اعمالی که از شمیم بهشت محروممان می کند!
اُف بر شما... اینان کسانی اند که آن سخن (وعده عذاب) درباره آنان به حقیقت پیوست، در حالی که در میان امت هایی از جنیان و آدمیان هستند که پیش از آنان درگذشتند. قطعا اینان زیانکارند.
نفرین
صله رحم از موارد سفارش شده و موکد دین مبین اسلام است که ترک آن عواقب ناخوشایندی به دنبال دارد؛ این سنت حسنه در خصوص پدر و مادر بیشتر سفارش شده است. نوشتار زیر برگرفته از کتاب مفاتیح الحیاة اثر آیت الله جوادی آملی را در این باره مرور می کنیم:
اولویت حق با مادر
امام باقر(علیه السلام) می فرماید: حضرت موسی بن عمران (علیه السلام) سه بار به خدا عرض کرد: پروردگارا! به من توصیه ای کن! خدای سبحان در هر سه بار فرمود: تو را به خودم سفارش می کنم؛ آن گاه عرض کرد: پروردگارا! مرا سفارش کن! فرمود: تو را سفارش می کنم به مادرت. سپس عرض کرد: پروردگارا! مرا سفارش کن. فرمود: تو را به مادرت سفارش می کنم. باز گفت: پروردگارا! مرا سفارش کن. فرمود: تو را به پدرت سفارش می کنم. امام باقر(علیه السلام) افزود: از همین رو گفته می شود که حق مادر از نیکی دوسوم و برای پدر یک سوم است. (1)
پدر
امام سجاد (علیه السلام) می فرمایند: حق پدرت این است که بدانی او ریشه تو و تو شاخه او هستی و بدان که اگر او نبود تو نیز نبودی، پس هر گاه در خودت نعمتی یافتی که شادمانت می کند بدان که پدرت برای تو ریشه آن نعمت است و حمد خدا به جای آور و به اندازه آن نعمت از او شکرگزار باش. (2)
قطع پیوند با والدین
خداوند گسستن پیوند با والدین را نکوهیده و درباره آن تهدید کرده است. کسانی که پدر و مادر خود را تحقیر و به آنان اهانت می کنند به سرانجامی بد گرفتار می شوند. در قرآن کریم آمده است: و آن کس که به پدر و مادر خود، آن گاه که او را به پذیرش رستاخیز فراخواندند گفت: اُف بر شما... اینان کسانی اند که آن سخن (وعده عذاب) درباره آنان به حقیقت پیوست، در حالی که در میان امت هایی از جنیان و آدمیان هستند که پیش از آنان درگذشتند. قطعا اینان زیانکارند. (3)
امام سجاد (علیه السلام) می فرمایند: حق پدرت این است که بدانی او ریشه تو و تو شاخه او هستی و بدان که اگر او نبود تو نیز نبودی، پس هر گاه در خودت نعمتی یافتی که شادمانت می کند بدان که پدرت برای تو ریشه آن نعمت است و حمد خدا به جای آور و به اندازه آن نعمت از او شکرگزار باش
این آیه تنها درباره فرزندان کفرپیشه نیست، بلکه محور آن نکوهش اهانت و تحقیر والدین است چنان که خدای متعال در آیه ای دیگر این کار را نکوهیده و فرموده است: ... و به آنان کلمه ای ناخوشایند مگوی و با آنان پرخاشگری مکن. (4)
رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نیز فرمودند: از ستم بر والدین بپرهیزید، زیرا بوی بهشت از راهی هزار ساله به مشام می رسد ولی عاق والدین آن را نمی یاید. (5)
امام صادق (علیه السلام) فرمود: پایین ترین مرتبه عاق والدین شدن، اف گفتن است. اگر خدا چیزی کمتر از اف گفتن نشان می داشت، از آن نهی می کرد (6)، همچنین فرمود: هر کس به والدین خود در حالی که به او ستم کرده اند خشمگینانه بنگرد خدا نمازش را نمی پذیرد.(7)
شدیدترین مرحله در عاق والدین شدن، کشتن آنهاست. پیامبر(صلی الله علیه و آله ) فرمود: بالاتر از هر عقوقی (ستم بر والدین) ستمی هست تا اینکه کسی یکی از والدین خود را بکشد و هر گاه چنین کرد عقوقی بدتر از آن نیست. (8) مراد از عقوق والدین همان ستم و آزردن آن دو است که موجب گسستن پیوند خویشاوندی با آنها است. (9)
بدرفتاری با پدر و مادر افزون بر کیفر اخروی زیان های دنیوی نیز دارد. بر پایه حدیثی قدسی خداوند فرمود: به عزت و جلال و بلندی شانم سوگند اگر عاق والدین عبادت همه پیامبران را انجام دهد از او نمی پذیرم.(10)
پی نوشت ها:
1. الامالی، صدوق، ص 511
2. تحف العقول، ص 263
3. احقاف، آیه 17 – 18
4. اسراء، آیه 23
5. الکافی، ج 2، ص 349
6. همان
7. همان
8. همان، ص 346
9. مجمع البحرین، ج 5، ص 215
10. جامع السعادات، ج2، 271