همسر من تمام كارهايى را كه يك مرد بايد براى رضايت خانواده انجام بدهد را انجام مى دهد اما او يك مسئله اى دارد كه مرا بسيار آزار مى دهد او شب هاى زيادى را به ديدن تصاویر مبتذل و سكس در اينترنت مى گذراند تا حدى كه وقتى به خود مى آيد صبح شده يكى دوبار كه او را در حال ديدن ديدم؛ گفت كه اينها تاثيرى در او ندارد و او ديگر نخواهد ديد، اما باز هم تكرار مى كند . من شبهايى كه او نگاه مى كند در اتاق خواب به گريه ميگذرانم با خود ميگويم من تمام سعيم را براى ارضاى او ميكنم اما اگر او به قول خودش شهوتش زياد است آيا خدا به او اجازه چنين كارى را مى دهد؟ من بسيار ناراحتم تا حدى كه روى روان و رفتارم اثر گذاشته و از اينكه بارها در اين باره مستقيم و غير مستقيم از او خواسته ام اين كار را نكند و او تكرار كرده، ديگر حوصله صحبت در اين زمينه را با او ندارم. نمى دانم چه كنم. مسايل جنسى و مشكلات مربوط به آن تمام هدف ها و سلامتى مرا تحت الشعاع قرار داده به طورى كه در اين 5 سال زندگى مشترك 12 كيلو كاهش وزن داشته ام كه اصلا موفق به جبران آن نشده ام. ضمن راهنمايى دعايى را به من آموزش دهيد كه در اين زمينه تاثيرگذار باشد.
باعرض سلام خدمت شما پرسشگر محترم. اميدواريم مطالبى كه ارائه مى شود چراغ راهى براى بهتر شدن وضعيت زندگيتان شود. قبل از هر چيز لازم مى دانيم مطالب و اطلاعاتى را در زمينه پديده نو ظهور «اعتياد اينترنتى» خدمتتان ارائه دهيم. متخصصان در زمينه آسيب شناسى مى گويند اگر فرد در هفته دو تا سه ساعت از اينترنت بطور تفننى استفاده كند، كاربرى معمولى و چنانچه ميزان استفاده غير ضرورى وى از اينترنت به 8/ 5 ساعت يا بيشتر برسد، كاربرى است كه بايد مورد بررسى هاى آسيبشناسانه قرار گيرد. اعتياد اينترنتى عبارت از استفاده بيمارگونه و وسواسى از اينترنت كه معيارهايى همچون تحمل چند ساعته و علايم كناره گيرى از شاخصهاى آن است.
وقتى يك نفر در محيط خانواده معتاد به استفاده از اينترنت باشد، فرصت برقرارى تعامل با ساير اعضاى خانواده را از دست مى دهد. همين امر موجب تشكيل يك چرخه معيوب مى شود كه فرد هر روز بيشتر از گذشته از نظر عاطفى و روانى از ساير افراد خانواده فاصله بگيرد و به تنهايى خود و استفاده از اينترنت پناه برد. اين كم شدن روابط به نوبه خود موجب مى شود فرد مهمترين منبع حمايت اجتماعى خود را تضعيف كرده يا احيانا از دست بدهد.
از سوى ديگر با گسستن يا تضعيف رابطه بين زن و شوهر يا والدين و فرزندان، آنها به جاى ارتباط باهم، شنيدن حرفهاى همديگر و گوش سپردن به درددل عضو ديگر خانواده محو فضاى مجازى اينترنت شده و سعى مى كنند تا خلائ عاطفى به وجود آمده را با حضور شخص ديگرى پر كنند. اين تغيير را مى توان با اختراع تلفن در اوايل قرن بيستم و تلويزيون در دهه 50 مقايسه كرد. اينترنت بشارت گر كم كردن فاصله ها و گسترده كردن روابط ميان آدميان شده است. اما امر متناقض اين است كه خود اين تكنولوژى گاه موجب تقليل و افت ساير روابط اجتماعى شده و تنهايى فرد را بيشتر كرده است.
روان شناسان بالينى ايران اعتياد به اينترنت را مختص به سن يا طبقه خاصى نمى دانند. مردان و زنان و كودكان در سراسر دنيا مى توانند به ارتباطات اينترنتى، بازيهاى اينترنتى، هرزه نگارى اينترنتى و... از طريق اينترنت معتاد شوند و معمولا افرادى كه از ضعف شديد در روابط اجتماعى رنج مى برند، كسانى هستند كه به ارتباطات اينترنتى پناه مى برند. اينترنت مى تواند مفرى براى كسانى كه از مشكلات روانى رنج مى برند و دچار تشويش، افسردگى و بى اعتمادى به نفس هستند نيز باشد. ارتباط مجازى از طريق اينترنت محملى را براى گريز از واقعيت و وسيله اى براى ارضاى نيازهاى هيجانى و روانى به وجود مى آورد.
كسى كه در روابط واقعى بين فردى توفيق چندانى نداشته، اكنون از اين طريق قادر مى شود بدون آن كه چهره خود را برملا كند و نام خود را بگويد روابط گسترده اى را برقرار نمايد و احساسات خويش را بروز دهد. اين كار منجر به ايجاد توهم صميميت مى شود و وقتى واقعيت خارج، محدوديت هاى خود را نشان مى دهد، واكنش هاى نااميدانه اى را در فرد ايجاد مى كند.
اعتياد به اينترنت مانند اعتياد به مواد مخدر، الكل، سيگار يا كافئين، نيز با علايمى همچون افزايش نوسانات اخلاقى، سخن نگفتن با ديگران، قطع روابط اجتماعى، كم خوابى، نگرانى و استرس در كنار ضعف بينايى همراه است.
افرادى كه به اينترنت دلبستگى فراوان پيدا مى كنند و در حقيقت به آن معتاد مى شوند، براى ارضاى خود ساعتهاى متوالى بدون وقفه روى خط باقى مى مانند و زمانى كه امكان دسترسى به اينترنت را نداشته باشند، دچار تشويش، لرزش دست و عصبانيت مى شوند، استراحت و آرامش را فراموش مى كنند و به اينترنت و وسوسه هاى آن فكر كرده و خيالپردازى مى كنند.
علايمى براى هشدار
شخص معتاد، اينترنت را به شركت در فعاليت هايى كه قبلا مورد توجه اش بوده يا ارتباط با اعضاى خانواده و دوستان ترجيح مى دهد و بيشتر مايل است با افراد جديدى كه توسط اينترنت پيدا كرده ارتباط برقرار كند.
روزى چندبار و به طور مرتب پست الكترونيكى خود را چك مى كند و هنگام اتصال متوجه گذشت زمان نيست. معمولا از زمان تعيين شده براى استفاده از اينترنت سرپيچى مى كند و درخصوص مدت اتصال به اطرافيان خود دروغ مى گويد.
از خواب و استراحت صرفنظر مى كند و در صورت وصل نشدن به اينترنت، حالت آشفتگى، عصبانيت، بداخلاقى و در نهايت افسردگى پيدا مى كند و زمانى كه اين امكان فراهم شود، تمام حالات فوق در او از بين مى رود.
پرسشگر محترم ممكن است شوهر شما به هيچ وجه مصداق يك معتاد اينترنتى نباشد ولى ما نهايت امر را به شما گوشزد نموديم كه با اطلاعات كافى در پى رفع مشكلات پيش آمده باشيد. ما در اين جا از طرفى راهكارهائى جهت مقابله خاص با معضل استفاده افراطى همسرتان از اينترنت ارائه مى دهيم و از طرف ديگر شما را به رفتارهايى خارج از اين جريان هدايت مى نمائيم:
در صورت بروز هر كدام از علايم اعتياد، منع كامل دسترسى به اينترنت نياز نيست و توصيه نيز نمى شود. ايجاد ساختارى كه در نهايت به كاهش اين دسترسى تا مرز اعتدال منجر شود، لازم است براى مثال استفاده همسرتان از 6 ساعت در شب به يك ساعت كاهش يابد. بدين منظور:
1- بهتر است با همسرتان توافق كنيد و در ازاى كاهش اتصال به شبكه براى هم پاداشى در نظر بگيريد يا در صورت تخطى مجازاتى را تعيين كنيد. مثلا مجازات برداشتن «مودم» كامپيوتردر نتيجه عدم امكان اتصال به اينترنت.
2- استفاده از وسايلى مثل ساعت زنگ دار براى نشان دادن مدت زمان اتصال و نصب يك كپى از قرارداد فوق الذكر در اتاق همسرتان براى اين كه به آن وفادار بماند، مى تواند مفيد باشد.
3- اگر رايانه در اتاق شخصى يا در محل مجزا قرار دارد، انتقال آن به مكانى مثل آشپزخانه، اتاق ناهارخورى يا هر مكانى در منزل كه براحتى بتوان رايانه را مشاهده كرد مى تواند به شما كمك كند.
4- تهيه فهرستى از فعاليت هاى جايگزين براى همسرتان مفيد است. به تناوب استفاده از اينترنت را با ديگر سرگرمى هاو مشغوليت هاى جذاب كه قبلا انجام مى شدند جايگزين كنيد.
5- راههايى همچون استفاده از نرم افزارهاى كنترلى و نيز تنظيم مرورگر هاى اينترنت در كامپيوتر منزلتان كه امكان اتصال به مطالب جنسى و مستهجن به حد پائين برسد نيز به شما كمك مى كند. اغلب برنامه هاى پست الكترونيكى نيز قابليت فيلتر و مسدود كردن برنامه هاى مختلف را دارند. هر چند بسيارى از اين پايگاه ها راههايى براى عبور از موانع را ارائه داده اند ولى به هر حال استفاده از نرم افزارها و كنترل پست الكترونيكى مى تواند به طور قابل ملاحظه اى احتمال دسترسى به آنها را كاهش دهد.
6- استفاده مفرط از اينترنت مى تواند پوششى براى مشكلات مختلفى باشد كه همسرتان با آن روبه روست و در اين حالت نياز به درمان هايى خارج از منزل به كمك متخصص احساس مى شود در اين حالت مى توانيد از مشاوران حضورى يا مراكز درمانى كمك بگيريد.
اما به مطالب زير هم توجه كنيد:
- توجه داشته باشيد كه هر كس به اندازه ظرفيت خود نزد خداى تعالى وظيفه دارد پس از خود خورى هاى بى جا خوددارى كنيد و اين را بدانيد كه همسر شما مسوول اعمال خويش است شما نبايد بخاطر خطاهاى ايشان، خود را از بين ببريد.
- هميشه در حد مقدور در پيش همسرتان آرايش كرده و با لباسهاى زيبا ظاهر شويد. در عين حال بگونه اى رفتار نكنيد كه عطش جنسى او نسبت به شما كاسته شود يعنى در پيش همسر، بيشتر ناز و كرشمه كنيد بجاى اينكه بلافاصله و سريع در همه موقعيت ها پاسخگوى جنسى به معناى واقعى باشيد. تلاش هم نكنيد تا بالاترين حد پاسخگوى نيازهاى افراطى او باشيد.
- بطور صحيح روابط جنسى را تنظيم كنيد. اگر بيآموزيد كه رفتار جنسى خود را با همسر تنظيم كنيد و به درستى ارضا كرده و ارضا شويد، مى توانيد روزهاى ديگر را به خود برسيد و فعاليتهاى بدنى و ذهنى خود را داشته باشيد و خود را آزاد نگه داريد. و نيز به جبران كاستى هاى بدن بپردازيد زيرا در غير اين صورت در هر دو روز يكبار مغز شما يا همسرتان به طرف رابطه خواهد رفت. پس يك شب تا به صبح با رعايت مقدمات و صحيح اقدام به اين كار كنيد بهتر از آن است كه هر شب بطور ناقص و غير صحيح پى گير اين موضوع باشيد.
- ايشان را نسبت به مسائل دينى و حرمت نگاه به تصاوير مستهجن و سكسى حتى براى افراد متأهل از نظر تمامى مراجع تقليد و نيز حرام بودن اسراف در وقت و اسراف در هزينه هاى غير ضرورى آگاه نمائيد.
- به او نسبت به هزينه هاى اينترنت و اينكه نيازهاى اساسى ديگرى در زندگى هست كه بايد مصرف شود هشدار دهيد.
- مطالب در زمينه خطر اعتياد اينترنتى و جدّى بودن اين خطر را به ايشان گوشزد كنيد.
- از ناراحتى هاى خود به او اطلاع دهيد كه باعث نگرانى ها و اضطراب هاى شما شده است و به خاطر علاقه اى كه به شما دارد اين كار را به حداقل برساند.
- بهترين دعا در حق همسرتان درخواست از خداى تعالى مبنى بر دور شدن خواهش ها و خطورات شيطانى از اوست: ربّ انّى اَعوذُ بِكَ مِن هَمَزاتِ الشّياطين و مِن خُطُوات الشياطين.
- «اندوه ها و افسردگى هايى را كه بر اثر عواملى در تو پديد آمده اند، با پرورش نيروى مقاومت و صبر در برابر ناملايمات و شكست ها و مشكلات و با شناخت يقينى نيكو از بين ببر» (امام على عليه السلام- نهج البلاغه، نامه. 231) هميشه موفق باشيد.