دشمن
۱
پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
۰.اِقْبَلِ الْحَقَّ مِمَّنْ اَتاكَ بِهِ صَغيرٌ اَوْ كَبيرٌ وَ اِنْ كانَ بَغيضا وَارْدُدِ الْباطِلَ عَلى مَنْ جاءَ بِهِ مِنْ صَغيرٍ اَوْ كَبيرٍ وَ اِنْ كانَ حَبيبا ؛۱
۰.حق را از هر كس كه برايت آورد، كوچك باشد يا بزرگ، بپذير، هر چند دشمنت باشد و باطل را، كوچك يا بزرگ، هر كس گويد به خودش برگردان، هر چند دوستت باشد.
۲
امام على عليه‌السلام:
۰.لا تُغالوا فى مُهورِ النِّساءِ فَيَكونَ عَداوَةً ؛۲
۰.مهريّه‌هاى زنان را سنگين نگيريد، كه باعث كدورت و دشمنى مى‌شود.
۳
امام على عليه‌السلام:
۰.كُنّا اِذَا احْمَرَّ الْبَاْسُ وَ لَقِىَ القَومُ الْقَوْمَ اتَّقَيْنا بِرَسولِ اللّهِ صلى‌الله‌عليه‌و‌آله فَما يَكونُ اَحَدٌ اَقْرَبَ اِلَى الْعَدُوِّ مِنْهُ ؛۳
۰.وقتى كه آتش جنگ بر افروخته مى‌شد و دو لشكر به هم مى‌رسيدند، به پيامبر پناهنده مى‌شديم و كسى نبود كه از آن حضرت به دشمن نزديك‌تر باشد.
۴
امام صادق عليه‌السلام:
۰.مَنْ بَغى صَيَّرَ اللّه‌ُ بَغْيَهُ عَلى نَفْسِهِ وَصارَتْ نُصْرَةُ اللّهِ لِمَنْ بَغى عَلَيْهِ وَمَنْ نَصَرَهُ اللّه‌ُ غَلَبَ وَاَصابَ الظَّفَرَ مِنَ اللّهِ؛۴
۰.هر كس ستم كند خداوند ستمش را به خود او باز مى‌گرداند و يارى خدا نصيب كسى مى‌گردد كه به او ستم شده و كسى كه خدا او را يارى كند غلبه پيدا مى‌كند و از جانب خدا پيروزى نصيبش مى‌شود.
۵
امام صادق عليه‌السلام:
۰.يَنْبَغى لِلْمُؤْمِنِ اَنْ يَكونَ فيهِ ثَمانى خِصالٍ: وَقورا عِنْدَ الهَزاهِزِ، صَبورا عِندَ البَلاءِ، شَكُورا عِنْدَ الرَّخاءِ، قانِعا بِما رَزَقَهُ اللّه‌ُ، لايَظْلِمُ الاَعْداءِ، وَلا يَتَحامَلُ لِلاَْصْدِقاءِ، بَدَنُهُ مِنْهُ فى تَعَبٍ وَ النّاسُ مِنْهُ فى راحَةٍ؛۵
۰.سزاوار است مؤمن هشت خصلت داشته باشد: در سختى‌ها باوقار، در گرفتارى صبور، در آسايش شاكر و به روزى خداوند قانع باشد، به دشمنان ستم نكند، از دوستان كينه و دشمنى به دل نگيرد، بدنش از او در رنج و مردم از او در آسايش باشند.
۶ امام صادق عليه‌السلام:
۰.اِحتَجِز مِنَ النّاسِ كُلِّهِم بِ «بِسمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحيمِ» و بِ «قُلْ هُوَ اللّه‌ُ أحَدٌ» اِقرَأها عَن يَمينِكَ و عَن شِمالِكَ و مِن بَينِ يَدَيكَ و مِن خَلفِكَ و مِن فَوقِكَ و مِن تَحتِكَ؛۶
۰.خود را از تمامى مردم با بسم اللّه الرحمن الرحيم و قل هو اللّه احد حفظ كن. آن را از سمت راست و چپ و جلو و عقب و بالا و پايين بخوان.
۷
امام باقر عليه‌السلام:
۰.... اِنَّ الاَْمْرَ بِالْمَعْروفِ وَ النَّهْىَ عَنِ الْمُنكَرِ سَبيلُ الاَْنْبياءِ وَ مِنْهاجُ الصُّلَحاءِ، فَريضَةٌ عَظيمَةٌ بِها تُقامُ الْفَرائِضُ، وَ تَاْمَنُ الْمَذاهِبُ وَ تَحِلُّ الْمَكاسِبُ، وَ تُرَدُّ الْمَظالِمُ وَ تَعْمُرُ الاَْرْضُ، وَ ينْتَصِفُ مِنَ الاَْعداءِ وَ يَسْتَقيمُ الاَْمْرُ... ؛۷
۰.امر به معروف و نهى از منكر راه و روش پيامبران و شيوه صالحان است و واجب بزرگى است كه واجبات ديگر با آن بر پا مى‌شوند، راه‌ها امن مى‌گردد و درآمدها حلال مى‌شود و حقوق پايمال شده، به صاحبانش برمى‌گردد، زمين آباد مى‌شود و (بدون ظلم) حق از دشمنان گرفته مى‌شود و كارها سامان مى‌پذيرد.
۸
امام على عليه‌السلام:
۰.مَا السَّيْفُ الصّارِمُ فى كَفِّ الشُّجاعِ بِاَعَزَّ لَهُ مِنَ الصِّدْقِ؛۸
۰.شمشير بُرّنده در دست شجاع براى او دشمن شكن‌تر از راستگويى نيست.
۹
امام على عليه‌السلام:
۰.اَعْدى عَدُوٍّ لِلْمَرْءِ غَضَبُهُ وَ شَهْوَتُهُ فَمَنْ مَلَكَهُما عَلَتْ دَرَجَتُهُ وَبَلَغَ غايَتَهُ؛۹
۰.بدترين دشمن آدمى خشم و شهوت اوست، پس هر كس آن دو را در اختيار بگيرد، مقامش بالا مى‌رود و به هدفش مى‌رسد.
۱۰
پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
۰.اَلا وَ اِنَّ اَعْقَلَ النّاسِ عَبْدٌ عَرَفَ رَبَّهُ فَاَطاعَهُ وَ عَرَفَ عَدُوَّهُ فَعَصاهُ وَ عَرَفَ دارَ اِقامَتِهِ فَاَصْلَحَها وَ عَرَفَ سُرْعَةَ رَحيلِهِ فَتَزَوَّدَ لَها؛۱۰
۰.بدانيد كه عاقل‌ترين مردم كسى است كه پروردگارش را بشناسد و از او پيروى كند، دشمنان خدا را بشناسد و از آنان نافرمانى كند، جايگاه ابدى خود را بشناسد و آن را آباد كند و بداند به زودى به آنجا سفر خواهد كرد و براى آن، توشه بردارد.
۱.۱. كنزالعمال ح ۴۳۱۵۲.
۲.۲. مكارم الاخلاق ص ۲۳۷.
۳.۳. مكارم الاخلاق ص ۱۸.
۴.۴. تحف العقول ص ۳۱۵.
۵.۵. الكافى۲/۴۷/۱.
۶.۶. الكافى ۲/۶۲۴.
۷.۷. الكافى ۵ /۵۶/۱.
۸.۸. شرح نهج البلاغه۲۰/۲۹۶/۳۸۷.
۹.۹. غررالحكم ح ۳۲۶۹.
۱۰.۱۰. اعلام الدين ص ۳۳۷/۱۵.
