در کشتی، بعد از درنوردیدن مسافتی کوتاه از ساحل، به هر طرف نگاه کنید، بالای سرتان یا ابر است یا آسمان. در زمان‎های قدیم، از ستاره‎ها برای شناختن راه استفاده می‎کردند اما به محض ابری شدن هوا، کشتی دیگر نمی‎داند به کدام سمت می‎رود.
چینی‎ها دیدند عقربه مغناطیسی به سمت خاصی می‎ایستد و از این‎جا قطب‎نما را اختراع کردند. با این قطب‎نما خواه هوا ابری باشد یا صاف، با نگاه کردن به آن عقربه می‎فهمند که الان در چه جهتی‎اند.
تقوا قطب‎نمای انسان است. اگر شیطان، تقوا را از انسان بدزدد، انسان سرنشین کشتی می‎شود که وسط دریاست و بالای سرش ابر و زیر پایش آب و از هیچ طرف نشانه‎ای نیست.
سرنشینان چنین کشتی سرگردانی حاضرند همه هستی‎شان را در ازای یک قطب‎نما بدهند. خطیب جمعه باید در هر دو خطبه بگوید: «اتقوا اللّه‎» یعنی: «ای اهل کشتی! مبادا قطب‎نمای خود را گم کنید یا خرابش کنید».
شیطان اگر بخواهد کشتی عقل را منحرف کند، نمی‎آید اموال کشتی را از انبار بدزدد، تمام همُّ و غم او این است که قطب‎نمای کشتی را از کار بیندازد و انسان را وسوسه می‎کند تا تقوا را از او بگیرد. اگر تقوا دزدیده شد، دیگر هیچ چیز، درد انسان را درمان نمی‎کند.