مصیبت
۰.امام صادق علیه السلام:
ـ في مَعنَى التَّعزيَةِ ـ: إن كانَ هذا المَيِّتُ قد قَرَّبَكَ مَوتُهُ مِن رَبِّكَ أو باعَدَكَ عن ذَنبِكَ فهذهِ لَيسَت مُصيبَةً، و لكنّها لَكَ رَحمَةٌ و علَيكَ نِعمَةٌ، و إن كان ما وَعَظَكَ و لا باعَدَكَ عن ذَنبِكَ، و لا قَرَّبَكَ مِن رَبِّكَ فمُصيبَتُكَ بقَساوَةِ قَلبِكَ أعظَمُ مِن مُصيبَتِكَ بِمَيِّتِكَ، إن كنتَ عارِفا بربِّكَ.۱

۰.ـ در معناى تسليت دادن ـ فرمود: اگر مرگ اين ميّت تو را به پروردگارت نزديك يا از گناهت دور كرده باشد، اين مصيبت نيست، بلكه براى تو رحمتى و نعمتى است؛ اما اگر مرگ او تو را پند نداده و از گناهت دور نكرده و به پروردگارت نزديك نساخته باشد، مصيبتِ سخت دلى تو بزرگتر از مصيبتِ مرگ ميّت توست؛ اگر پروردگارت را بشناسى.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
أربَعٌ مَن كُنَّ فيهِ كانَ في نُورِ اللهِ الأعظَمِ: شهادَةُ أن لا إلهَ إلاّ اللهُ و أنّي رسولُ اللهِ، و مَن إذا أصابَتهُ مُصيبَةٌ قالَ: إنّا للهِِ و إنّا إلَيهِ راجِعونَ، و مَن إذا أصابَ خَيرا قالَ: الحَمدُ للهِِ رَبِّ العالَمِينَ، و مَن إذا أصابَ خَطيئةً قالَ: أستَغفِرُ اللهَ و أتُوبُ إلَيهِ.۲

۰.چهار چيز است كه هر كس آنها را داشته باشد در نور اعظم خداوند [غرق] است: گواهى دادن به اين كه معبودى جز خدا نيست، و اينكه من فرستاده خدا هستم، و كسى كه چون مصيبتى به او رسد، گويد: ما از خداييم و به سوى او بر می‌گرديم؛ و كسى كه هرگاه كار خيرى انجام دهد، گويد: سپاس و ستايش خدا را كه پروردگار جهانيان است. و كسى كه هرگاه گناهى كند، گويد: از خداوند آمرزش می‌خواهم و به درگاه او توبه می‌كنم.

۰.بحار الأنوار:
عَن قَبِيصَةِ: كنتُ عندَ رسولُ اللهِ صلی الله علیه و آله جالسا، إذ أتَتهُ امرَأةٌ فقالَت: يا رسولَ اللهِ، ادعُ الله لي فإنَّهُ ليسَ يَعيشُ لي وَلَدٌ، فقالَ صلی الله علیه و آله: و كَم ماتَ لكِ وَلَدٌ؟ قالَت: ثلاثةٌ، قالَ: لقد احتُظِرتِ مِن النارِ بحِظارٍ شَديدٍ.۳

۰.ـ به نقل از قبيصه ـ: نزد پيامبر خدا صلی الله علیه و آله نشسته بودم كه زنى آمد و از مرگ فرزندانش شكوه كرد و گفت: اى رسول خدا! از خدا براى من طلب فرزند نما. حضرت به او فرمود: چند فرزند از تو مرده است؟ عرض كرد: سه تا. فرمود: تو در برابر آتش، حصار محكمى بر گِرد خود كشيده‌اى.

۰.الأمالی للطوسی:
عن عائشة: لَمّا ماتَ إبراهيمُ بَكَى النبيُّ صلی الله علیه و آله حتّى جَرَت دُموعُهُ على لِحيَتِهِ، فقيلَ لَهُ: يا رسولَ اللهِ، تَنهى عنِ البُكاءِ و أنتَ تَبكي؟! فقالَ: ليسَ هذا بُكاءً، و إنّما هذهِ رَحمَةٌ، و مَن لا يَرحَمْ لا يُرحَمْ.۴

۰.ـ به نقل از عائشه ـ: هنگامى كه ابراهيم درگذشت پيامبر صلی الله علیه و آله چندان گريست كه اشك‌هايش بر محاسنش جارى گشت. عرض شد: اى رسول خدا! شما از گريستن نهى می‌كنيد و خود می‌گرييد؟! فرمود: اين گريه نيست، بلكه رحم است، و هركه رحم نكند به او رحم نمی‌شود.

۰.سنن النسائی:
عن أبي هريرة: ماتَ مَيِّتٌ مِن آلِ رسولِ اللهِ صلی الله علیه و آله فاجتَمَعَ النِّساءُ يَبكِينَ علَيهِ فقامَ عمرُ يَنهاهُنَّ و يَطرُدُهُنَّ، فقالَ رسولُ اللهِ صلی الله علیه و آله: دَعهُنَّ يا عمرُ، فإنّ العَينَ دامِعةٌ و القَلبَ مُصابٌ و العَهدَ قريبٌ.۵

۰.ـ به نقل از أبو هريرة ـ: يكى از افراد خاندان رسول خدا صلی الله علیه و آله در گذشت. زن‌ها جمع شده و بر او می‌گريستند؛ كه عمر برخاست و آنان را از گريستن نهى كرد و شروع به متفرّق كردن آنها نمود. رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: اى عمر! رهايشان كن؛ كه چشم، اشكبار است و دل، مصيبت ديده و داغشان، تازه می‌باشد.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
النِّياحَةُ عملُ الجاهِليَّةِ.۶

۰.شيون كردن، كار جاهليت است.

۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
مِن كُنُوزِ البِرِّ: كِتمانُ المَصائب و الأمراضِ و الصَّدَقةِ.۷

۰.پوشيده داشتن مصيبت‌ها و بيماري‌ها و صدقه، از گنج‌هاى نيكى است.

۰.امام علی علیه السلام:
مَن عَظَّمَ صِغارَ المَصائبِ ابتَلاهُ اللهُ بِكِبارِها.۸

۰.هر كه مصيبت‌هاى كوچك را بزرگ شمارد، خداوند او را به مصيبت‌هاى بزرگ مبتلا گرداند.

۰.امام صادق علیه السلام:
إنَّ اللهَ تعالى تَطَوَّلَ على عِبادِهِ بثَلاثٍ: ألقَى علَيهِمُ الرِّيحَ بعدَ الرَّوحِ و لو لا ذلكَ ما دَفَنَ حَميمٌ حَميما، و ألقى علَيهِمُ السَّلوَةَ بعدَ المُصيبَةِ و لو لا ذلكَ لانقَطَعَ النَّسلُ،۹ و ألقى على هذهِ الحَبَّةِ الدابَّةَ و لو لا ذلكَ لَكَنَزَتها مُلوكُهُم كما يَكنِزُونَ الذَّهَبَ و الفِضَّةَ.۱۰

۰.خداوند متعال با سه كار، به بندگان خود لطف فرمود: گنديده شدن بدن بعد از مرگ، كه اگر چنين نبود هيچ عزيزى عزيز خود را دفن نمی‌كرد. و فراموشى بعد از مصيبت، كه اگر چنين نبود نسل [بشر از غصّه] قطع می‌شد.۱۱ و كرم خوردگى اين دانه [گندم و...] كه اگر چنين نبود فرمانروايانشان، همچنان كه زر و سيم را می‌اندوزند، آن را نيز می‌اندوختند.

۰.امام صادق علیه السلام:
إنّ المَيِّتَ إذا ماتَ بَعَثَ اللهُ مَلَكا إلى أوجَعِ أهلِهِ، فَمَسَحَ على قَلبِهِ فَأنساهُ لَوعَةَ الحُزنِ، و لو لا ذلكَ لَم تَعمُرِ الدنيا.۱۲

۰.هرگاه كسى بميرد، خداوند فرشته‌ای را به سوى دردمندترين عضو خانواده او می‌فرستد. پس بر قلب او دستى می‌كشد و سوز و گداز غم را از ياد او می‌برد و اگر چنين نبود، دنيا آباد نمی‌شد.

۱.. فلاح السائل: ۱۶۷ / ۷۸

۲.. مشكاة الأنوار: ۲۶۰ / ۷۶۷

۳.. بحار الأنوار: ۸۲ / ۱۲۱ /۱۳

۴..الأمالي‌للطوسي: ۳۸۸/۸۵۰

۵.. سنن النسائي: ۴ / ۱۹

۶.. بحارالأنوار: ۸۲ / ۱۰۳ /۵۰

۷. بحارالأنوار: ۸۲ / ۱۰۳ /۵۰

۸.. نهج البلاغة: الحكمة ۴۴۸

۹. و في خبرٍ:و اُلقِيَت علَيهِمُ السَّـلوَةُ بعدَ المُصيبَةِ، و لو لاذلكَ لَم يَتَهَنَّ أحَدٌ مِنهُم بِعَيشِهِ. الخصال:ص۱۱۲ح ۸۷.

۱۰. علل الشرائع: ۲۹۹ / ۱

۱۱.. در خبرى ديگر آمده است: و فراموشى بعد از مصيبت، كه اگر چنين نبود، زندگى به كام هيچ بشرى گوارا نمی‌شد.

۱۲. الكافي: ۳ / ۲۲۷ /۱