز صبح خورشيد طلوع كند آيا نماز خوانده شده اداء است يا قضا؟
جواب : اگر يك ركعت از نماز شما قبل از طلوع خورشيد خوانده شده باشد نماز اداء است. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع, ج1, م 748)
سؤال 10: اگر در نماز با ضيق وقت مواجه شديم آيا مي‌شود در نماز اولاً تسبيحات اربعه را يك بار ادا كنيم؟ ثانياً قنوت را نخوانيم و ثالثاً نماز را نشسته بجا آوريم؟
جواب: در ضيق وقت يك بار خواندن تسبيحات اربعه و حذف قنوت مانعي ندارد و حتي در ضيق وقت مي‌توان سوره را هم حذف نمود اما نشسته خواندن كه تأثيري در سرعت نماز ندارد جايز نيست. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع, ج1, م1006 و م970)
سؤال 11: وقت نماز ظهر و عصر تا اذان مغرب است يا تا غروب آفتاب چون در رساله آقاي لنكراني خواندم كه تا اذان مغرب است؟
جواب: بسياري از مراجع مي‌فرمايند پايان وقت نماز عصر، مغرب شرعي است كه اذان مغرب مي‌شود كه از جمله آنها آيت الله لنكراني است بعضي هم معتقدند كه پايان وقت نماز عصر، غروب آفتاب است كه قرص خورشيد از افق پنهان مي‌گردد. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع, ج1, م731)
سؤال 12: اهل تسنن نماز مغرب را پيش از مغرب مي‌خوانند آيا ما مي‌توانيم در هنگام حج يا غير آن به آنها اقتدا كرده و به همان نماز اكتفا نمائيم؟
جواب: در مورد تقيّه مانعي ندارد. (ر.ک استفتائات جديد امام خميني(ره) ج1, ص 131, س16)
سؤال 13: گفته شده كه درباره موضوع فجر صادق در شبهاي مهتابي براين است كه قدري تأمل شود تا سپيده فجر بر مهتاب غلبه نمايد آيا اين فتوا صحيح است؟ در صورت مثبت بودن پاسخ چند دقيقه قابل تأمل است و شب‌هاي مهتابي چند شب در ماه قمري مي‌باشد؟ (نظر حضرت امام (ره))
جواب: ميزان شب‌هائي است كه روشنائي ماه بر طلوع فجر غالب است و بايد براي نماز صبر كند تا روشنائي طلوع فجر احراز شود. (ر.ک استفتائات جديد امام خميني(ره) ج1, ص 131, س19)
سؤال 14: ظاهراً اذان صبح راديو بر اساس طلوع فجر طبق استخراج مؤسسه ژئو فيزيك است آيا چنين وقتي شرعاً معتبر است يا بايد فجر با چشم عادي ديده شود و افق روشن گردد؟
جواب: ميزان تبيين حسّي است نه علمي، بنابراين بايد طلوع فجر قابل رؤيت به چشم عادي باشد. (ر.ک استفتائات امام خميني(ره) ج1, ص 132, س21)
سؤال 15: بيدار نمودن افراد خانواده براي نماز صبح با چه كيفيتي مجاز است؟
جواب: اگربيدار نكردن آنها موجب سهل انگاري و استخفاف به امر نماز باشد، بايد آنها را بيدار نمايد. (ر.ک استفتائات امام خميني(ره) ج1, ص 133, س25)
سؤال 16: كسي كه به اندازه خواندن يك ركعت نماز وقت دارد نماز را به چه صورتي بايد بخواند؟
جواب: بايد نماز را به نيت ادا بخواند ولي نبايد عمداً نماز را تا اين وقت تأخير بيندازد. (ر.ک توضيح المسائل دوازده مرجع, ج1, م748)