اگر کسي به خاطر غريزه اش از خدا کمک بخواهد وخدا کاري انجام ندهد وآن شخص مرتکب گناه شود آيا در اين جا خدا کوتاهي نکرده است؟ مگر خدا براي افزايش ايمان پيامبرانش چشمه اي از قدرت خويش را نشان نداد چرا براي انجام کاري به اين آساني که بنده اش را جان به لب کرده و ايمان او را نيز سست کرده است کاري نمي کند؟

در پاسخ به اين پرسش به نكاتي اشاره مي شود:
سرشت و گوهر انسان از دو جنبه مادي(بدن) و فرامادي(روح) تشكيل شده است. انسان نه مانند فرشته ها عقل محض و مجرد است و نه مانند حيوانات غريزه محض و خالص است، بلكه انسان آميزه اي از عقل و شهوت، اراده و غرايز است.
در جبهه معنوي و فرامادي انسان لشكرياني در وجود انسان نهاده شده، كه عبارتنداز: عقل، فطرت، اراده. اين جبهه دروني برخوردار از پشتيباني بيروني است كه همان «وحي» و «امداد و توفيق الهي» است.
در جبهه مادي و حيواني انسان لشكرياني مانند: غرايز، نفس اماره(هواي نفس) قرار دارد كه از بيرون مورد پشتيباني شيطان و وسواس او قرار گيرد. اين ميدان نبرد حق و باطل همواره در درون انسان برقرار است. كمال حقيقي انسان و رشد و شكوفايي استعدادهاي انساني او در اين ميدان سرنوشت ساز معين مي شود. اين ميدان نبرد، ميدان آزمايش و امتحان است.
كمال شايسته انسان در پرتو مبارزه و ايستادگي و مقاومت ارادي و اختياري انسان محقق مي شود. اگر قرار بود خداوند در كشاكش و درگيري ميان عقل و شهوت به طور قهري وارد شده و شهوت و غريزه را از انسان دور كند، اين كار كمالي براي انسان محسوب نمي شود زيرا انسان در اين پيروزي هيچ نقشي ايفا نكرده است. پيروزي در ميدان نبرد عقل و شهوت، زماني ارزشمند و قابل ستايش و كمال آفرين است كه انسان از دورن و با اتكاء به اراده خود، آن را محقق نمايد.
البته خداوند در قرآن كريم در موارد متعدد وعده داده كه كساني كه در مسير بندگي ايستادگي و مجاهدت نمايند، مورد تأييد و نصرت ما قرار خواهند گرفت: «وَ الَّذينَ جاهَدُوا فينا لَنَهْدِيَنَّهُمْ سُبُلَنا»(عنكبوت/69)
البته شرط و مقدمه نصرت و تأييد الهي در « وَ الَّذينَ جاهَدُوا فينا» يعني مجاهده و تلاش خالصانه، نهفته است و خداوند خلف وعده نمي كند. بنابراين اختيار انسان از بزرگترين موهبت هاي الهي است و نقش بسيار نيرومندي در رهبري كنش هاي آدمي دارد. اراده به خوبي قابل تقويت و نيرومند سازي است و با تقويت آن دشوارترين كارها سهل و آسان مي گردد.
يك جوان در عين نيرومندي در غرايز، از اراده و توان مقاومت بسيار بالايي برخوردار است و طهارت نفس و گرايش هاي معنوي در او، بسيار بالاست. خداوند در قرآن مجيد از جواناني چون حضرت يوسف(ع) و اصحاب كهف، مثال مي آورد كه با اراده سترگ خويش، در برابر طوفان سهمگين غرايز و حوداث ايستادگي و بزرگترين افتخارات را در تاريخ بشر براي خود ثبت كردند.
در تاريخ انقلاب اسلامي نيز، اراده جوانان با ايماني چون حسين فهميده ها، زيباترين جلوه تأثير شگرف اراده و ايمان جوانان را به نمايش گذاشته است. البته اراده از راه انجام فرايض و عبادات و نيز مستحبات و ترك گناهان تقويت و نيرومند مي شود.
نكته شايان توجه اينكه درست است كه بسياري از انسانها در مواردي، به گناه گراييده و در برابر غرايز و هواهاي نفساني سرتسليم فرود مي آورند، اما در عين حال خداوند باب توبه اي را به روي بندگان گشوده و راهي قرار داده است كه آدميان، بتوانند زندگي پاك و پيراسته از آلودگي را آغاز كنند و آلودگي هاي پيشين را با اشك ندامت و آب معرفت الهي بشويند و در جهت كمال و سعادت جاوداني گام بردارند. خداوند در قرآن كريم، بسيار توبه كنندگان را دوست دارد: « إن الله يحب التوابين».