بدگویی
۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
مَن سَعى بأخيهِ إلى سُلطانٍ أحبَطَ اللهُ تعالى عَمَلَهُ كُلَّهُ، و إن وَصَلَ إلَيهِ مَكروهٌ أو أذىً جَعَلَهُ اللهُ تعالى مَع هامانَ في درَجَةٍ في النّارِ.۱
۰.هر كه از برادر خود نزد سلطانى بدگویی كند، خداوند متعال همه اعمال او را بر باد دهد و اگر به شخصى كه از او بدگویی كرده است ناراحتى يا گزندى رسد خداى متعال بدگو را با هامان در يك درجه از آتش قرار دهد.
۰.الاختصاص:
الإمامُ عليٌّ علیه السلام ـ لِرجُلٍ رَفَعَ إلَيهِ كِتابا فيهِ سِعايَةٌ ـ: يا هذا، إن كُنتَ صادِقا مَقَتناكَ، و إن كُنتَ كاذِبا عاقَبناكَ، و إن أحبَبتَ القيلَةَ أقَلناكَ. قالَ: بل تُقيلُني يا أميرَ المؤمنينَ.۲
۰.امام على علیه السلام ـ به مردى كه نامهای بدگویانه به ايشان داد ـ فرمود: اى مرد! اگر راست گفته باشى [به سبب اين كار زشت] منفور ما خواهى شد و اگر دروغ گفته باشى تو را مجازات خواهيم كرد و اگر هم دوست دارى تو را ببخشيم، میبخشيمت. عرض كرد: پس مرا ببخشيد اى امير المؤمنين!
۰.امام علی علیه السلام:
السّاعي كاذِبٌ لِمَن سَعى إلَيهِ، ظالِمٌ لِمَن سَعى علَيهِ.۳
۰.شخص بدگو، نسبت به كسى كه پيش او بدگویی مىكند دروغگوست و نسبت به كسى كه از او بدگویی مىكند ستمگر.
۰.امام علی علیه السلام:
أكذِبِ السِّعايَةَ و النَّميمَةَ، باطِلَةً كانَت أو صَحيحَةً.۴
۰.بدگویی و سخن چينى را دروغ شمار، نادرست باشد يا درست.
۰.امام علی علیه السلام:
شَرُّ النّاسِ مَن سَعى بالإخوانِ و نَسِيَ الإحسانَ.۵
۰.بدترين مردم كسى است كه از برادران بدگویی كند و احسان و خوبى [كردن خود] را از ياد برد.
۰.امام صادق علیه السلام:
عن آبائه علیهم السلام: قالَ [رسولُ اللهِ] صلی الله علیه و آله: شَرُّ النّاسِ المُثَلِّثُ. قيلَ: يا رسولَ اللهِ، و ما المُثَلِّثُ؟ قالَ: الّذي يَسعى بأخيهِ إلَى السُّلطانِ فيُهلِكُ نَفسَهُ، و يُهلِكُ أخاهُ، و يُهلِكُ السُّلطانَ.۶
۰.ـ به نقل از پدرانش ـ: پيامبر خدا صلی الله علیه و آله فرمود: بدترين مردم، شخص «مثلِّث» است. عرض شد: اى رسول خدا! مثلّث يعنى چه؟ فرمود: كسى كه از برادر خود نزد سلطان بدگويى كند و در نتيجه، هم خودش را به هلاكت افكند، هم برادرش را و هم آن سلطان را.
۰.امام صادق علیه السلام:
السّاعي قاتِلُ ثَلاثَةٍ: قاتِلُ نَفسِهِ، و قاتِلُ مَن يَسعى بهِ، و قاتِلُ مَن يَسعى إلَيهِ.۷
۰.بدگو قاتل سه نفر است: قاتل خودش و قاتل كسى كه از او بدگویی مىكند و قاتل كسى كه پيش او بدگویی میكند.
۰.امام صادق علیه السلام:
ـ مِن كِتابِهِ إلَى النَّجاشِيِّ والِي الأهوازِ ـ: إيّاكَ و السُّعاةَ و أهلَ النِّمائمِ، فلا يَلتَزِقَنَّ بكَ أحَدٌ مِنهُم، و لا يَراكَ اللهُ يَوما و لا لَيلَةً و أنتَ تَقبَلُ مِنهُم صَرفا و لا عَدلاً، فيَسخَطَ اللهُ علَيكَ و يَهتِكَ سِترَكَ.۸
۰.ـ در نامه خود به نجاشى، فرماندار اهواز ـ نوشت: از بدگویان و سخن چينان بپرهيز و مواظب باش فردى از آنها تو را نلغزاند و مبادا خداوند روزى يا شبى تو را ببيند كه از اين جماعت اظهار نظرى و دخالتى را بپذيرى كه در اين صورت خداوند بر تو خشم میگيرد و پردهات را میدرد (رسوا و بى آبرويت میكند).
۰.پیامبر خدا صلی الله علیه و آله:
ثلاثةٌ لَعَنَهُمُ اللهُ تعالى: رجُلٌ رَغِبَ عَن والِدَيهِ، و رجُلٌ سعى بَينَ رجُلٍ و امرأةٍ يُفَرِّقُ بَينَهُما ثُمّ يَخلُفُ علَيها مِن بَعدِهِ، و رجُلٌ سعى بَينَ المؤمنينَ بالأحاديثِ لِيَتَباغَضُوا و يَتَحاسَدُوا.۹
۰.سه نفرند، كه خدا آنها را لعنت كرده است: كسى كه به پدر و مادر خود بى اعتنايى كند. كسى كه ميان مرد و زنى بدگویی كند، تا ميان آنها جدايى افكند و سپس خودش با زن او ازدواج كند و كسى كه ميان مؤمنان سخن چينى كند، تا آنان نسبت به يكديگر دشمنى و حسادت ورزند.
۰.امام علی علیه السلام:
ـ مِن كِتابِهِ لِلأشتَرِ لَمّا وَلاّهُ مِصرَ ـ: لا تَعجَلَنَّ إلى تَصديقِ ساعٍ؛ فإنَّ السّاعِيَ غاشٌّ، و إن تَشَبَّهَ بِالنّاصِحينَ.۱۰
۰.ـ در فرمان ولايت مصر به مالك اشتر ـ فرمود: در پذيرفتن سخنان بدگو، شتاب به خرج مده؛ زيرا بدگو بدخواه است، هرچند خود را خيرخواه جلوه دهد.
۱.۱. كنز العمّال: ۷۵۴۵
۲.۲. الاختصاص: ۱۴۲
۳.۳. غرر الحكم: ۱۸۳۳
۴.۴. غرر الحكم: ۲۴۴۲
۵.۵. غرر الحكم: ۵۷۱۳
۶.۶. جامع الأحاديث للقمّي: ۸۹
۷.۷. الخصال: ۱۰۸ / ۷۳
۸.۸. بحارالأنوار: ۷۷ / ۱۹۰ / ۱۱
۹.۹. كنز العمّال: ۴۳۹۳۰
۱۰.۱۰. نهج البلاغة: الكتاب۵۳