بسم الله الرحمن الرحیم
 
الحمدلله رب العالمین و الصلوۀ و السلام علی محمد و آله الطاهرین و لعنۀ الله علی اعدائهم اجمعین الی قیام یوم الدین.
 
مقدمه
 
یکی از مهمترین آفات انسان، ترک نکردن گناهان است زیرا گناه از انسان سلب توفیق می ‌کند و نمی‌ گذارد به مقامات عالیه برسد.
 
عرصه‌ گناه در زندگی آدمی، مانند زمین لغزنده ‌ای که مانع می ‌شود کسی بر روی آن به راحتی راه برود یا بدود. اگر کسی بخواهد بر روی زمین لغزنده ‌ای مانند زمینی که بر روی آن برف باریده و یا یخ زده و منجمد شده است حرکت کند به ناچار باید خود را مجهز به وسائلی کند که به راحتی بتواند حرکت نماید. انسان هم اگر بخواهد در این وادی حرکت کند به ناچار باید خود را مجهز به اراده قوی و توکل به خدای متعال و توسل به اهل بیت پیامبر صلّی الله علیه و آله و سلّم کند تا با اطمینان به این زمین های لغزنده که علاوه بر لغزندگی آنها،‌ دشمنان مانند نفس اماره و شیطان وجود دارند که در کمین آنها نشسته ‌اند تا آنها را از مسیر اصلی منحرف کنند.
 
نفس اماره و شیطان
 
منحرف کردن انسان ‌ها توسط نفس اماره، از شیطان قوی ‌تر است اگر شیطان بخواهد کسی را منحرف کند مثلاً او را امر به چشم چرانی نماید آن شخص می ‌تواند در مقابل شیطان مقاومت کند و چشم ‌چرانی نکند ولی با این وجود شیطان از او دست برنمی ‌دارد و از راه دیگری وارد می‌ شود مثلاً او را وادار به غیبت کردن می ‌کند و اگر باز هم موفق نشد او را به گناه دیگری مجبور می‌ کند تا بالاخره موفق گردد.
 
ولی نفس اماره چنین نیست اگر او بخواهد به کسی امر کند که چشم‌ چرانی کند، آن قدر پافشاری می ‌کند تا موفق شود، گر چه سالها بگذرد مگر اینکه با اراده قوی و توکل به خدا و توسل به اهل بیت علیهم السلام مقاومت کند و خداوند هم چون استقامت را در او ببیند بر او رحم نماید، همچنان که قرآن فرموده است: «ان النفس لامارۀ بالسوء الا ما رحم ربی.»[1] همانا نفس آدمی، بسیار به بدی امر می ‌کند مگر آنچه را که پروردگارم رحم نماید. ولی در مورد شیطان خداوند در قرآن می‌فرماید: «ان کید الشیطان کان ضعیفا».[2] همانا کید و مکر شیطان ضعیف است.
 
امام علی علیه السلام در حدیثی نفس و شیطان را که کدام یکی قوی‌ تر است بیان می‌ کند و می ‌فرماید: «من خالف نفسه فقد غلب الشیطان».[3] هر کس با نفس خویش مخالفت کند بر شیطان غلبه یافته است.
 
همچنین حدیثی از رسول اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم نقل شده است که فرمودند: «اعدنی عدوک نفسک التی بین جنبیک».[4] دشمن ‌ترین دشمن تو نفسی است که میان دو پهلویت قرار دارد.
 
پس با این وجود این دو دشمن قوی باید همواره با هوش و آگاه بود که آدمی در دام آنها گرفتار نشود زیرا کار هر دوی آنها،‌ تشویق و ترغیب آدمی به گناه است.
 
آثار گناه در قلب
 
یکی از مواردی که می‌ توان از تصفیه روح و نتایج عالی آن بهره ‌برداری کرد ترک گناه است. انسانی که گناه می ‌کند به مرور زمان قلبش سیاه می ‌شود و قابلیت تابیدن نور علم و ایمان از او گرفته می‌شود امام صادق علیه السلام فرمودند:
 
«اذا اذنب الرجل خرج فی قلبه نکته سوداء فان تاب انمحت و ان زاد زادت حتی تغلب علی قلبه فلا یغله بعدها ابدا».[5] هر گاه آدمی گناه کند نقطه سیاهی در دلش نمودار می ‌گردد اگر توبه کند سیاهی محو می ‌شود و اگر در گناهان بیافزاید سیاهی بیشتر می ‌شود تا بر دلش غلبه می ‌یابد از آن پس هرگز رستگار نخواهد شد.
 
زیبا جلوه دادن گناه توسط شیطان
 
گاهی شیطان عمل بد انسان را در چشمانش زیبا جلوه می ‌دهد آیه قرآن به این مطلب اشاره می ‌کند و می‌ فرماید: «و اذ زین لهم الشیطان اعمالهم».[6] و هنگامی که شیطان اعمال (زشت) آنها را در نظرشان زینت داد. از این آیه استفاده می ‌شود که استمرار بر گناه، علاوه بر اینکه قبح و زشتی آن را از بین می‌ برد بلکه از سوی شیطان زینت و زیور داده می ‌شود به نحوی که انسان زشتی گناه را زیبایی می ‌بیند و حتی از بعضی روایات و آیات قرآن استفاده می ‌شود که انسان معصیت‌ کار، احساس می ‌کند که کار خوب و نیکویی را انجام می ‌دهد خداوند در این زمینه در قرآن می ‌فرماید:
 
«قل هل ننبئکم بالاخسرین اعمالا، الذین ضل سعیهم فی الحیاۀ الدنیا و هم یحسبون انهم یحسنون صنعا.»[7]
 
ای پیامبر بگو آیا به شما خبر بدهم که زیانکارترین مردم کیانند؟ آنها که سعی و تلاش هایشان در زندگی دنیا گم و نابود شده با این حال گمان می ‌کنند که کار نیک انجام می ‌دهند.
 
و مسلم است که معنای آیه فقط اشاره به منافع نیست بلکه اصل سرمایه را هم در برمی ‌گیرد و چه سرمایه‌ ای بالاتر از ایمان و اعمال صالح است؟! لذا باید توجه داشت که حتی یک گناه گر چه به ظاهر کوچک باشد ممکن است که آدمی را به بدبختی و شقاوت بکشاند. امیر مؤمنان علی علیه السلام در حدیثی می ‌فرماید:
 
«فلا تستصغرن شیعا من معصیته فربما وافق سخطه و انت لا تعلم».[8]
 
پس هیچ یک از معصیت ‌ها و گناهان را کوچک مشمار، چه بسا موافق خشم و غصب خداوند باشد و تو نمی ‌دانی.
 
انواع گناه
 
گاهی گناه به صورت دنیا دوستی است و گاه به صورت جاه‌ طلبی، حسادت، نگاه به حرام، تهمت، دوست داشتن پست و مقام و ... نمودار می ‌شود. گاه است که باعث شده تا ما نتوانیم امام زمانمان عجّل الله تعالی فرجه الشریف را ببینیم، زیرا گناه ذلت و خواری می ‌آورد. همچنان که امیر مؤمنان علیه السلام می ‌فرماید:
 
«من تلذذ بمعاصی الله اکسبه ذلا».[9]
 
هر کس به سبب گناهان و نافرمانی ‌های خدا، لذت ببرد، ذلت و خواری به دست آورده است.
 
و همچنین فرمود: «ایاک و فعل القبیح فانه یقبح ذکرک و یکثر وزرک».[10] از زشتکاری بپرهیز که همان یاد تو را زشت و گناه تو را فراوان می ‌کند.
 
و حتی در حدیثی از امیرمؤمنان علی علیه السلام نقل شد که فرمودند: هر کس در فکر گناهان باشد گناهان او را به سوی خود فرا می ‌خوانند.[11]
 
عارف بزرگ‌، فقیه عالی قدر و حکیم فرزانه حضرت آیت الله العظمی ملاحسینقلی همدانی می‌ فرمایند: آنچه این ضعیف از عقل و نقل استفاده نموده ‌ام این است که اهم اشیاء برای طلاب قرب، جد و سعی تمام در ترک معصیت است تا این خدمت را انجام ندهی نه ذکرت نه فکرت به حال قلبت فایده نخواهد داد.[12]
 
خداوند متعال در قرآن می‌فرماید: «و گناه را چه آشکار باشد و چه پنهان ترک کنید، آنان که مرتکب گناه می ‌شوند به سزای اعمال خواهد خواهند رسید.»[13] گناه در بدبختی انسان و سلب توفیق توفیق از او، چنان قوی است که گاهی آدمی. اراده گناهی را می‌ کند ولی موفق به انجام آن نمی ‌شود ولی همین اراده و آرزوی آن توفیقاتی را از او سلب می ‌کند.
 
هر کس نتواند کاری کند که به سبب آن گناهانش از بین برود، پس باید بر محمد صلّی الله علیه و آله و سلّم و آل او بسیار درود بفرستد زیرا که آن گناهان را ریشه ‌کن می ‌کند.
 
برادران عزیز!‌ امروز که فرصت داریم از گناه دوری کنیم نباید فرصتمان را ضایع کنیم از گناهان دور باشیم تا سلب توفیق نشویم سعی کنیم ذکر خدا را زیاد انجام بدهیم تا ما را از گناه حفظ کند.
 
روضه
 
«السّلام علیکَ یا أَبا عَبدِالله وَ عَلی الارواحِ الّتی حَلَّت بفنائک»
 
جان عالمی به فدایت یا حسین! چه گذشت بر تو و خواهران و بچّه‌ های تو، آن لحظه‌ ای که از زین اسب بر زمین گودال قتلگاه افتادی در حالی که بدن نازنینت مجروح و غرق در خون بود؟ خواستی کمی استراحت کنی، لشکر دشمن در برابر تو ایستاده بودند ولی جرأت نزدیک شدن به تو را نداشتند.
 
جمعی گفتند: حسین دیگر زنده نیست، پسر سعد گفت: لشکر دو دسته شوند جمعی در برابر حسین علیه السلام توقف کنند و گروهی به خیام حسین بروند. در آن صورت معلوم می‌شود که حسین زنده است یا نه؟ زیرا حسین تا جان دارد راضی نمی ‌شود کسی به خیام اهل بیت او حمله برد. همین که دسته‌ ای به سوی خیام اهل بیت حسین علیه السلام حرکت کردند امام حسین علیه السلام از جا برخاست و فرمود:
 
«یا شیعَهَ آلَ أَبی سُفیانَ اِن لَم یَکُن لَکُم دِینٌ وَ کُنتُم لا تخافون المَعادَ فَکُونُوا أَحراراً فی دُنیاکُم ...»[14]
 
ای پیروان خاندان ابوسفیان! اگر دین و از روز رستاخیز هراس ندارید لااقل در این دنیا آزادمرد باشید. من با شما جنگ دارم، بر اهل و عیالم چیزی نیست.
 
لشکر با شنیدن سخن امام حسین علیه السلام به سوی قتلگاه بازگشتند: زینب کبری علیها السلام بالای تلّ زینبیه منظره را نگاه می ‌کرد، می ‌بیند شمشیردار با شمشیرش و نیزه‌دار با نیزه‌ اش بر بدن حسین علیه السلام هجوم آوردند و برخی با سنگ و ... حمله کردند. زینبی که تا پدر و برادرانش بودند، کسی صدای او را نشنیده بود، با سوز دل فریاد زد: «یا جدّاهُ یا رسوالَ الله! هذا حُسَینُکَ مُرَمَّلُ بالدّما مقطُوعُ الرّأسِ عَن القَفا مسلوبُ العمامَهِ و الرَّداءِ»[15]
 
این حسین توست که سرش را از قفا بریدند عمّامه و قبا را از سر و دوشش گرفتند.
 
اَلا لَعنَۀُ الله عَلَی القومِ الظّالمین
 
رامیل عباس‌اف
 

--------------------------------------------------------------------------------

[1] یونس/53.
 

[2] نساء/76.
 

[3] غررالحکم، ص683.
 

[4] تنبیه الخواطر، ج2، ص115.
 

[5] بحارالانوار، ج73، ص327.
 

[6] انفال/48
 

[7] کهف/103ـ104
 

[8] جامع احادیث شیعه، ج1، ص419.
 

[9] غررالحکم، ص686.
 

[10] غررالحکم، ص1460
 

[11] غررالحکم، ص662.
 

[12] سیمای فرزانگان، ص101 و 102.
 

[13] انعام/121
 

[14] ابن طاووس، على بن موسى، ترجمه، فهرى زنجانى، احمد، اللهوف على قتلى الطفوف، ص 120، جهان، تهران، چاپ اول، 1348ش
 

[15] ابن طاوس، اللهوف، ص132