بلاغت
۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
إنَّ مِن البيانِ سِحْرا، و مِن العلمِ جَهلاً، و مِن القَولِ عِيّا.۱
۰.همانا برخى از بيانها سحر است، و برخى دانشها نادانى است و برخى سخنها گنگى و بى زبانى.
۰.امام علی علیه السلام:
البَلاغةُ أنْ تُجِيبَ فلا تُبْطئَ، و تُصِيبَ فلا تُخْطئَ.۲
۰.بلاغت آن است كه پاسخ دهى بى كندى و درست بگويى بىخطا.
۰.امام صادق علیه السلام:
لَيسَتِ البَلاغَةُ بحِدَّةِ اللِّسانِ و لا بِكَثْرةِ الهَذَيانِ، و لكنَّها إصابةُ المَعنى و قَصْدُ الحُجّةِ.۳
۰.بلاغت به [معناى] تندى زبان و پَرت و پلا گويى بسيار نيست بلكه بلاغت، رساندن معنا و آوردن دليل و برهانِ درست است.
۰.امام صادق علیه السلام:
ـ و قد سُئِلَ عنِ البَلاغةِ ـ: مَن عَرَفَ شَيئا قَلَّ كلامُهُ فيهِ، وإنّما سُمِّيَ البَليغ لأنَّهُ يَبْلُغُ حاجَتَهُ بأهْوَنِ سَعْيِهِ.۴
۰.ـ در پاسخ به اين پرسش كه بلاغت چيست؟ ـ فرمود: كسى كه مطلبى را بداند گفتارش درباره آن كوتاه میشود. بليغ [را بليغ] گفتهاند؛ چون با كمترين زحمت، مقصود خود را میرساند.
۰.امام علی علیه السلام:
أحسَنُ الكلامِ ما زانَهُ حُسْنُ النِّظامِ، و فَهِمَهُ الخاصُّ و العامُّ.۵
۰.بهترين گفتار آن است كه به حسن ترتيب و نظم آراسته باشد و عالم و عامى آن را بفهمند.
۰.امام علی علیه السلام:
أحسَنُ الكلامِ ما لا تَمُجُّهُ الآذانُ، و لا يُتْعِبُ فَهمُهُ الأفْهامَ.۶
۰.نيكوترين گفتار آن است كه شنيدنش به گوشها ناخوش نيايد و ذهنها براى فهميدن آن به رنج نيفتند.
۰.امام علی علیه السلام:
أحْمَدُ مِن البَلاغةِ الصَّمتُ حينَ لا يَنبَغي الكلامُ.۷
۰.پسنديدهتر از بلاغت، خاموش ماندن در جايى است كه سخن گفتن نشايد.
۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
شِرارُ اُمَّتي: الثَّرْثارُونَ و المُتَشَدِّقونَ المُتَفَيْهِقونَ، و خِيارُ اُمّتي أحاسِنُهُم أخْلاقا.۸
۰.بدترين افراد امّت من پُر گويان و كسانى هستند كه بى پروا زبان میگشايند و زيادهگويى مىكنند، و بهترين افراد امّتم نيك خوترين آنهايند.
۰.امام علی علیه السلام:
علاَمةُ العِيّ: تَكْرارُ الكلامِ عند المُناظَرةِ، و كَثْرةُ التَّبَجُّحِ (التَّنَحنُحِ) عند المُحاوَرةِ.۹
۰.تكرار كردن كلام به هنگام مناظره و كثرت خود ستايى (صاف كردن راه گلو و سينه) هنگام گفتگو، نشانه درماندگى در سخن است.
۰.امام علی علیه السلام:
لا تَجعَلْ ذَرَبَ لِسانِكَ على مَن أنطَقَكَ، و لا بَلاغةَ قولِكَ على مَن سَدَّدَكَ.۱۰
۰.تيزى زبانت را سوى كسى كه به تو سخن گفتن آموخته است نشانه مرو و نه شيوايى سخنت را سوى كسى كه تو را استوارى بخشيده است.
۱.۱. تحف العقول: ۵۷
۲.۲. غرر الحكم: ۲۱۵۰
۳.۳. تحف العقول: ۳۱۲
۴.۴. تحف العقول: ۳۵۹
۵.۵. غرر الحكم: ۳۳۰۴
۶.۶. غرر الحكم: ۳۳۷۱
۷.۷. غرر الحكم: ۳۲۴۵
۸.۸. كنز العمّال: ۷۹۱۰
۹.۹. غرر الحكم: ۶۳۳۶
۱۰.۱۰. غرر الحكم: ۱۰۳۸۵