گمراهى
۱
امام على عليه‌السلام:
۰.جَليسُ الْخَيْرِ نِعْمَةٌ، جَليسُ الشَّرِّ نِقْمَةٌ؛۱
۰.همنشين خوب نعمت و همنشين بد، بلا و مصيبت است.
۲
امام باقر عليه‌السلام:
۰.وَ مَنْ عَلَّمَ بابَ ضَلالٍ كانَ عَلَيْهِ مِثْلُ اَوزارِ مَنْ عَمِلَ بِهِ وَ لا يُنْقَصُ اُولئِكَ مِنْ اَوزارِهِمْ شَيْئا؛۲
۰.هر كس باب گمراهى را ياد دهد، گناهان همه كسانى كه بدان عمل كنند، بر او نيز بار مى‌شود، بى آن‌كه چيزى از گناهان آنان كم شود.
۳
امام على عليه‌السلام:
۰.اِنَّ مَنْ لا يَنْفَعُهُ الْحَقُّ يَضُرُّهُ الْباطِلُ وَ مَنْ لا يَسْتَقيمُ بِهِ الْهُدى تَضُرُّهُ الضَّلالَةُ وَ مَنْ لا يَنْفَعُهُ الْيَقينُ يَضُرُّهُ الشَّكُّ؛۳
۰.براستى كه هر كس را حق سود ندهد، باطل زيانش رساند و هر كس به راه هدايت نرود، به كجراهه گمراهى افتد و هر كس يقين، او را سود نبخشد، شكّ زيانش رساند.
۴
امام على عليه‌السلام:
۰.لَنْ تَمَسَّكُوا بِعِصْمَةِ الْخَلقِّ حَتّى تَعْرِفُوا الّذى نَبَذَهُ؛۴
۰.هرگز نمى‌توانيد به دستگيره حق چنگ بزنيد مگر اينكه حق رها كرده را بشناسيد.
۵
امام على عليه‌السلام:
۰.لَنْ يَنْجُوَ مِنَ النّارِ اِلاَّ التّارِكُ عَمَلَها؛۵
۰.هرگز از آتش دوزخ رهايى نمى‌يابيد مگر رهاكننده كارهاى دوزخى.
۶
امام على عليه‌السلام:
۰.يا بُنَيَّ، طوبى لِمَنِ انتَفَعَ بِعِلمِهِ، وَاستَمَعَ القَولَ فَاتَّبَعَ أحسَنَهُ، ووَيلٌ لِمَن تَبَيَّنَ لَهُ فَاستَحَبَّ العَمى عَلَى الهُدى؛۶
۰.فرزندم! خوشا بر كسى كه از دانش خود سود برد و سخنان را بشنود و از بهترينش پيروى كند و بدا بر كسى كه با روشنى [هدايت]گمراهى را برگزيند.
۷
امام على عليه‌السلام:
۰.طُوبى لِذِي قَلبٍ سَليمٍ أطاعَ مَن يَهدِيهِ، وتَجَنَّبَ مَن يُردِيهِ... ؛۷
۰.خوشا به سعادت پاكدلان كه سخن هدايتگر را مى‌پذيرند و از گمراه‌كنندگان مى‌پرهيزند.
۸
امام على عليه‌السلام:
۰.أفضَلُ العَقْل مَعرِفَةُ الإنسانِ نَفسَهُ، فمَن عَرَفَ نَفسَهُ عَقَلَ، ومَن جَهِلَها ضَلَّ ؛۸
۰.برترين خردورزى، خودشناسى انسان است. پس، هركه خود را شناخت خردمند شد و هركه خود را نشناخت گمراه گشت.
۹
امام على عليه‌السلام:
۰.ـ في وصيَّتِهِ لابنِهِ الحَسنِ عليه‌السلام ـ: دَعِ القَولَ فيما لا تَعرِفُ، والخِطابَ فيما لَم تُكَلَّفْ، وأمسِكْ عَن طريقٍ إذا خِفتَ ضَلالَتَهُ؛ فإنَّ الكَفَّ عِندَ حَيرَةِ الضَّلالِ خَيرٌ مِن رُكوبِ الأهوالِ ؛۹
۰.ـ در وصيّت به فرزندش حسن عليه‌السلام ـ فرمود: آنچه نمى‌دانى مگوى و از آنچه وظيفه‌ات نيست گفتگو مكن و از پيمودن راهى كه بيم گمراه شدن در آن را دارى خوددارى كن ؛ زيرا خوددارى از ترس سرگردانىِ گمراهى، بهتر است از فرو رفتن در ورطه هولناك.
۱۰
امام على عليه‌السلام:
۰.ـ في ذِكرِ النبيِّ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله ـ: اللّهُمّ أعْلِ عَلى بِناءِ البانِينَ (الناسِ) بِناءَهُ... واحشُرْنا في زُمرَتِهِ غَيرَ خَزايا، ولا نادِمِينَ، ولا ناكِبِينَ، ولا ناكِثِينَ، ولا ضالِّينَ، ولا مُضِلِّينَ، ولا مَفتُونِينَ ؛۱۰
۰.ـ در ياد كرد از پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله ـ فرمود: بار خدايا! بناى او را بر بناى ديگران بلندى بخش... و ما را با گروه او محشور فرما، در حالى كه نه شرمنده باشيم و نه پشيمان و نه منحرف و نه عهدشكن ونه گمراه و نه گمراه كننده و نه فريفته.
۱.۱. غررالحكم ح۴۷۱۹ و ۴۷۲۰.
۲.۲. الكافى ۱/۳۵/۴.
۳.۳. تحف العقول ص ۱۵۲.
۴.۴. غررالحكم ح ۵۹۲.
۵.۵. غررالحكم ح ۷۴۰۴.
۶.۶. محبوب القلوب ۱/۲۰۵.
۷.۷. نهج البلاغه خطبه ۲۱۴.
۸.۸. غرر الحكم ح ۳۲۲۰.
۹.۹. نهج البلاغه نامه ۳۱.
۱۰.۱۰. نهج البلاغه خطبه ۱۰۶.
