بصيرت
۱
پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
۰.اِنَّ اللّه‌َ يُحِبُّ الْبَصَرَ النّافِذَ عِندَ مَجيى‌ءِ الشَّهَواتِ، وَالْعَقْلَ الكامِلَ عِندَ نُزولِ الشُّبَهاتِ و يُحِبُّ السَّماحَةَ وَ لَوْ عَلى تَمراتٍ وَ يُحِبُّ الشَّجاعَةَ وَ لَوْ عَلى قَتْلِ حَيَّةٍ؛۱
۰.خداوند چشم تيز بين هنگام روى آوردن هوا و هوس‌ها، و عقل كامل هنگام آمدن شبهه‌ها را دوست دارد و بخشندگى را هر چند به دانه‌هاى خرما، دوست دارد و شجاعت را اگر چه به كشتن يك مار دوست دارد.
۲
امام صادق عليه‌السلام:
۰.اَ لْعالِمُ بِزَمانِهِ لا تَهْجُمُ عَلَيْهِ اللَّوابِسُ؛۲
۰.كسى كه به اوضاع زمان خود آگاه باشد، گرفتار هجوم اشتباهات نمى‌شود.
۳
امام على عليه‌السلام:
۰.اَلسَّعيدُ مَن وُعِظَ بِغَيرِهِ وَ الشَّقىُّ مَنِ اتَّعَظَ بِهِ غَيرُهُ؛۳
۰.خوشبخت، كسى است كه از (حال) ديگران عبرت بگيرد و بدبخت، كسى است كه مايه عبرت ديگران واقع شود.
۴
پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
۰.اَلطّابَعُ مُعَلَّقٌ بِقائِمَةِ الْعَرْشِ، فَاِذَا انْتُهِكَتِ الْحُرْمَةُ وَ عُمِلَ بِالْمَعاصى وَ اجْتُرئَ عَلَى اللّه‌ِ بَعَثَ اللّه‌ُ الطّابَعَ فَيَطْبَعُ اللّه‌ُ عَلى قَلْبِهِ فَلا يَعْقِلُ بَعْدَ ذلِكَ شَيْئا؛۴
۰.مُهر بر پايه عرش آويزان است. هنگامى كه حريم‌ها شكسته و گناه شود و بى‌پروايى نسبت به خداوند انجام گيرد، خداوند مُهر را مى‌فرستد و بر قلب تبهكار مى‌زند و از آن پس، ديگر عقل او چيزى درك نمى‌كند.
۵
امام على عليه‌السلام:
۰.لَيْسَ الْعاقِلُ مَنْ يَعْرِفُ الْخَيْرَ مِنَ الشَّرِّ وَ لكِنَّ الْعاقِلَ مَنْ يَعْرِفُ خَيْرَ الشَّرَّيْنِ؛۵
۰.عاقل، آن نيست كه خوب را از بد تشخيص دهد. عاقل، كسى است كه از ميان دو بد، آن را كه ضررش كمتر است، بشناسد.
۶
امام على عليه‌السلام:
۰.اِنَّ مَنْ صَرَّحَتْ لَهُ الْعِبَرُ عَمّا بَيْنَ يَدَيْهِ مِنَ الْمَثُلاتِ حَجَزَتْهُ التَّقْوى عَنْ تَقَحُّمِ الشُّبُهاتِ؛۶
۰.آن كس كه حوادث عبرت‌آموز روزگار را به چشم ببيند و از آن پند پذيرد، تقوا او را از آلوده شدن به كارهاى شبهه‌ناك باز مى‌دارد.
۷
امام سجاد عليه‌السلام:
۰.اِعْتَبِروا يا اُولى الاَْبْصارِ وَ احْمَدُوا اللّه‌َ عَلى ما هَداكُمْ، وَ اعْلَموا اَ نَّكُمْ لا تَخْرُجونَ مِنْ قُدْرَةِ اللّه‌ِ اِلى غَيْرِ قُدْرَتِهِ، وَسَيَرَى اللّه‌ُ عَمَلَكُمْ وَ رَسولُهُ ثُمَّ اِلَيْهِ تُحْشَرونَ، فَانْتَفِعوا بِالْعِظَةِ وَ تَأَدَّبوا بِآدابِ الصّالِحينَ؛۷
۰.شما اى اهل بصيرت! پند گيريد و خدا را براى اين‌كه هدايتتان كرد، سپاس گوييد و بدانيد كه از قبضه قدرت خداوند، به سوى قدرتى ديگر بيرون نتوانيد رفت، و خدا و فرستاده‌اش، به زودى كردار شما را مى‌بينند و آن‌گاه، در پيشگاه او، گرد آورده مى‌شويد. پس از اندرزها بهره گيريد و ادب شايستگان را داشته باشيد.
۸
امام على عليه‌السلام:
۰.ثَلاثٌ فيهِنَّ النَّجاةُ: لُزومُ الْحَقِّ وَ تَجَنُّبُ الْباطِلِ وَ رُكوبُ الْجِدِّ؛۸
۰.نجات و رستگارى در سه چيز است: پايبندى به حق، دورى از باطل و سوار شدن بر مركب جدّيت.
۹ حضرت مسيح عليه‌السلام:
۰.خُذُوا الْحَقَّ مِنْ اَهْلِ الْباطِلِ وَ لا تَأْخُذُوا الْباطِلَ مِنْ اَهْلِ الْحَقِّ، كونوا نُقّادَ الْكَلامِ؛۹
۰.حق را از اهل باطل فراگيريد و باطل را از اهل حق فرا نگيريد. سخن سنج باشيد.
۱۰
امام سجاد عليه‌السلام:
۰.اللّهُمَّ اِنّى اَعوذُ بِكَ مِنْ... ايثارِ الْباطِلِ عَلَى الْحَقِّ...؛۱۰
۰.خدايا به تو پناه مى‌برم از اين كه باطل را بر حق ترجيح دهم.
۱.۱. مسند الشهاب ۲/۱۵۲/۱۰۸۰.
۲.۲. تحف العقول ص ۳۵۶.
۳.۳. شرح نهج البلاغه۲۰/۲۸۹/۳۰۳.
۴.۴. كنزالعمّال ح ۱۰۲۱۳.
۵.۵. مطالب السئول ص ۲۵۰.
۶.۶. نهج البلاغه از خطبه ۱۶.
۷.۷. الكافى ۸ /۱۷/۲.
۸.۸. غررالحكم ح ۴۶۶۱.
۹.۹. محاسن ۱/۲۲۹/۱۵۹.
۱۰.۱۰. صحيفه سجّاديه از دعاى هشتم.
