فتنه
۱
پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
۰.صِفَةُ الْعاقِلِ اَنْ يَحْلُمَ عَمَّنْ جَهِلَ عَلَيْهِ وَ يَتَجاوَزَ عَمَّنْ ظَلَمَهُ وَ يَتَواضَعَ لِمَنْ هُوَ دونَهُ وَ يُسابِقَ مَنْ فَوْقَهُ فى طَلَبِ البِرِّ وَ اِذا اَرادَ اَنْ يَتَكَلَّمَ تَدَبَّرَ فَاِنْ كانَ خَيْرا تَكَلَّمَ فَغَنِمَ وَ اِنْ كانَ شَرًّا سَكَتَ فَسَلِمَ وَ اِذا عَرَضَتْ لَهُ فِتْنَةٌ اِسْتَعْصَمَ بِاللّه‌ِ وَ اَمْسَكَ يَدَهُ وَ لِسانَهُ وَ اِذا رَأى فَضيلَةً اِنْتَهَزَ بِها، لا يُفارِقُهُ الْحَياءُ وَ لا يَبْدو مِنْهُ الْحِرْصُ فَتِلْكَ عَشْرُ خِصالٍ يُعْرَفُ بِها الْعاقِلُ؛۱
۰.ويژگى عاقل، آن است كه در برابر نادان بردبارى كند، از آن كس كه به او ظلم كرده بگذرد، نسبت به زيردستان متواضع باشد، با بالادستان در خوبى‌ها رقابت كند، هرگاه خواست سخن بگويد، بينديشد، اگر خوب بود بگويد و بهره ببرد و اگر بد بود، سكوت كند و سالم بماند، اگر بلا و امتحانى برايش پيش آمد به خدا پناه ببرد و دست و زبان خود را نگه دارد، اگر فضيلتى ديد، به سرعت از آن بهره گيرد، حيا از او جدا نگردد و حرص از او سر نزند، اينها خصلت‌هاى دهگانه‌اى است كه عاقل با آنها شناخته مى‌شود.
۲
امام على عليه‌السلام:
۰.خُلُوُّ الْقَلْبِ مِنَ التَّقْوى يَمْلَؤُهُ مِنْ فِتَنِ الدُّنْيا؛۲
۰.دلى كه از تقوا خالى باشد، فتنه‌هاى دنيا آن را پُر كند.
۳
پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
۰.اِذَا الْتَبَسَتْ عَلَيْكُمُ الفِتَنُ كَقِطَعِ اللَّيْلِ الْمُظْلِمِ فَعَلَيْكُمْ بِالْقُرآنِ... و لَهُ ظَهْرٌ وَ بَطْنٌ فَظاهِرُهُ حُكْمٌ وَ باطِنُهُ عِلْمٌ... فيهِ مَصابيحُ الْهُدى وَ مَنارُ الْحِكْمَةِ وَ دَليلٌ عَلَى الْمَعْرِفَةِ لِمَنْ عَرَفَ الصِّفَةَ؛۳
۰.هنگامى كه فتنه‌ها چون پاره‌هاى شب تار بر شما مشتبه شود، به قرآن روى بياوريد... براى قرآن ظاهرى و باطنى است. ظاهر آن حكمت و باطن آن دانش است... در قرآن چراغ‌هاى هدايت و نشانه‌هاى حكمت و راهنماى معرفت هست، براى كسى كه ويژگى‌اش را شناخت.
۴
امام صادق عليه‌السلام:
۰.مَنْ عَرَفَ اللّه‌َ خافَهُ، وَ مَنْ خافَ اللّه‌َ حَثَّهُ الْخَوفُ مِنَ اللّه‌ِ عَلَى الْعَمَلِ بِطاعَتِهِ وَالاَْخْذِ بِتَأديبِهِ، فَبَشِّرِ الْمُطيعينَ المُتَأَدِّبينَ بِاَدَبِ اللّه‌ِ وَ الاْخِذينَ عَنِ اللّه‌ِ اَنَّهُ حَقٌّ عَلَى اللّه‌ِ اَنْ يُنْجيَهُ مِنْ مُضِلاّتِ الْفِتَنِ؛۴
۰.آن‌كه خدا را شناخت، از او ترسيد و آن كس كه از خدا ترسيد، ترس از خدا او را به عمل به فرمان او و در پيش گرفتن ادبش واداشت. پس فرمان‌بردارانِ ادب شده به ادب خدا و اطاعت‌كنندگان دستورهاى او را بشارت ده كه بر خداست كه آنها را از فتنه‌هاى گمراه‌كننده برهاند.
۵
امام سجّاد عليه‌السلام:
۰.اَللّهُمَّ... وَ اَزْهِقِ الْباطِلَ عَنْ ضَمائِرِنا وَ اَثْبِتِ الْحَقَّ فى سَرائِرِنا، فَاِنَّ الشُّكوكَ وَ الظُّنونَ لَواقِحُ الْفِتَنِ وَ مُكَدِّرَةٌ لِصَفْوِ الْمَنائِحِ وَ الْمِنَنِ؛۵
۰.بار الها... باطل را از درون ما محو نما و حق را در باطن ما جاى ده. زيرا كه ترديدها و گمان‌ها فتنه‌زايند و بخشش‌ها و نعمت‌ها را تيره مى‌سازند.
۶
پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
۰.طُوبى للمُخْلِصينَ، اُولئكَ مَصابيحُ الهُدى، تَنْجَلي عَنهُم كُلُّ فِتْنَةٍ ظَلْماءَ ؛۶
۰.خوشا به سعادت مُخلصان كه چراغ‌هاى هدايت‌اند و سياهى هر فتنه‌اى را به روشنى تبديل مى‌كنند.
۷
پيامبر صلى‌الله‌عليه‌و‌آله:
۰.طُوبى لكَ يا لُقمانُ ! اُوتِيتَ الحِكمَةَ وصُرِفَت عنكَ البَلِيَّةُ، واُعطِيَ داوودُ الخِلافَةَ وابتُلِيَ بالحُكمِ والفِتنَةِ ؛۷
۰.خوشا به سعادت لقمان كه به او حكمت داده شد و از بلا دور گشت در حالى كه به داوود، سلطنت داده شد و گرفتار مصيبت و فتنه شد.
۸
امام سجاد عليه‌السلام:
۰.اللَّهُمَّ... أَلْبِسْني زينَةَ الْمُتَّقينَ، في... إِطْفاءِ النَّائِرَةِ، وَ ضَمِّ أَهْلِ الْفُرْقَةِ؛۸
۰.خدايا! لباس تقواپيشگان را به من بپوشان در خاموش ساختن آتش فتنه و دشمنى و گرد آوردن پراكندگان.
۹
امام على عليه‌السلام:
۰.إنَّ الشَّيطانَ يُسَنِّي لَكُم طُرُقَهُ، ويُريدُ أن يَحُلَّ دِينَكُم عُقدَةً عُقدَةً، ويُعطِيَكُم بالجَماعةِ الفُرقَةَ، وبالفُرقَةِ الفِتنَةَ ؛۹
۰.همانا شيطان راه‌هاى خود را براى‌شما آسان و هموار مى‌گرداند و مى‌خواهد گره‌هاى دين شما را يكى يكى بگشايد و به جاى اتحاد، پراكندگى به شما دهد و بر اثر پراكندگى فتنه.
۱۰
امام على عليه‌السلام:
۰.رُبَّ مَفتونٍ بحُسنِ القَولِ فيهِ ؛۱۰
۰.بسا افرادى كه بر اثر ستايش مردم از آنان، به فتنه درافتاده‌اند.
۱.۱. تحف العقول ص ۲۸.
۲.۲. غررالحكم ح ۵۰۷۸.
۳.۳. الكافى ۲/۵۹۹ /۲.
۴.۴. بحار الأنوار ۶۷/۴۰۰/۷۳.
۵.۵. صحيفه سجاديه الجامعه ص ۴۱۰.
۶.۶. كنز العمّال ح ۵۲۶۸.
۷.۷. كنز العمّال ۱۴/۳۵.
۸.۸. صحيفه سجاديهدعاى ۲۰، فراز ۱۰.
۹.۹. نهج البلاغه خطبه ۱۲۱.
۱۰.۱۰. نهج البلاغه حكمت ۴۶۲.
