آثار و فوائد اخلاق در خانواده
پیامبر اعظم (صلوات الله علیه و آله) نزدیک‌ترین شخص به خود را در قیامت این گونه معرفی کرده و فرمودند: نزدیک‌ترین شما به مقام و جایگاه من در روز رستاخیز... همانانند که با همسرانشان بهتر رفتار کنند.
اخلاق
فواید و آثار اخلاق خانوادگی
رعایت هر یک از آداب اخلاقی در خانواده، آثار و برکاتی عجیب در پی دارد که هر کدام می‌تواند به راه میانبری در سیر و سلوک الهی و تربیت مهدوی خانواده تبدیل گردد:
1. نایل شدن به مقام صدّیقان و شهیدان:
پیامبر اکرم (صلوات الله علیه و آله) فرمودند: به اهل و عیال خود خدمت نکند مگر صدّیق یا شهید یا مردی که خداوند خیر دنیا و آخرت او را بخواهد.1
یا علی، کسی که به همسرش در خانه خدمت نماید و بر این خدمت گزاری رو ترش نکند و منت نگذارد، خداوند نام او را در دیوان شهدا ثبت نماید... و برای هر قدمی که در یاری همسرش برمی‌دارد، ثواب یک حج و عمره به او عطا فرماید و به ازای هر رگی که در بدن اوست، برایش شهری در بهشت مقرر فرماید.2

2. باریابی به مقام صالحان و پیامبران:
حضرت رسول (صلّی الله علیه و آله) در بیانی فرمودند: مردی که بد اخلاقی همسرش را تحمل نماید، خداوند پاداشی مثل پاداش داوود پیامبر را به او عطا فرماید و زنی که بر بد اخلاقی همسرش صبر نماید، خداوند مثل ثواب آسیه، همسر فرعون، را به او عطا فرماید.3

3. شادمانی در روز قیامت:
امام رضا (علیه‌السلام) می‌فرماید: مهر و رأفت خداوند به زنان بیشتر از مردان است. حال اگر مردی موجب خوشحالی همسرش گردد، خداوند او را در روز قیامت خوشحال و شادمان گرداند.4

4. باریابی به مقام عابدان و صابران:
روزی رسول خدا (صلی الله علیه و آله) به خانه حضرت زهرا (سلام الله علیها) وارد شدند و دیدند که امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) کنار حضرت زهرا (سلام الله علیها) نشسته و مشغول پاک کردن عدس است.
یکی از بهترین و میانبرترین راه‌های شباهت و تناسب یافتن با وجود آن حضرت، و نزدیک شدن وجودی به آن ساحت نورانی عرصه مراعات اخلاق خانوادگی است
حضرت فرمودند: ای ابوالحسن، این سخن را از من بشنو که چیزی جز وحی الهی بر زبان نمی‌رانم:
«هیچ فردی همسرش را در خانه کمک و یاری نمی‌کند، مگر آن که به عدد هر مویی که در بدن اوست، برایش عبادت یک سال با روزه روزها و قیام شب‌ها منظور می‌شود؛ و خداوند پاداشی را که به صابرانی چون داوود پیامبر، یعقوب و عیسی، عطا فرمود، به او عطا فرماید».5

5. آمرزش گناهان:
حضرت خطاب به امیر مؤمنان (علیهما السلام) فرمودند: یا علی، خدمت مرد به اهل و عیال از روی محبت و اشتیاق، کفاره گناهان بزرگ اوست که غضب پروردگار را خاموش می‌کند.6

6. مهریه حورالعین:
حضرت رسول (صلّی الله علیه و آله) در ادامه فرمودند: یا علی، خدمت بدون منت و از روی محبت به اهل و عیال، مهریه حورالعین‌های بهشتی است و حسنات و درجات انسان را فزونی می‌بخشد.7

والدین
7. افزایش طول عمر:
امام صادق (علیه‌السلام) فرمود: هرکس با خانواده‌اش نیک رفتار باشد، خداوند بر عمرش بیفزاید.8

8. قرب و نزدیکی به پیامبر در رستاخیز:
پیامبر اعظم (صلوات الله علیه و آله) نزدیک‌ترین شخص به خود را در قیامت این گونه معرفی کرده و فرمودند: نزدیک‌ترین شما به مقام و جایگاه من در روز رستاخیز... همانانند که با همسرانشان بهتر رفتار کنند.9

9. شباهت یافتن به اسوه‌های اخلاق
پیامبر (صلی الله علیه و آله) خطاب به امیرالمؤمنین (علیه‌السلام) فرمود: «آیا تو را با خبر نسازم که شبیه‌ترین شما به من در اخلاق چه کسی است؟» پاسخ داد: «بلی یا رسول الله» : فرمود:
شبیه‌ترین شما به من، خوش اخلاق‌ترین شما، بردبارترین شما، نیکوکارترین شما نسبت به خانواده و خویشاوندانش، و با انصاف‌ترین شماست.10
یا علی، کسی که به همسرش در خانه خدمت نماید و بر این خدمت گزاری رو ترش نکند و منت نگذارد، خداوند نام او را در دیوان شهدا ثبت نماید... و برای هر قدمی که در یاری همسرش برمی‌دارد، ثواب یک حج و عمره به او عطا فرماید و به ازای هر رگی که در بدن اوست، برایش شهری در بهشت مقرر فرماید
به شهادت و گواهی صحابه پیامبر، آن حضرت از همه مردم نسبت به زنان مهربان‌تر بودند.11
از آن جا که امام زمان روحی‌فداه میراث دار اخلاق و مرام نبوی و شبیه‌ترین مردم از نظر اخلاقی به پیامبر اکرم است،12 می‌توان نتیجه گرفت که امام عصر (ارواحنافداه) خوش‌اخلاق‌ترین، بردبارترین، نیکوکارترین و مهربان‌ترین مردمان نسبت به خانواده و خویشاوندان خویش است.
بر این اساس می‌توان گفت که یکی از بهترین و میانبرترین راه‌های شباهت و تناسب یافتن با وجود آن حضرت، و نزدیک شدن وجودی به آن ساحت نورانی عرصه مراعات اخلاق خانوادگی است.

پی نوشت ها:
1. ری شهری، میزان الحکمه، ح 7881.
2. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 101، ص 132، باب 6، ح 1.
3. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 100، ص 247، ح 30.
4. کلینی، الکافی، ج 6، ص 6، ح 7.
5. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 101، ص 132، باب 6، ح 1.
6. شعیری، تاج‌الدین، جامع الأخبار، ص 275، ح 751.
7. همان؛ علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 101، ص 132، باب 6، ح 1.
8. کلینی، الکافی، ج 8، ص 219.
9. وسائل الشیعه، ج 8، ص 507.
10. معانی الأخبار، ص 253، ح 1.
11. بخاری، ادب المفرد، ص 87.
12. علامه مجلسی، بحارالانوار، ج 52، ص 379.