پنجشنبه 1 آذر 1403

                                                                                                                        


                                   

                                                                                                                                                                                                                                 

 

 

آيا آيه «بقية الله خير لكم ان كنتم مؤمنين» در باره امام زمان (عج) نازل شده است؟
آيا آيه «بقية الله خير لكم ان كنتم مومنين» در باره امام زمان (عج) نازل شده است؟
سؤال كننده : مشكات
پاسخ:
در قرآن كريم آيات بسياري داريم كه موضوع اوليه آيه در زمان انبياي گذشته بوده است اما مصداقي از آن نيز در زمان رسول گرامي اسلام صلي الله عليه وآله وسلم محقق مي شود . تمامي ماجراهايي كه از انبياي كرام نقل شده است به اين دليل بوده است كه آن ماجرا ربطي به عصر رسول گرامي اسلام و وقائع زمان آن حضرت داشته است .
از واضح ترين آنها مي توان به آيه
رَحمَةُ اللهِ وَبَرَكَاتُهُ عَلَيكُم أهلَ البَيتِ (هود 73)
بخشايش و بركتهاي خداوند بر شما اهل اين خانه باد
اشاره نمود كه در شأن حضرت ابراهيم و خاندانش نازل شده است اما رسول خدا از خداوند طلب نمودند كه آن را در ذريه وي نيز قرار دهد .
شوكاني در اين باره مي نويسد:
قوله : كما صليت علي آل إبراهيم هم إسماعيل وإسحاق وأولادهما، وقد جمع الله لهم الرحمة والبركة بقوله: رحمة الله وبركاته عليكم أهل البيت إنه حميد مجيد ولم يجمعا لغيرهم، فسأل النبي صلي الله عليه وآله وسلم إعطاء ما تضمنته الآية.
قول رسول خدا كه فرمودند همانطور كه بر ابراهيم و آل ابراهيم درود فرستادي مقصود اسماعيل واسحاق واولاد ايشان است وخداوند براي ذريه وي رحمت وبركت را جمع فرموده است چون در قرآن فرموده : بخشايش و بركتهاي خداوند بر شما اهل اين خانه باد كه او ستايش شده بخشنده است واين دو مطلب براي هيچ كس جمع نشدند .پس رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم از خداوند خواست كه آنچه را كه در اين آيه آمده است به وي عطا شود .
نيل الأوطار - الشوكاني - ج 2 - ص 325
شربيني نيز مي نويسد:
قال تعالي: (رحمة الله وبركاته عليكم أهل البيت إنه حميد مجيد) فسأل (ص) إعطاء ما تضمنته هذه الآية مما سبق إعطاؤه لإبراهيم.
خداوند فرمود : بخشايش و بركتهاي خداوند بر شما اهل اين خانه باد كه او ستايش شده بخشنده است .پس رسول خدا صلي الله عليه وآله وسلم از خداوند خواست كه آنچه را اين آيه شامل وي مي شود - كه به ابراهيم عطا شده بود - به وي عطا كند.
مغني المحتاج - محمد بن أحمد الشربيني - ج 1 - ص 176
وبه همين دليل در روايات مي بينيم كه هنگام سلام كردن به اهل بيت رسول خدا و درود فرستادن بر ايشان همين آيه را تلاوت مي كرده اند:
ثم نهض اليماني وهو يقول رحمة الله وبركاته عليكم أهل البيت.
شخص يمني ايستاد وگفت : بخشايش و بركتهاي خداوند بر شما اهل اين خانه باد.
الكافي - الشيخ الكليني - ج 1 - ص 347
آيه مورد بحث نيز همينطور است .
بقية الله به معني كسي يا چيزي است كه خداوند براي مردم باقي گذاشته است.
قرطبي يكي از مفسران اهل سنت مي نويسد:
( بقية الله خير لكم ) أي ما يبقيه الله لكم بعد إيفاء الحقوق.
بقية الله بهتر است براي شما يعني آنچيزي كه خداوند براي شما بعد از دادن حق ديگران باقي گذاشته است.
تفسير القرطبي - القرطبي - ج 9 - ص 86
پس معني «بقية الله» عام است و شامل هر چيزي مي شود كه خداوند براي مردمان باقي گذاشته باشد. يكي از مهمترين آنها كسي است كه خواهد آمد وجامعه را پر از عدل و داد مي نمايد.
به همين دليل حتي در بعضي كتب اهل سنت آمده است كه خود حضرت خود را «بقية الله» ناميده و ديگران هم به حضرت ولي عصر «بقية الله» مي گويند .
وعن أبي جعفر أيضا قال : المهدي منا منصور بالرعب ...وصاح صايح من السماء بأن الحق معه ومع أتباعه فعند ذلك خروج قائمنا ، فإذا خرج أسند ظهره إلي الكعبة واجتمع إليه ثلاث مائة وثلاثة عشر رجلا من أتباعه ، فأول ما ينطق هذه الآية : ( بقية الله خير لكم إن كنتم مؤمنين ) ثم يقول : أنا بقية الله وخليفته وحجته عليكم ، فلا يسلم مسلم عليه إلا قال : السلام عليك يا بقية الله في الأرض...
از ابو جعفر (امام باقر) نقل شده است كه گفت مهدي از ماست ( اهل بيت) و خداوند او را با انداختن ترسش در دل دشمنان ياري مي كند ... منادي از آسمان ندا مي دهد كه حق با او و اطرافيانش است . در آن هنگام قيام كننده ما قيام مي كند . پس وقتي ظهور كند به كعبه تكيه داده و سيصد وسيزده نفر همراه وي جمع مي شوند . پس اولين چيزي كه مي گويد اين آيه است : ( بقية الله خير لكم إن كنتم مؤمنين )سپس مي گويد اي مردم من بقية الله در زمين هستم وخليفه خداوند و حجت او بر شما .پس هيچ كس به وي سلام نمي كند مگر اينكه مي گويد سلام بر تو اي بقية الله...
الفصول المهمة في معرفة الأئمة - ابن الصباغ مالكي - ج 2 ص 1133- 1135چاپ دار الحديث
مرحوم آيت الله مرعشي در كتاب شرح احقاق الحق مدارك ديگري نيز از كتب اهل سنت براي اين مطلب نقل فرموده اند :
منهم العلامة الشيخ عبد الهادي الأبياري في «العرائس الواضحة» (ص 209 ط القاهرة) قال: وعن أبي جعفر من خبر طويل: أنه إذا خرج أسند ظهره إلي الكعبة واجتمع إليه ثلاثمائة وثلاثة عشر رجلا من أتباعه، فأول ما ينطق بهذه الآية : (بقية الله خير لكم إن كنتم مؤمنين) ثم يقول: أنا بقية الله وخليفته وحجته عليكم فلا يسلم عليه أحد إلا قال : السلام عليك يا بقية الله في الأرض ...
ومنهم العلامة المذكور في جالية الكدر (ص 209 ط مصر). روي الحديث عن أبي جعفر بعين ما تقدم عن «العرائس الواضحة ».
از ايشان ( كسانيكه از علماي اهل سنت اين روايت را در كتبشان نقل كرده اند) علامه شيخ عبد الهادي ابياري است كه در كتاب العرائس الواضحة ص 209 چاپ مصر گفته است و از ابا جعفر ( امام باقر عليه السلام) روايتي است طولاني در مورد اينكه وقتي مهدي ظهور كند به كعبه تكيه داده 313 نفر از طرفدارانش نزد وي جمع شده اولين چيزي كه مي خواند اين آيه است كه : ( بقية الله خير لكم إن كنتم مؤمنين ) سپس مي گويد من بقية الله هستم و خليفه او و حجت خداوند بر شما پس هر كس به وي سلام مي كند مي گويد سلام بر تو اي بقية الله ...
و از ايشان همين علامه اي كه ذكر شد در كتاب «جالية الكدر» است كه همين روايت را كه در العرائس الواضحة بود نقل كرده است .
شرح إحقاق الحق - السيد المرعشي - ج 13 - ص 332
موفق باشيد
گروه پاسخ به شبهات
مؤسسه تحقيقاتي حضرت ولي عصر (عج)

اطلاعات تماس

 

روابط عمومی گروه :  09174009011

 

آیدی همه پیام رسانها :     @shiaquest

 

آدرس : استان قم شهر قم گروه پژوهشی تبارک

 

پست الکترونیک :    [email protected]

 

 

 

درباره گروه تبارک

گروه تحقیقی تبارک با درک اهميت اطلاع رسـاني در فضاي وب در سال 88 اقدام به راه اندازي www.shiaquest.net نموده است. اين پايگاه با داشتن بخشهای مختلف هزاران مطلب و مقاله ی علمي را در خود جاي داده که به لحاظ کمي و کيفي يکي از برترين پايگاه ها و دارا بودن بهترین مطالب محسوب مي گردد.ارائه محتوای کاربردی تبلیغ برای طلاب و مبلغان،ارائه مقالات متنوع کاربردی پاسخگویی به سئوالات و شبهات کاربران,دین شناسی،جهان شناسی،معاد شناسی، مهدویت و امام شناسی و دیگر مباحث اعتقادی،آشنایی با فرق و ادیان و فرقه های نو ظهور، آشنایی با احکام در موضوعات مختلف و خانواده و... از بخشهای مختلف این سایت است.اطلاعات موجود در این سایت بر اساس نياز جامعه و مخاطبين توسط محققين از منابع موثق تهيه و در اختيار كاربران قرار مى گيرد.

Template Design:Dima Group