چرا كودك را تا 7 سالگي بايد آزاد گذاشت؟
با سلام و عرض ارادت خدمت شما پرسشگر گرامي؛ از اينكه با ما سخن مي گوئيد خرسنديم و اميدواريم كه ارتباط شما با ما تداوم داشته باشد. براي پاسخ به سوال شما لازم است تا حدي با ويژگيهاي دوره هفت ساله اول آشنا شويم.
اين دوره كه سن خوشي و بازي كودك است، از زمان تولد شروع مي شود. فرزند در اوان كودكي هنوز دنياي خود را نمي شناسد و به طور كامل با آن در ارتباط نيست. او نمي تواند كارهاي شخصي خود را انجام دهد و از اين جهت به سن رفع نيازها هم تعبير مي شود. روان شناسان به دوره تولد تا 2 سالگي، سن حسي ـ حركتي مي گويند. از دو سالگي جست وخيز كودك اوج مي گيرد و تمايل او به بازي ها بيشتر مي شود. او در اين سن، از تمركز طولاني در مسائل گريزان است و فوق العاده به دنبال تنوع طلبي و آزادي خواهي است. از دو تا سه سالگي، ارتباط كامل تري با محيط پيرامون خود پيدا مي كند و كم كم قدرت تشخيص در او نمايان مي شود، ولي همچنان از تصميم گيري عاجز و به والدين متكي است.
در اين دوران منابع شناختي كودك به صورت كامل رشد نيافته تا درك درستي از قوانين داشته باشد و بتواند از آن پيروي كند، به هيمن دليل گفته ميشود در اين هفت سال بايد كودك را آزاد گذاشت تا به بازي و تفريح مشغول شود تا از طريق تعامل كودك با محيط اطراف، قواي شناختي كودك رشد پيدا كند. از دو سالگي به بعد حركت هاي كودك كم كم بيشتر مي شود و ميل به بازي همراه با كنجكاوي در او شدت مي گيرد. بازي به عنوان عاملي مهم جهت رشد كودك مطرح است. در حقيقت، بازي تفكر و زندگي اوست.
امام صادق عليه السلام مي فرمايد: «طفل تا هفت سال بايد بازي كند».
بچه ها از بازي لذت مي برند و آن لحظه ها، فرصت خوبي براي اظهار احساسات، كنترل عواطف و تخليه انرژي خود پيدا مي كنند. بازي بر رشد عاطفي، اجتماعي و عقلاني كودك تأثير فراواني دارد. هنگامي كه كودك با برخي مشكلات در بازي روبه رو مي شود و براي حل شدنش تلاش مي كند، قدرت او براي رويارويي با مسائل گوناگون آينده افزايش مي يابد. پيامبر اكرم صلي الله عليه و آله به كساني كه بچه زير هفت سال دارند، سفارش مي كند كه خود را هماهنگ با آنها كنند و كارهايي كه مطابق ميل آنها بازي محسوب مي شود، انجام دهند.
ناگفته نماند، آزادي كودك در هفت سال اول زندگي به معني رها كردن او، دادن اجازه انجام اعمال مخاطره آميز يا خلاف ادب و بي تفاوتي نسبت به رفتارهاي نادرست نسيت، بلكه يعني نبايد او را تحت فشار قرار داد يا كاري را كه از توانش خارج است، به او سپرد. بايد با ساماندهي اموري كه مي تواند انجام دهد، آزادي او را با كنترل منطقي همراه ساخت.
شركت دادن كودكان در بازي هاي دسته جمعي، سبب مي شود از انزوا بيرون آيند و روحيه همكاري و دوستي ميان آنها تقويت شود. بيشتر تجربه هايي كه در زمينه هاي مختلف در اين دوره از عمر كسب مي شود، از طريق بازي است. همچنين، كودك به وسيله بازي به آسان ترين شكل به شناخت جهان پيرامون خود مي رسد. پس بازي در زندگي بچه ها، نه تنها تفريح نيست كه بايد در حقيقت آن را جدي ترين كار آنها دانست. بهترين لحظات زندگي امام حسن و امام حسين عليهما السلام، زمان بازي ايشان با جد گرامي شان، حضرت رسول اكرم صلي الله عليه و آله و پدر بزرگوارشان، حضرت علي عليه السلام در قالب ارتباطي صميمانه شكل مي گرفت.
بارها حضرت پيامبر (ص) سجده نماز خود را طولاني مي كرد تا حسنين عليهما السلام كه كودكاني پر جست و خيز بودند و به زحمت بر پشت پيامبر سوار مي شدند، از بازي سير شوند. چون سر و كار تو با كودك فتاد / پس زبان كودكي بايد گشاد.
در حديثي از حضرت موسي بن جعفر عليه السلام نقل است : «تَسْتَحِبُّ عِرامةُ الغُلام في صِغَرهِ لِيَكوُنَ حَكيما في كِبَرِه». خوب است فرزند در سنين خردسالي بازيگوش باشد تا در سنين بزرگسالي بردبار و صبور شود.