قال الامام الباقر(علیه السلام): «یَا مُیَسِّرُ أَلاَ اُخْبِرُکَ بِشِیعَتِنَا؟ قُلْتُ: بَلی جُعِلْتُ فِداکَ قَالَ: إِنَّهُمْ حُصُونٌ حَصِینَةٌ و صُدُورٌ أمِیْنَةٌ وَ أَحْلاَمٌ وَزِیْنَةٌ لَیْسُوا بالمَذِیعِ البَذِرِ وَلاَ بِالجُفَاتِ المُرَاعِیْنَ رُهْبَانٌ بِالْلَیلِ اُسُدٌ بِالْنَهارِ».(1)
حضرت امام محمّد باقر (علیه السلام) فرمود: ی میسّر (2)، آیا شیعیانمان را به تو معرّفی کنم؟ میسّر گفت: فدایت شوم بفرمایید. حضرت فرمود: آنها دژهی محکم و سینه هی امانتدار و صاحبان عقلهی وزین و متین هستند، شایعه پراکنی نمی کنند و اَسرار را فاش نمی کنند و آدمهی خشک و خشن و ریاکار هم نیستند، راهبان شب و شبزندهداران و شیران روزند.
شرح حدیث:
شیعه اقسامی دارد:
1. شیعیان جغرافیایی
افرادی که در کشور شیعه نشین متولّد شده و از لحاظ آماری جزءِ افراد آن کشور محسوب می شوند.
2. شیعیان ارثی
افرادی که پدر و مادرشان شیعه بوده و در دامان آنان متولّد و پرورش یافته اند.
3. شیعیان لفظی
افرادی که به زبان می گویند که ما شیعه علی بن ابی طالب (علیه السلام) هستیم، امّا در عمل خلاف سیره حضرت زندگی می کنند.
4. شیعیان سطحی
شیعیانی که عملشان سطحی است و به عمق معنی تشیّع نرسیدهاند. از تشیّع فقط عزاداری و توسّلات و امثال اینها را بلد هستند، امّا از صفات واقعی شیعه مانند تقوا، رازداری ، امانتداری ، شجاعت و... در آنها خبری نیست. از کجا معلوم که شیعه هستند؟ آیا به خاطر آنکه در ایّام عاشورا در دستجات سینه زنی و مجالس عزاداری شرکت می کنند و به مسجد می روند؟! این امور مهم است ولی شیعه واقعی بودن تنها به انجام دادن چنین اموری نیست، البتّه قصد ما کم اهمیّت جلوه دادن این قبیل اعمال نیست.
5. شیعیان واقعی
کسانی که با معارف الهیّه و مکتب اهل بیت (علیهم السلام) آشنا هستند و برنامه هی آنها صفاتی است که هفت مورد آن در این حدیث کوتاه آمده است:
1. دژهی محکم
شیعیان باید در مقابل تبلیغات دشمن نفوذناپذیر باشند; اکنون که وضع فرهنگی دنیا به شکل خطرناکی نسل جوان ما را تهدید می کند، آیا راهی بری اینکه جوانانمان را تقویت کنیم پیدا کردهایم؟ اگر نمی توانیم میکروبها را نابود کنیم باید خود را تقویت کنیم.
2 و 3 و 4. امانتدار، عاقل و رازدار
یکی از گِله هی ائمّه(علیهم السلام)این بود که بعضی از مردم اسرار را فاش می کنند. مراد از اسرار این بود که مقاماتی که ائمّه(علیهم السلام)داشتهاند مانند علم غیب، شفاعت در روز قیامت، امانتداری علوم رسولالله(صلی الله علیه وآله)، شاهد و ناظر اعمال شیعیان، معجزات و... از مسائلی بود که مردم عادّی و مخالفان قادر به درک آن نبودند ولی بعضی از مردم سادهلوح و خام، هر جا که می نشستند همه چیز را بیان می کردند و این کار ایجاد اختلاف، عداوت و دشمنی می کرد. به همین جهت امام(علیه السلام)در حدیث می فرمایند: شیعیان ما، سینه هی امانتدارند، افشاکننده بی جهت نیستند، ایجاد اختلاف در میان این و آن نمی کنند.
در زمان ما افرادی پیدا شده اند که به بهانه ولایت، کفریّات و تعبیرات زشتی به ائمّه (علیهم السلام)نسبت می دهند که هرگز ائمّه (علیهم السلام) به آن راضی نیستند و کار آنها به مراتب بدتر از آن افراد ساده لوح است زیرا باید مراقب این غلات جدید باشیم. این گروه دو عیب دارند: عیب اوّل این است که آبروی خودشان را از بین می برند; خیال می کنند اگر صفات خدا را بری ائمّه (علیهم السلام) یا حضرت زینب (علیها السلام)یا شهدی کربلا بگویند، عین ولایت است; و عیب بزرگتر این است که با حرفهایشان منشأ کشتار یک عدّه از شیعیان در جی دیگری از دنیا می شوند. زمان ما زمان رسانههی جمعی است; اگر خبری امروز صبح صادر شود، یک ساعت بعد به گوشه و کنار دنیا می رسد. این کلمات غلوّآمیز و سخنان نادرست از اینجا به جاهی دیگر پخش می شود و شیعه را کافر معرّفی کرده و بعد هم کشتن شیعیان شروع می شود.
وی از این دوستان نادان و انسان هی جاهل، وی از آن زمانی که نبض مجالس به دست افراد بی سواد، بی اطّلاع، ناآگاه و نادان بیافتد.
5. با محبّت
شیعیان خشن نیستند، بلکه با محبّت و برخوردار از لطافت روحی نسبت به همنوع هستند. شیعه روح علی بن ابی طالب(علیه السلام) و سایر ائمّه هدی (علیهم السلام) را دارد، آنانی که حتّی به دشمنانشان هم محبّت می کردند.
6 و 7. شب زنده دار و شجاع
شیعیان ریاکار نیستند، و کار دین و دنیا را خوب با هم جمع کرده اند، اگر کسی عبادت هی شبانه آنها را ببیند می گوید اینان زاهدان روزگاراند و در امور زندگی ضعیف اند، امّا روز هنگام مشاهده می کند که مثل شیر در صحنه اجتماع حاضر می شوند.
آری چنین کسانی شیعیان واقعی مکتب اهل بیت (علیهم السلام) می باشند.
1.بحار الأنوار، ج 65، ص 180.
2. «میسّر بن عبدالعزیز» از معاریف اصحاب امام باقر(علیه السلام) بوده که در کتب رجال هم توصیف شده است. امام باقر(علیه السلام) جملهی درباره او دارد که در حالات میسّر آمده است. حضرت می فرماید: ی میسّر چند بار مرگ تو فرارسیده و خداوند اجل تو را به تأخیر انداخت، بری اینکه صله رحم بجا آوردی و مشکلات آنان را حل کردی .