اسراف
۱

۰.امام صادق عليه‌السلام:
إِنَّ السَّرَفَ يورِثُ الْفَقْرَ وَإِنَّ الْقَصْدَ يورِثُ الْغِنى؛۱

۰.اسراف باعث فقر و ميانه‌روى موجب بى‌نيازى مى‌شود.

۲

۰.امام باقر عليه‌السلام:
يا بُنَىَّ عَلَيْكَ بِالْحَسَنَةِ بَيْنَ السَّيِّئَتَيْنِ تَمْحو هُما قالَ: وَكَيْفَ ذلِكَ يا أَبَةِ؟ قالَ: مِثْلُ قَوْلِهِ، «وَالَّذينَ إِذا أَنْفَقوا لَمْ يُسْرِفوا وَلَمْ يَقْتُروا»؛۲

۰.امام باقر عليه‌السلام به فرزندش امام صادق عليه‌السلام فرمودند: تو را سفارش مى‌كنم به انجام كار خير وسط دو كار بد تا آن دو را محو كند، امام صادق عليه‌السلام سئوال كردند چگونه چنين چيزى ممكن است؟ امام فرمودند: همانطور كه قرآن مى‌گويد مؤمنين كسانى هستند كه وقتى خرج مى‌كنند اسراف و يا سختگيرى نمى‌كنند (اسراف و سختگيرى هر دو بدند و ميانه روى وسط آنها خوب است).

۳

۰.امام صادق عليه‌السلام:
لَيْسَ فيما أَصْلَحَ الْبَدَنَ إِسْرافٌ... إِنَّما الإِْسْرافُ فيما أَتْلَفَ الْمالَ وَأَضَرَّ بِالْبَدَنِ؛۳

۰.در آنچه بدن را سالم نگه مى‌دارد اسراف نيست بلكه اسراف در چيزهايى است كه مال را از بين ببرد و به بدن صدمه بزند.

۴

۰.امام صادق عليه‌السلام:
لِلْمُسْرِفِ ثَلاثُ عَلاماتٍ: يَشْتَرى مالَيْسَ لَهُ وَيَلْبِسُ ما لَيْسَ لَهُ وَيَأْكُلُ ما لَيْسَ لَهُ؛۴

۰.اسراف كننده سه نشانه دارد: آنچه در شأنش نيست خريدارى مى‌كند، آنچه در شأنش نيست مى‌پوشد و آنچه در شأنش نيست مى‌خورد.

۵

۰.امام صادق عليه‌السلام:
مَنْ أَنْفَقَ شَيْئا فى غَيْرِ طاعَةِ اللّه‌ِ فَهُوَ مُبَذِّرٌ وَمَنْ أَنْفَقَ فى سَبيلِ الْخَيْرِ فَهُوَ مُقْتَصِدٌ؛۵

۰.هر كس مالى را در غير طاعت خداوند خرج كند، اسرافكار و هر كس كه در راه خير خرج نمايد، ميانه‌رو است.

۶

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
يا عَلىُّ أَرْبَعَةٌ يَذْهَبْنَ ضياعا: اَلأَْكْلُ عَلَى الشَّبَعِ وَالسِّراجُ فِى الْقَمَرِ وَالزَّرْعُ فِى السَّبَخَةِ وَالصَّنيعَةُ عِنْدَ غَيْرِ أَهْلِها؛۶

۰.اى على چهار چيز هدر مى‌رود: ۱. خوردن بعد از سيرى، ۲. روشن كردن چراغ در مهتاب (جائى‌كه روشن است)، ۳. زراعت در زمينى كه شوره‌زار است، ۴. نيكى كردن به كسى كه لايق آن نيست.

۷

۰.امام صادق عليه‌السلام:
رُوىَ أَنَّهُ نَظَرَ الصّادِقُ إِلى فاكِهَةٍ قَدْ رُميَتْ مِنْ دارِهِ لَمْ يُسْتَقْصَ أَكْلُها فَغَضِبَ وَقالَ: ما هَذا إِنْ كُنْتُمْ شَبِعْتُمْ فَإِنَّ كَثيرا مِنَ النّاسِ لَمْ يَشْبَعوا فَأَطْعِموهُ مَنْ يَحْتاجُ اِلَيْهِ؛۷

۰.نقل شده است كه امام صادق عليه‌السلام مشاهده كردند كه سيبى را نيم‌خورده از خانه بيرون انداخته‌اند، خشمگين شدند و فرمودند: اگر شما سير هستيد، خيلى از مردم گرسنه‌اند خوب بود آن را به نيازمندش مى‌داديد.

۸

۰.امام على عليه‌السلام:
فَدَعِ الإِْسْرافَ مُقْتَصِدا وَاذْكُرْ فِى الْيَوْمِ غَدا وَأَمْسِكْ مِنَ الْمالِ بِقَدْرِ ضَرورَتِكَ وَقَدِّمِ الْفَضْلَ لِيَوْمِ حاجَتِكَ؛۸

۰.اسراف را رها كن و ميانه‌روى در پيش‌گير و امروز به ياد فردا باش و از مال به اندازه ضرورتت نگه‌دار و اضافى آن را براى روز نيازمنديت (قيامت) پيش فرست.

۹

۰.امام صادق عليه‌السلام:
لَمّا سُئِلَ عَنْ أَدْنَى الإِْسْرافِ ـ: إِبْذالُكَ ثَوْبَ صَوْنِكَ وَإِهْراقُكَ فَضْلَ إِنائِكَ... ؛۹

۰.در پاسخ به سئوال از كم‌ترين حدّ اسراف فرمودند: كم‌ترين اندازه آن اين است كه لباس بيرونت را لباس خانه دم دستى قرار دهى و ته مانده ظرفت را دور بريزى.

۱۰

۰.امام على عليه‌السلام:
اَلإِْسْرافُ مَذْمومٌ فى كُلِّ شَىْ‌ءٍ إِلاّ فى أَفْعالِ البِرِّ؛

۰.اسراف در هر چيزى ناپسند است، مگر در كارهاى خير.

۱.۱. وسائل الشيعه ۱۵/۲۵۸/۸

۲.۲. تفسير نورالثقلين ۴/۲۷/۹۸

۳.۳. بحارالأنوار۷۵/۳۰۳/۶

۴.۴. تفسير نورالثقلين۱/۷۷۲/۳۱۳

۵.۵. بحارالأنوار۷۵/۳۰۲/۱

۶.۶.من‌لايحضره‌الفقيه۴/۳۷۳/۵۷۶۲

۷.۷. بحارالأنوار۶۶/۴۳۲/۱۶

۸.۸. نهج البلاغه نامه۲۱

۹.۹. كافى۴/۵۶/۱۰

۱۰. غررالحكم۲/۸۶/۱۹۳۸