حرص
۱

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
إِيّاكُمْ وَالشُّحَّ فَإِنَّما هَلَكَ مَنْ كانَ قَبْلَكُمْ بِالشُّحِّ اَمَرَهُمْ بِالْبُخْلِ فَبَخِلوا وَأَمَرَ هُمْ بِالْقَطيعَةِ فَقَطَعوا وَأَمَرَهُمْ بِالْفُجورِ فَفَجَروا؛۱

۰.از حرص بپرهيزيد كه پيشينيان شما در نتيجه حرص هلاك شدند، حرص آنها را به بخل وادار كرد و بخيل شدند. به قطع رحم وادار كرد و قطع رابطه كردند با خويشاوندان. به بدى وادارشان كرد و بدكار شدند.

۲

۰.امام على عليه‌السلام:
إِنَّ الدُّنْيا مَشْغَلَةٌ عَنْ غَيْرِها وَلَمْ يُصِبْ صاحِبُها مِنْها شَيئا إِلاّ فَتَحَتْ لَهُ حِرْصا عَلَيْها وَلَهَجا بِها وَلَنْ يَسْتَغْنىَ صاحِبُها بِما نالَ فيها عَمّا لَمْ يَبْلُغْهُ مِنْها؛۲

۰.براستى كه دنيا آدمى را به كلّى سرگرم خود مى‌سازد و دنياپرست به چيزى از آن نرسد، مگر آن‌كه باب حرص و شيفتگى به آن بر رويش گشوده شود و به آنچه از اين دنيا دست يافته اكتفا نمى‌كند تا در پى چيزى كه بدست نياورده نرود.

۳

۰.امام حسين عليه‌السلام:
لَيْسَتِ الْعِفَّةُ بِما نِعَةٍ رِزْقا وَلاَ الْحِرْصُ بِجالِبٍ فَضْلاً وَإِنَّ الرِّزْقَ مَقْسومٌ وَالأَْجَلَ مَحْتومٌ وَاسْتِعْمالَ الْحِرْصِ طالِبُ الْمَآثِمِ؛۳

۰.نه خوددارى از حرام و ناپسند، مانع روزى مى‌شود و نه حرص روزىِ بيشتر مى‌آورد، كه روزى تقسيم شده و اجل حتمى است و حرص به سوى گناه مى‌كشد.

۴

۰.امام صادق عليه‌السلام:
حُرِمَ الْحَريصُ خَصْلَتَيْنِ وَلَزِمَتْهُ خَصْلَتانِ: حُرِمَ القَناعَةَ فَافْتَقَدَ الرّاحَةَ وَحُرِمَ الرِّضا فَافْتَقَدَ الْيَقينَ؛۴

۰.حريص از دو خصلت محروم شده و در نتيجه دو خصلت را با خود دارد: از قناعت محروم است و در نتيجه آسايش را از دست داده است، از راضى بودن محروم است و در نتيجه يقين را از دست داده است.

۵

۰.امام باقر عليه‌السلام:
مَثَلُ الْحَريصِ عَلَى الدُّنْيا مِثْلُ دودَةِ القَزِّ: كُلَّمَا ازْدادَتْ مِنَ القَزِّ عَلى نَفْسِها لَفّا كانَ أَبْعَدَ لَها مِنَ الْخُروجِ، حَتّى تَموتَ غَمّا؛۵

۰.مَثَلِ حريص به دنيا، مثل كرم ابريشم است كه هر چه بيشتر دور خود ببافد خارج شدن از پيله بر او سخت‌تر مى‌شود تا آن كه از غصه مى‌ميرد.

۶

۰.امام على عليه‌السلام:
اَلْحِرْصُ موقِعٌ فى كَثيرِ الْعُيوبِ؛۶

۰.حرص انسان را به عيب‌هاى زيادى مبتلا مى‌كند.

۷

۰.امام على عليه‌السلام:
أَغْنَى الأَْغْنياءِ مَنْ لَمْ يَكُنْ لِلْحِرْصِ أَسيرا؛۷

۰.بى‌نيازترين بى‌نيازان كسى است كه اسير حرص نباشد.

۸

۰.امام على عليه‌السلام:
اِنْتَقِمْ مِنَ الْحِرْصِ بِالْقَناعَةِ كَما تَنْتَقِمُ مِنَ الْعَدُوِّ بِالْقِصاصِ؛۸

۰.از حرص، با قناعت انتقام بگير، چنان‌كه با قصاص از دشمن انتقام مى‌گيرى.

۹

۰.امام على عليه‌السلام:
أَعْظَمُ النّاسِ ذُلاًّ الطّامِعُ الْحَريصُ الْمُريبُ؛۹

۰.ذليل‌ترين مردم، كسى است كه طمعكار، حريص و وسوسه‌گر باشد.

۱۰

۰.امام على عليه‌السلام:
إِنَّ الْبُخْلَ وَالْجُبْنَ وَالْحِرْصَ غَرائِزُ شَتّى يَجْمَعُها سوءُ الظَّنِّ بِاللّه‌ِ؛۱۰

۰.به درستى كه بخل و ترس و حرص، غريزه‌ها و تمايلات متعدد و پراكنده‌اى هستند كه سوءظن به خداوند آنها را جمع مى‌كند.

۱.۱. نهج‌الفصاحه ح۹۹۲

۲.۲. نهج البلاغهنامه۴۹

۳.۳. اعلام الدين ص۴۲۸

۴.۴. خصال ص۶۹

۵.۵. كافى ۲/۳۱۶/۷

۶.۶. غررالحكم۱/۲۹۴/۱۱۳۱

۷.۷. غررالحكم ۲/۴۳۸/۳۲۰۱

۸.۸. شرح نهج‌البلاغه۲۰/۳۱۴/۶۰۷

۹.۹. غررالحكم۲/۴۵۳/۳۲۶۵

۱۰.۱۰. نهج البلاغهنامه۵۳