یکی از وظایف مهم مؤمنین به تبعیت از معصومین(ع) بجا آوردن شکر نعمتهائیه که خداوند به ما عنایت فرموده!
در روایتی حضرت صادق(ع) روش این شکر گذاری رو بیان فرمودند:
اَدْنَى الشُّكرِ رُؤْيَةُ النِّعمَةِ مِنَ اللَّهِ مِنْ غَيرِ عِلَّةٍ يَتَعَلَّقُ القَلبَ بِها دُونَ اللَّهِ، وَ الرِّضا بِما اَعطاهُ، وَ اَنْ لا تَعصِيَهُ بِنِعمَةٍ وَ تُخالِفَهُ بِشَىءٍ مِنْ اَمرِهِ وَ نَهْيِهِ بِسَبِبٍ مِن نِعمَتِهِ(سفينة البحار جلد اول صفحه 710)
شرح حدیث:
اَدْنَى الشُّكرِ رُؤْيَةُ النِّعمَةِ مِنَ اللَّهِ كمترين شكر اين است كه نعمت را از خدا بدانى
آیات و احادیث زیادی هم به این مطلب اشاره داشتند تا توجه داشته باشیم، نعمتهایی که به ما میرسه، از جانب خدای متعاله!
مَا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللَّهِ ... (النساء/79)
(آري،) آنچه از نيکيها به تو ميرسد، از طرف خداست؛
پس معرفت به این مطلب، از ابتدایی ترین مراحل شکرگذاریه!
در ادامه حضرت می فرماید:
مِنْ غَيرِ عِلَّةٍ يَتَعَلَّقُ القَلبَ بِها دُونَ اللَّهِ نباید قلبت مشغول به آن نعمت بشه و درنتیجه خدا رو فراموش كنى
چنانکه حضرت فرمودند ، یکی از مراتب شکر اینه که از نعمتها ، در راستای رسیدن به خدا استفاده کنیم، نه در راه دور شدن از او !
لذا امیرالمومنین علی(ع) می فرمایند:
أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّمَا الدُّنْيَا دَارُ مَجَازٍ وَ الْآخِرَةُ دَارُ قَرَارٍ فَخُذُوا مِنْ مَمَرِّكُمْ لِمَقَرِّكُمْ [1]
اي مردم! دنيا سراي گذر! و آخرت ، خانه جاويدان است، پس از گذرگاه خويش، براي سرمنزل جاودانه، توشه برگيريد!
در مرحله بعد حضرت می فرمایند:
وَ الرِّضا بِما اَعطاهُ از مراتب شکر اینه که راضی باشیم به آنچه داریم و حسرت چیزهایی که نداریم رو نخوریم!
این یک حقیقته که انسان اگر به اونچه از راه تلاش بدست آورده، راضی باشه، از داشته هاش لذت بیشتری میبره ، اما اگه رضایت نداشته باشه و همش حرص چیزهای نداشته رو بخوره، هیچ وقت آرامش پیدا نخواهد کرد!
چنانکه امير المؤمنين علي ( عليه السلام ) می فرماید:
مَنْ رَضِيَ مِنَ الدُّنْيَا بِمَا يُجْزِيهِ كَانَ أَيْسَرُ مَا فِيهَا يَكْفِيهِ وَ مَنْ لَمْ يَرْضَ مِنَ الدُّنْيَا بِمَا يُجْزِيهِ لَمْ يَكُنْ فِيهَا شَيْءٌ يَكْفِيهِ [2]
هرکه رضایت داشته باشه به آنچه در دنیا دارد، کمترین چیزهای این دنیا، او را کفایت میکند، اما هرکس به آنچه دارد راضی نباشه، هیچ چیزی در دنیا نمیتونه اونرو سیر کنه!
در مراحل بعد حضرت می فرماید:
وَ اَنْ لا تَعصِيَهُ بِنِعمَةٍ و با استفاده از نعمتی که خدا اونرو به تو عنایت فرموده، به معصیت خدا مشغول نشی
وَ تُخالِفَهُ بِشَىءٍ مِنْ اَمرِهِ وَ نَهْيِهِ بِسَبِبٍ مِن نِعمَتِهِ و اوامر و نواهى او را با استفاده از نعمتهايش زير پا نگذارى
با این تعریفی که از حضرت صادق(ع) از روش شکر معرفی کردیم مشخص میشه که چرا خداوند متعال در قرآن کریم فرمود:
وَإِنَّ رَبَّكَ لَذُو فَضْلٍ عَلَى النَّاسِ وَلَكِنَّ أَكْثَرَهُمْ لَا يشْكُرُونَ(النمل/73)
پروردگار تو نسبت به مردم، فضل (و رحمت) دارد؛ ولي بيشترشان شکرگزار نيستند!
به امید آنکه از شکر گذاران واقعی باشیم!
پی نوشت :
1- (نهج البلاغة ص320 خطبه 194)
2- (الكافي ج 2 ص 140)