مَثَل زنان بد و شوهران خوب

خداوند متعال وضعیت کافران را به حالت دو زن تاریخ تشبیه می کند که هر دو همسر دو پیامبر بزرگوار به نام های نوح و لوط بودند و چون این دو زن به آن دو پیامبر خیانت نمودند، در زمره کافران قرار گرفتند. خیانت به خدا و رسول از هر کس سر بزند، نتیجه اش آتش دوزخ است، هر چند وابسته و متّصل به پیامبران باشد.

منبع : کتاب چهل مثل از قرآن کریم

قرآن کریم می فرماید: (ضَرَبَ اللَّهُ مَثَلاً لِّلَّذِینَ کَفَرُواْ امْرَاتَ نُوحٍ وَامْرَاتَ لُوطٍ کَانَتَا تَحْتَ عَبْدَیْنِ مِنْ عِبَادِنَا صَلِحَیْنِ فَخَانَتَا هُمَا فَلَمْ یُغْنِیَا عَنْهُمَا مِنَ اللَّهِ شَیًْا وَقِیلَ ادْخُلاَ النَّارَ مَعَ الدَّا خِلِینَ). «خداوند برای کسانی که کافر شده اند به همسر نوح و همسر لوط مثل زده که آنها تحت سر پرستی دو بنده از بندگان صالح ما بودند ولی به آن دو خیانت کردند و ارتباط آنان با این دو (پیامبر) سودی به حالشان (در برابر عذاب الهی) نداشت، و به آنها گفته شد: وارد آتش شوید همراه کسانی که وارد می شوند!».[1]

حق تعالی خود مثالی را بیان

کرده در معنی زبهر کافران

بود زوجه نوح و لوط این دو هله

نام آن یک واعله وین واهله

این دو زن بودند هر دو بالیقین

تحت عبدین از عباد صالحین پ

س خیانت هر دو کردند آن دو زن

با دو عبد سر فراز ممتحن

آن دو پیغمبر ز دو زن هیچ دفع

می نکردند از عذاب حقّ به نفع

زوجه نوح او به طوفان گشت غرق

سنگ، زوجه لوط باریدش به فرق

وقت مردن گفته شد با داخلین

اندر آئید اندر آتش این چنین

این مثل شک نیست در نزد عقول

هست بر تحذیر زن های رسول

حاصل این که نیست این وصلت سبب

ایمنی را از عذاب و قهر ربّ.[2]

خداوند متعال در این آیه «وضعیت کافران» را به حالت دو زن تاریخ تشبیه می کند که هر دو همسر دو پیامبر بزرگوار به نامهای «نوح»و «لوط» بودند و چون این دو زن به آن دو پیامبر خیانت نمودند، در زمره کافران قرار گرفتند. بنا بر این «وجه شباهت»در این تشبیه «خیانت کردن» است، یعنی خیانت به خدا و رسول از هر کس سر بزند، نتیجه اش آتش دوزخ است، هر چند وابسته و متّصل به پیامبران باشد. لذا در پایان آیه می گوید:

(قِیلَ ادْخُلاَ النَّارَ مَعَ الدَّاخِلِینَ)؛ «به آن دو (زن) گفته شد با سایر دوزخیان وارد جهنّم شوید»، یعنی میان شما و کافران که به خدا و رسول خیانت کردند، از این نظر هیچ فرق و امتیازی نیست!

البته خیانت این دو «زن» این بود که با دشمنان آن دو پیامبر همکاری می کردند و اسرار خانه آن دو بزرگوار را به دشمنان می سپردند، نه خیانت انحراف از جادّه عفّت، زیرا هرگز همسر هیچ پیامبری آلوده به بی عفّتی نشده است، چنانکه در حدیثی از پیامبرصلی اللّه علیه و آله و سلّم صریحاً آمده است: «ما بغَت امْراهُ نبی قَطُّ؛[3] همسر هیچ پیامبری هرگز آلوده عمل منافی عفّت نشد».[4]

زمخشری می گوید: «...وفی طیّ هذین التمثیلین تعریض باُمّی المؤ منین المذکورتین فی اوّل السوره و مافرط منهما من التظاهر علی رسول اللّه صلی اللّه علیه و سلم بما کرهه و تحذیر لهما علی اغلظ وجه و اشده، لما فی التمثیل من ذکر الکفر».[5]«این آیه به دو همسر پیامبر اسلام صلی اللّه علیه و آله و سلّم «عایشه» و «حفصه» که در ماجرای[6] افشای اسرار آن حضرت دخالت داشتند، تعریضی دارد و به آن دو به شدّت هشدار می دهد که گمان نکنند همسری پیامبرصلی اللّه علیه و آله و سلّم به تنهایی می تواند مانع کیفر آنها باشد، همان گونه که رابطه همسران نوح و لوط، به خاطر خیانت، از خاندان نبوّت و وحی قطع شد، و گرفتار عذاب الهی شدند». همچنین این آیه «هشداری است به همه مؤمنان در تمام قشرها که پیوندهای خود را با اولیا اللّه در صورت گناه و عصیان مانع عذاب الهی نپندارند».[7]

به هر حال این آیه انتظارهای بی مورد کسانی را که گمان می کنند تنها ارتباط با شخص بزرگی همچون پیامبرصلی اللّه علیه و آله و سلّم می تواند مایه نجات آنها گردد (هر چند در عمل آلوده باشند) قطع می کند، تا هیچ کس از

این نظر برای خود مصونیّتی قائل نشود.[8]اصولاً گناه از هر کس صادر شود، زشت است، ولی اگر از افراد نسبی و سببی و مکتبی پیامبران و جانشینان آنان سر زند، زشت تر است. لذا خداوند متعال خطاب به زنان پیامبر می فرماید: (یَا نِسَا النَّبِیِّ مَن یَاتِ مِنکُنَّ بِفَحِشَهٍ مُّبَیِّنَهٍ یُضَعَفْ لَهَا الْعَذَابُ ضِعْفَیْنِ...).[9] «ای زنان پیامبر! هر کدام از شما گناه و معصیت آشکاری مرتکب شود، عذاب او دو چندان خواهد بود»؛ یعنی گناه شما علاوه بر زشتی ذاتی خودش به حیثیّت پیامبر و مکتب او نیز لطمه می زند و این خود گناه دیگری است و مستوجب عذابی دیگر.

پی نوشت ها:

[1] تحریم.10.
[2] تفسیر صفی، ج 2، ص 1101 1102.

[3] الدّر المنثور، ج 8، ص 228.

[4] اقتباس از تفسیر نمونه، ج 24، ص 301.

[5] تفسیر الکشّاف، ج 4، ص 571.

[6] در آیه 3 همین سوره، به ماجرای افشای اسرار پیامبرصلی اللّه علیه و آله و سلّم و آزار آن حضرت توسّط بعضی از همسرانش اشاره شده است .

[7] تفسیر نمونه، ج 24، ص 301.

[8] اقتباس از همان، ص 302.

[9] احزاب.30.