ـ نیاز
۰.امام علی علیه السلام:
امْنُنْ على مَن شِئْتَ تَكُنْ أميرَهُ، واحْتَجْ إلى مَن شِئْتَ تَكُنْ أسيرَهُ، واسْتَغْنِ عَمّن شِئتَ تَكُنْ نَظيرَهُ.۱
۰.به هر كه خواهى خوبى كن، تا فرمانرواى او شوى، دست نياز به سوى هر كه خواهى دراز كن، تا اسيرش گردى و از هر كه خواهى بىنيازى جوى، تا همتاى او شوى.
۰.امام علی علیه السلام:
مَنِ احْتَجْتَ إلَيهِ هُنْتَ علَيهِ.۲
۰.به هر كه نياز پيدا كنى، نزدش خوار مىشوى.
۰.امام صادق علیه السلام:
قالَ اللهُ عز و جل: الخَلقُ عِيالي، فأحَبُّهُم إلَيَّ ألْطَفُهُم بهِم، وأسْعاهُم في حَوائجِهِم.۳
۰.خداوند عز و جل فرموده است: مردم خانواده من هستند، پس محبوبترين آنان نزد من كسانى هستند كه با مردم مهربانتر و در راه برآوردن نيازهاى آنان كوشاتر باشند.
۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
مَن مَشى في عَونِ أخيهِ ومَنْفعتِهِ فلَهُ ثَوابُ المُجاهِدينَ في سبيلِ اللهِ.۴
۰.كسى كه براى كمك به برادر خود و نفع رساندن به او اقدام كند پاداش مجاهدان در راه خدا را خواهد داشت.
۰.امام صادق علیه السلام:
مَن سَعى في حاجَةِ أخيهِ المسلمِ ـ طَلَبَ وَجْهِ اللهِ ـ كَتبَ اللهُ عز و جل لَهُ ألفَ ألفِ حَسَنةٍ.۵
۰.هر كه ـ براى رضاى خدا ـ در راه برآوردن نياز برادر مسلمان خود بكوشد، خداوند عز و جل هزار هزار حسنه برايش بنويسد.
۰.امام صادق علیه السلام:
مَن كانَ في حاجَةِ أخيهِ المؤمنِ المسلمِ كانَ اللهُ في حاجَتِهِ ما كانَ في حاجَةِ أخيهِ.۶
۰.كسى كه به فكر برآوردن نياز برادر مؤمن مسلمان خود باشد، تا زمانى كه در فكر نياز او باشد، خداوند در كار نياز وى باشد.
۰.امام صادق علیه السلام:
مَن سألَهُ أخوهُ المؤمنُ حاجَهً مِن ضُرٍّ فمَنَعهُ مِن سَعةٍ وهُو يَقْدِرُ علَيها ـ مِن عِندِهِ أو مِن عندِ غَيرِهِ ـ حَشَرهُ اللهُ يَومَ القِيامَةِ مَغْلولَةً يدُهُ إلى عُنُقِهِ حتّى يَفْرُغَ اللهُ مِن حِسابِ الخَلقِ.۷
۰.كسى كه برادر مؤمنش، در هنگام تنگدستى، نياز خود را به او بگويد و او بتواند ـ خودش يا از طريق كسى ديگر ـ حاجتش را روا سازد و نكند، خداوند در روز قيامت وى را، در حالى كه دستش به گردنش بسته شده است، محشور فرمايد و تا فارغ شدن از حساب بندگان خود، همچنان او را نگه دارد.
۰.امام صادق علیه السلام:
إنَّ الرّجُلَ لَيَسْألُني الحاجَةَ فاُبادِرُ بقَضائها؛ مَخافَةَ أنْ يَسْتَغْنيَ عنها، فلا يَجِدَ لَها مَوقِعا إذا جاءَتْهُ.۸
۰.هرگاه مردى دست نياز به سوى من دراز كند، در رفع نياز و مشكل او شتاب مىورزم؛ زيرا بيم آن مىرود كه كار از كار بگذرد و اقدام من در كمك به او، ديگر به كارش نيايد.
۰.امام علی علیه السلام:
اللّهُمَّ لا تَجعَلْ بي حاجَةً إلى أحدٍمِن شِرارِ خَلْقِكَ، وما جَعَلْتَ بي من حاجَةٍ فاجْعَلْها إلى أحْسَنِهِم وَجْها، وأسْخاهُم بها نَفْسا، وأطْلَقِهِم بها لِسانا، وأقلِّهِم علَيَّ بها مَنّا.۹
۰.خدايا! مرا به هيچ يك از بدان خلقت نيازمند مگردان، و اگر مرا محتاج كسى كردى به خوشروترين و بخشندهترين كس و آن كه نيازم را با زبان خوش برآورد و كمتر بر من منت نهد، محتاج گردان.
۰.امام زین العابدین علیه السلام:
ـ لِمَن قالَ بحَضْرَتِهِ: اللّهُمَّ أغْنِني عَن خَلْقِكَ ـ: لَيس هكذا، إنّما النّاسُ بالنّاسِ، ولكِنْ قُل: اللّهُمَّ أغْنِني عن شِرارِ خَلْقِكَ.۱۰
۰.ـ به كسى كه در حضور آن حضرت عرض كرد: خدايا! مرا از بندگانت بىنياز گردان ـ فرمود: اين طور نگو؛ زيرا مردم به هم نيازمندند؛ بلكه بگو: خدايا! مرا از بدان خلقت بىنياز گردان.
1.۱. الخصال: ۴۲۰ / ۱۴
2.۲. غرر الحكم: ۸۶۱۰
3.۳. الكافي: ۲ / ۱۹۹ /۱۰
4.۴. ثواب الأعمال: ۳۴۰ / ۱
5.۵. الكافي: ۲/۱۹۷/۶
6.۶. الأمالي للطوسي: ۹۷/۱۴۷
7.۷. بحار الأنوار: ۷۴/۲۸۷/۱۳
8.۸. عيون أخبار الرِّضا: ۲/۱۷۹/۲
9.۹. بحار الأنوار: ۷۸/۵۶/۱۱۱
10.۱۰. تحف العقول: ۲۷۸