اصلاح بين مردم
۱

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
اِتَّقُوااللّه‌َ وَأَصْلِحواذاتَ‌بَيْنِكُمْ‌فَإِنَ‌اللّه‌َيُصْلِحُ‌بَيْنَ‌الْمُؤْمِنينَ‌يَوْمَ‌القيامَةِ؛۱

۰.تقواى الهى داشته باشيد و اصلاح كنيد ميان خودتان را زيرا خداوند در روز قيامت ميان مؤمنين را اصلاح مى‌كند.

۲

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
أَلا اُخْبِرُكُمْ بِأَفْضَلَ مِنْ دَرَجَةِ الصِّيامِ وَالصَّلاةِ وَالصَّدَقَةِ؟ صَلاحُ ذاتِ الْبَيْنِ، فَإِنَّ فَسادَ ذاتِ الْبَيْنِ هِىَ الْحالِقَةُ؛۲

۰.آيا شما را به چيزى با فضيلت‌تر از نماز و روزه و صدقه (زكات) آگاه نكنم؟ آن چيز اصلاح ميان مردم است، زيرا تيره شدن رابطه ميان مردم ريشه‌كن كننده دين است.

۳

۰.امام كاظم عليه‌السلام:
طوبى لِلْمُصْلِحينَ بَيْنَ النّاسِ، اُولئِكَ هُمُ الْمُقَرَّبونَ يَوْمَ الْقيامَةِ؛۳

۰.خوشابه‌سعادت‌اصلاح‌كنندگان‌بين‌مردم‌كه‌آنان‌همان‌مقرّبان‌روزقيامت‌اند.

۴

۰.امام صادق عليه‌السلام:
لِلْمُفَضَّلِ ـ: إِذا رَأَيْتَ‌بَيْنَ‌اثْنَيْنِ‌مِنْ‌شيعَتِنامُنازَعَهً‌فَافْتَدِهامِنْ‌مالى؛۴

۰.به مفضل فرمودند: هرگاه ميان دو نفر از شيعيان ما نزاعى ديدى از مال من غرامت بده (يعنى با پرداخت وجه مورد اختلاف، ميان آنان را اصلاح كن).

۵

۰.امام صادق عليه‌السلام:
صَدَقَةٌ يُحِبُّهَا اللّه‌ُ: إِصْلاحٌ بَيْنَ النّاسِ إِذا تَفاسَدوا، وَتَقارُبٌ بَيْنَهُمْ إِذا تَباعَدوا؛۵

۰.صدقه‌اى كه خداوند آن را دوست دارد عبارت است از: اصلاح ميان مردم هرگاه رابطه‌شان تيره شد و نزديك كردن آنها به يكديگر هرگاه از هم دور شدند.

۶

۰.امام صادق عليه‌السلام:
اَلْكَلامُ ثَلاثَةٌ: صِدْقٌ وَكِذْبٌ وَإِصْلاحٌ بَيْنَ النّاسِ قالَ: قيلَ لَهُ: جُعِلْتُ فِداك مَا الاِْصْلاحُ بَيْنَ النّاسِ؟ قالَ: تَسْمَعُ مِنَ الرَّجُلِ كَلاما يَبْلُغُهُ فَتَخْبُثُ نَفْسُهُ، فَتَلْقاهُ فَتَقولُ: سَمِعْتُ مِنْ فُلانٍ قالَ فيكَ مِنَ الْخَيْرِ كَذا وَكَذا، خِلافَ ما سَمِعْتَ مِنْهُ؛۶

۰.سخن سه گونه است: راست و دروغ و اصلاح ميان مردم به آن حضرت عرض شد: قربانت اصلاح ميان مردم چيست؟ فرمودند: از كسى سخنى درباره ديگرى مى‌شنوى كه اگر سخن به گوش او برسد، ناراحت مى‌شود. پس تو آن ديگرى را مى‌بينى و برخلاف آنچه شنيده‌اى، به او مى‌گويى: از فلانى شنيدم كه در خوبى تو چنين و چنان مى‌گفت.

۷

۰.امام صادق عليه‌السلام:
... وَاللّه‌ِ ما اوتىَ لُقْمانُ الْحِكْمَةَ بِحَسَبٍ، وَلامالٍ وَلاأَهْلٍ وَلا بَسْطٍ فى جِسْمٍ وَلاجَمالٍ وَلكِنَّهُ كانَ رَجُلاً قَويّا إِلى أَنْ قالَ: وَلَمْ يَمُرَّ بِرَجُلَيْنِ يَخْتَصِمانِ أَوْ يَقْتَتِلانِ إِلاّ أَصْلَحَ بَيْنَهُما وَلَمْ يَمْضِ عَنْهُما حَتّى تَحاجَزا؛۷

۰.... به خدا قسم كه: به لقمان تنها حكمت و دانش عطا نشده بود، و نيز دارائى و خانواده و قدرت جسمى و زيبايى چشمگير نداشت ولى او مردى با اراده بود تا آنجا كه امام فرمودند: و او به دو نفر كه با هم نزاع مى‌كردند و يا مى‌جنگيدند نمى‌گذشت مگر اينكه: ميانشان صلح برقرار مى‌كرد و از پيش آنان نمى‌رفت تا آنكه آنها دست از نزاع و جنگ كشيده و متفرق مى‌شدند.

۸

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
أَيُّما مُسْلِمَيْنِ تَهاجَرا فَمَكَثا ثَلاثا لايَصْطَلِحانِ إِلاّ كانا خارِجَيْنِ مِنَ الإِْسْلامِ، وَلَمْ يَكُنْ بَيْنَهُما وَلايَةٌ فَأَيُّهُما سَبَقَ إِلى كَلامِ أَخيهِ كانَ السّابِقَ إِلَى الْجَنَّةِ يَوْمَ الْحِسابِ؛۸

۰.هر دو مسلمانى كه با هم قهر كنند و سه روز به قهر خود ادامه دهند و آشتى نكنند، هر دو از اسلام بيرون روند و ميان آنان هيچ پيوند دينى نباشد و هر كدام از آنها پيش از ديگرى با برادرش حرف بزند، در روز حسابرسى زودتر به بهشت مى‌رود.

۹

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
اَلصُّلْحُ جائِزٌ بَيْنَ الْمُسْلِمينَ، إِلاّ صُلْحا أَحَلَّ حَراما وَحَرَّمَ حَلالاً؛۹

۰.صلح ميان مسلمانان جايز است، مگر صلحى كه حرامى را حلال يا حلالى را حرام كند.

۱۰

۰.رسول اكرم صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
إِنَّ اللّه‌َ أَحَبَّ الْكَذِبَ فِى الصَّلاحِ وَأَبْغَضَ الصِّدْقَ فِى الْفَسادِ؛۱۰

۰.براستى كه خداوند دروغى را كه باعث اصلاح باشد دوست مى‌دارد و راستى را كه موجب فساد گردد، دشمن مى‌دارد.

۱.۱. محجة البيضاء۳/۳۷۳

۲.۲. نهج الفصاحه ح۴۵۸

۳.۳. تحف العقول ص۳۹۳

۴.۴. كافى ۲/۲۰۹/۳

۵.۵. كافى ۲/۲۰۹/۱

۶.۶. كافى ۲/۳۴۱/۱۶

۷.۷. مستدرك الوسايل۱۳/۴۴۲/۳

۸.۸. كافى ۲/۳۴۵/۵

۹.۹. الفقيه ۳/۳۲/۳۲۶۷

۱۰.۱۰. وسائل الشيعه ۸/۵۷۸/۱