حضرت زهرا (س) همزمان با وظایف دینی ، خانوادگی و ... ، به هنگام ضرورت حضوری اثربخش در عرصه های سیاسی و اجتماعی جامعه داشتند و بدین وسیله به تناسب جایگاه خویش در این امور مشارکت داشتند، نقش آفرینی های تاثیرگذار حضرت زهرا (س) برای مردان و زنان مؤمن نمونه هایی برای سرمشق گیری است، به ویژه برای زنان در عرصه های اجتماعی و سیاسی جامعه.
ایشان در زمان حیات پیامبر(ص) پس از غزوه ها ، یار و غم¬خوار پدر و همسر بوده و نقش امدادگری را ایفا می¬نمودند . نقش ایشان در ماجرای مباهله مسیحیان نجران به همراه پیامبر(ص)، حضرت علی(ع) و حسنین(ع) که در قرآن نیز بدان اشاره شده است حضور مهم سیاسی ایشان در زمان پیامبر(ص) است. اقدامات اجتماعی، سیاسی حضرت فاطمه(س) پس از رحلت پیامبر(ص) در حمایت از جریان حامی امامت نیز نمونه¬هایی دیگر از این حضور اثرگذار است.
حضرت زهرا (س) در ماجرای فدک ، براي دفاع از حق، به مسجد رفتند تا در مورد فدك با خلیفه صحبت كنند؛ ولي قبل از آنكه به مسجد برسند، اين مسئله را به مردم اعلام مي‌كنند و مردم هم براي همراهي حضرت حضور پيدا مي‌كنند، بعد از اينكه حضرت زهرا (س) وارد مسجد مي‌شوند ابتدا از حمد و ثناي خداوند صحبت مي‌كنند و در ادامه خطبه تاریخی خود وضعيت اجتماعي جامعه را ترسيم كرده و تصويری كامل از وضعيت مسلمانان و يادآوري مشكلات و مفاسد اجتماعي را كه آنها قبل از بعثت پيامبر (ص) درگيرشان بودند، مطرح ساختند. مهمترين هدفى كه در خطبه حضرت دنبال مىشود، فهماندن اين حقيقت به همگان است كه تنها راه ثمربخشى و سامان‌پذيرى دین و يگانه محور وحدت، پذيرش ولايت اهل بيت(ع) و سر سپردگى عملى به آن است.
حضرت زهرا(س) ، اسلام را به مجموعهاى متشكل از اعضا و ارگان‌هاى متعدد تشبيه كرده كه ثمر بخشى آن در درجه نخست نيازمند يك نظام فرماندهى است كه ميان همه زير مجموعهها تعادل و توازنى نتيجه بخش برقرار سازد و در درجه دوم، وابسته به انسجام زير مجموعهها با يكديگر و هماهنگى كامل آنها تحت یک فرماندهی است.
حضور اجتماعی و سیاسی حضرت زهرا (س) در جامعه با رعایت شئونات حجاب و عفاف در حد اعلای فاطمی آن ، الگویی جاودانه برای زنان مسلمان است که نشان می دهد نه تنها حجاب و عفاف مانعی در برابر حضور اجتماعی و سیاسی زنان نیست که با رعایت آن می توان حضوری اثرگذارتر در جامعه داشت و با هویت انسانی خود،اثربخشی اجتماعی و سیاسی داشت.
حضرت فاطمه (س) در جهت روشنساختن افکار عمومي از انحراف مسير امامت، چهل شبانهروز دست حسن و حسين عليهماالسلام را ميگرفت و سوار بر مرکبي ميشد و همراه با حضرت علي عليهالسلام به درِ خانه مهاجر و انصار ميرفت تا آنها را نسبت به غفلتي که دچار آن شدهاند و انحراف موجود، بيدار سازد و غافلان و راحتطلبان را هوشيار سازد و به تکلیف اجتماعی و سیاسی خویش عمل کند.
رفتارهای اجتماعی حضرت در رابطه با مشرکان و دشمنان و خنثی کردن نقشه‌های آنها نشان از هوشیاری حضرت زهرا (س) دارد ، گویی حضرت زهرا (س) در ارایه سبک زندگی سیاسی و اجتماعی خود نقش مهمی را برای زنان ترسیم می نمایند، زنان جامعه اسلامی هر جا که نیاز باشد باید با حضوری موثر به همراه عفاف و حجاب ، از حق دفاع کنند و با تمسک به بانوی بزرگ جهان اسلام، هوشیارانه در راه دفاع از آموزه های دین اسلام گام بردارند.
