دو جاده‏ی وسیع را در نظر بگیرید که یک مقصد دارند و هر دو به یک رودخانه منتهی می‏شوند، منتها از این دو جاده، تنها یکی به پل متصل می‏شود و دیگر پلی روی رودخانه ندارد.
آن دو جاده دو نوع زندگی در این دنیاست، برای کافر و مؤمن تا آن که به لبه رودخانه برسند. مرگ به منزله ورودی پل است. آدم با تقوا ماشین خود را از قبل در جاده‏ای که به پل منتهی می‏شود، انداخته است. قرآن هم می‏فرماید: «وَ العاقِبَة لِلمُتَقین».
اما جاده‏ی سمت چپ پل ندارد تا به آن طرف وصل شود، ابتر و بی‏عاقبت است. انبیاء و اولیاء آمده‏اند تا به کسانی که دارند در آن جاده دست چپ می‏افتند، بگویند: اینجا پل فرو ریخته است، یک قدری سرعت را کم کنید و به اطراف نگاه کنید و ماشین را در جاده‏ی سمت راست بیندازید. کار شیطان هموار کردن جاده‏ی دست چپی و رو به راه کردن وسایل سریع‏السیری است که انسان‏ها را به رودخانه می‏اندازد، و از آن طرف سنگ انداختن در این‏جاده‏ای که آخرش رودخانه دارد. نان حلالی می‏خواهی بخوری، شیطان جاده‏اش را سنگ و کلوخ می‏کند. نان حرام بخواهی بخوری، جاده‏اش را شیطان آسفالت می‏کند. اگر بخواهی راست بگویی و درست باشی و کاسبی کنی، از حرامخوارها عقب می‏افتی و باید مقداری کسادی را تحمل کنی.
جاده تقوی، آخر دارد؛ پل دارد؛ اما راهش بسیار صعب‏العبور است. آن جاده، اتوبان است، آسفالتش درجه یک است. اما وقتی به رودخانه می‏رسد، پل ندارد و همین عیب برایش کافی است.
این دو تا جاده به موازات هم کشیده شده‏اند و تا یک‏متر مانده به پل، خدا راه پیچیدن را بازگذاشته است: تا لحظاتی که مرگ انسان نرسیده و دو چرخ اول در رودخانه نیفتاده، می‏توانی دور بزنی بیایی در جاده دست راست.
ساحرانی را که فرعون برای رقابت با موسی استخدام کرده بود، رزق خدا را می‏خوردند اما عبادت فرعون می‏کردند. یک عمر برای عزّت و پیروزی فرعون، هر تلاشی کرده بودند. موسی(ع) گفت: شما اول شروع کنید. وقتی برنامه‏شان را اجرا کردند، موسی(ع) عصایش را انداخت و ناگهان تمام ریسمان‏های مارنمای آنها را بلعید و چیزی در میدان باقی نگذاشت. یک صحرا تجهیزات جادو را جاروب کرد. فهمیدند که این دیگر سحر نیست. شهادت به حقانیت موسی دادند: در قدم‏های آخر جاده بودند و نزدیک بود در رودخانه پرت شوند اما مسیرشان را به سمت راست تغییر دادند و یک ساعت بعد زیر شکنجه شهید شدند. بعد از چهل سال عبادت شیطان یک ساعت آخر عمرشان، خدا را بندگی کردند. خوش به حالشان که خوش‏اقبال‏ترین آدم‏ها بوده‏اند و الان جزء اولیاء اللّه‏ هستند.
از آن طرف هم بوده‏اند کسانی که عمری در جاده دست راست می‏راندند اما پیش از مگر به دست چپ پیچیدند.
زبیر در روز «اُحد» که حمزه(ع) شهید شد، در کنار امام علی(ع) ایستاد و با چندنفر انگشت‏شمار دیگر استقامت کرد. در جنگ «حنین» هم همین‏طور ایستادگی کرد و جزو معدود اصحابی بود که فرار نکرد. در همه‏ی فتوحات حضور داشت اما در جنگ جمل پسرش اغوایش کرد، و رفیق نااهل در او اثر گذاشت و به این توهم افتاد که علی(ع) سوابق و زحمات او را نادیده گرفته است. عارش شد که به رضای علی راضی بشود و با او کنار بیاید و سرانجام کشته شد.