جهاد و اقامه نماز
۱. جهاد، از عوامل تخفیف در تهجّد و برداشته شدن وجوب نماز شب از مسلمانان
اِنَّ رَبَّكَ یَعلَمُ اَنَّكَ تَقومُ اَدنى مِن ثُلُثَىِ الَّیلِ ونِصفَهُ وثُلُثَهُ وطَـافَةٌ مِنَ الَّذینَ مَعَكَ واللّهُ یُقَدِّرُ الَّیلَ والنَّهارَ عَلِمَ اَن لَن تُحصوهُ فَتابَ عَلَیكُم فَاقرَءوا ما تَیَسَّرَ مِنَ القُرءانِ عَلِمَ اَن سَیَكونُ مِنكُم مَرضى وءاخَرونَ یَضرِبونَ فِى الاَرضِ یَبتَغونَ مِن فَضلِ اللّهِ وءاخَرونَ یُقـتِلونَ فى سَبیلِ اللّهِ فَاقرَءوا ما تَیَسَّرَ مِنهُ واَقیمُوا الصَّلوةَ وءاتُوا الزَّكوةَ واَقرِضُوا اللّهَ قَرضـًا حَسَنـًا وما تُقَدِّموا لاِنفُسِكُم مِن خَیر تَجِدوهُ عِندَ اللّهِ هُوَ خَیرًا واَعظَمَ اَجرًا واستَغفِرُوا اللّهَ اِنَّ اللّهَ غَفورٌ رَحیم. مزمّل (۷۳) ۲۰
ترجمه: پروردگارت مىداند كه تو و گروهى از آنها كه با تو هستند نزدیك دو سوم از شب یا نصف یا ثلث آن را به پا مىخیزند؛ خداوند شب و روز را اندازهگیرى مىكند؛ او مىداند كه شما نمىتوانید مقدار آن را (به دقت) اندازهگیرى كنید (براى عبادت كردن)، پس شما را بخشید؛ اكنون آنچه براى شما میسر است قرآن بخوانید او مىداند بزودى گروهى از شما بیمار مىشوند، و گروهى دیگر براى به دست آوردن فضل الهى (و كسب روزى) به سفر مىروند، و گروهى دیگر در راه خدا جهاد مىكنند (و از تلاوت قرآن بازمىمانند)، پس به اندازهاى كه براى شما ممكن است از آن تلاوت كنید و نماز را بر پا دارید و زكات بپردازید و به خدا «قرض الحسنه» دهید ( در راه او انفاق نمایید) و (بدانید) آنچه را از كارهاى نیك براى خود از پیش مىفرستید نزد خدا به بهترین وجه و بزرگترین پاداش خواهید یافت؛ و از خدا آمرزش بطلبید كه خداوند آمرزنده و مهربان است!
۲. جهاد در راه خدا، زمینه ساز حفظ مساجد، یاد خدا و نماز
اَلَّذینَ اُخرِجوا مِن دِیـرِهِم بِغَیرِ حَقّ اِلاّ اَن یَقولوا رَبُّنَا اللّهُ ولَولا دَفعُ اللّهِ النّاسَ بَعضَهُم بِبَعض لَهُدِّمَت صَومِعُ وبِیَعٌ وصَلَوتٌ ومَسـجِدُ یُذكَرُ فِیهَا اسمُ اللّهِ كَثیرًا و لَیَنصُرَنَّ اللّهُ مَن یَنصُرُهُ اِنَّ اللّهَ لَقَوِىٌّ عَزیز * اَلَّذینَ اِن مَكَّنّـهُم فِى الاَرضِ اَقامُوا الصَّلوةَ وءاتَوُا الزَّكوةَ واَمَروا بِالمَعروفِ ونَهَوا عَنِ المُنكَرِ ولِلّهِ عـقِبَةُ الاُمور. [۱] حج (۲۲) ۴۰ و ۴۱
ترجمه: همانها كه از خانه و شهر خود، به ناحق رانده شدند، جز اینكه مىگفتند: «پروردگار ما، خداى یكتاست!» و اگر خداوند بعضى از مردم را بوسیله بعضى دیگر دفع نكند، دیرها و صومعهها، و معابد یهود و نصارا، و مساجدى كه نام خدا در آن بسیار برده مىشود، ویران مىگردد! و خداوند كسانى را كه یارى او كنند (و از آیینش دفاع نمایند) یارى مىكند؛ خداوند قوى و شكست ناپذیر است.
همان كسانى كه هر گاه در زمین به آنها قدرت بخشیدیم، نماز را برپا مىدارند، و زكات مىدهند، و امر به معروف و نهى از منكر مىكنند، و پایان همه كارها از آن خداست!
پی نوشت ها
[۱] - مقصود از «صلوات» كنیسه یهود است و وجه نامگذارى به این نام، اقامه نماز در آن است و «مساجد» معبد معروف مسلمانان است و نامگذارى آن به این اسم از باب اختصاص سجده به نماز مسلمانان است. (روح المعانى، ج ۱۰، جزء ۱۷، ص ۲۴۲ و ۲۴۳)