سخنرانی حجت الاسلام حسینی قمی؛ ارتباط با امام زمان(عج)
اعتقاد به وجود امام زمان (عج) از ضروریات مذهب تشیع به شمار می رود؛ چرا که بنابر روایات و ادلّه، وجود امام در هر زمانی لازم است و هیچ گاه زمین خالی از حجت باقی نمی ماند؛ بنابراین لازم است که افراد جامعه برای کسب کمالات انسانی، با امام زمان خود از طریق پذیرش ولایت ایشان و ایجاد سنخیت با او، ارتباط وجودی و روحی پیدا کنند.
در عصر هر امامی، پیروان آن حضرت باید با ایشان ارتباط داشته باشند. یکی از وظایف پیروان این است که ارتباط خودشان را با امام زمان شان حفظ کنند. این اختصاص به عصر غیبت امام زمان (عج) ندارد. در عصر یازده امام، مردم با اهل بیت ارتباط هایی داشتند. در عصر غیبت هم باید این ارتباط باشد. چه امام حاضر باشد چه غایب، شیعه باید در ارتباط با امامش باشد. آنچه از یازده امام برای ما باقی مانده است بخاطر ارتباطات مردم با ائمه است.
هر کس که امامت حضرت را پذیرفته است باید ارتباط را داشته باشد. راه اول ارتباط با امام دیدار با امام است. در زمان یازده امام این دیدار حضوری وجود داشته است و در زمان غیبت امام دوازدهم هم این دیدار وجود دارد. شیخ صدوق در کتاب کمال الدین به نقل از امام صادق (ع) روایتی دارد که می فرماید: چه جای انکاری دارد شباهت امام زمان (عج) به یوسف نبی؟ همانطور که یوسف سالها در میان مردم بود ولی مردم یوسف را نمی شناختند حتی برادرانش، امام زمان هم همین طور است.
امام می فرماید: امام زمان (عج) در زندگی مردم حضور دارد، مردم امام را نمی شناسند. این دیدار گاهی با شناخت و گاهی بدون شناخت است. حدیثی در کتاب کمال الدین شیخ صدوق و کتاب من لا یحضرالفقیه شیخ صدوق و کتاب غیبت شیخ طوسی آمده است که یکی از نواب اربعه قسم می خورد که امام زمان (عج) همه ساله به حج مشرف می شود، مردم را می بیند و می شناسد و مردم هم او را می بینند ولی نمی شناسند. آیا ما باید دنبال این ارتباط باشیم؟
نواب اربعه
در غیبت صغری (72سال) امام چهار نایب داشتند و آنها از طرف امام حکم داشتند و نواب اربعه امام بودند. آنها رابط بین امام و مردم بودند و نامه ها و پیام های مردم را به امام می رساندند و جواب می گرفتند. مقام این نواب خیلی بالا است. محدث قمی می فرماید که اگر هیچ امامی در عتبات نبود (در عتبات زیارت قبر شش امام است) زیارت نواب اربعه برای مردمی که به عتبات می روند کافی بود. پس مقام آنها بسیار بالاست.
در دوران غیبت صغری، نائب دوم حضرت، پنجاه سال نائب خاص امام زمان (ع) بوده است. مطالعه ی زندگی آنها بسیار برای ما آموزنده است. فردی نزد این نائب گله کرد و گفت که تو یک وقت ملاقات هم برای من بگیر که امام را زیارت کنم. او فرمود: اصرار بر دیدار حضوری نداشته باش، یکی از برنامه های الهی این است که در دوران غیبت ارتباط حضوری نباشد. مهمتر از دیدن امام زمان(عج)، برنامه های نبودن ارتباط حضوری با آن حضرت است.
آستانه نیمه شعبان
در آستانه ی نیمه شعبان ما باید کاری بکنیم که امام به دنبال ما بیاید و نیازی نیست که ما بدنبال راهی بگردیم که امام را ملاقات کنیم. مرحوم آیت الله سید محمد باقر سیستانی درمشهد زندگی می کردند. روزی ایشان به فکر افتادند که امام را ملاقات کنند. ایشان چهل جمعه زیارت عاشورا را در مساجد مختلف خواندند. در جمعه ی چهلم دیدند که از خانه ای نور می آید. زیارت عاشورا را تمام کردند و رفتند تا ببینند که در آن خانه چه خبر است. گفتند که خانمی در این خانه فوت کرده است. دیدم پارچه ای روی جسد این خانم است و نور هم از همان اتاق بود. به محضر امام مشرف شدم و امام فرمود: نیازی نیست برای دیدار ما راههای مختلفی بروی، مثل این خانم باش تا من به دیدارت بیایم. این خانم برای اینکه حجاب خودش را در زمان رضاخان حفظ کند چندین سال از خانه بیرون نرفته بود. اگر ما نسخه ای برای دیدار امام بگوییم همه به دنبال این نسخه می آیند ولی حضرت می فرماید که اصرار بر زیارت حضوری نداشته باشید بلکه عمل شما طوری باشد که من به دنبال شما بیایم. پس عمل ما باید خوب باشد.
راه دوم این است که به یاد حضرت باشیم. ما چقدر به یاد امام زمان (عج) هستیم؟ چقدر امام در زندگی و برنامه های ما حضور دارد؟ زُراره نزد امام صادق(ع) آمد و گفت که اگر من عصر امام زمان را درک کردم چه دعایی را بخوانم. امام فرمود: اللهم عرفنی بنفسک.. . یعنی معرفت خدا را بخواه و بعد معرفت پیامبر و معرفت ائمه را بخواه. کسی که معرفت خدا را داشته باشد حتما امام شناس خواهد شد. سیدطاووس می فرماید: دعاهایی را در روز جمعه بخوانید و اگر هیچ کدام را نتوانستید بخوانید دعای الله عرفنی بنفسک و.. . را بخوانید. پس خدا شناسی، پیامبر شناسی و امام شناسی.
شبهات عصر غیبت
امام صادق فرمود: در عصر غیبت شبهاتی پیش می آید مگر اینکه دعای غریق خوانده بشود یا الله یا رحمن یا رحیم یا مقلب القلوب ثبت قلبی علی دینک. زیارت آل یاسین از ناحیه ی مقدسه است و مقدماتی دارد. اگر ما هر روزمان را با تلاوت آل یاسین شروع کنیم خیلی خوب است. خواندن نماز امام زمان(عج) هم هست. این نماز نباید حتما در مسجد جمکران خوانده بشود. مهم به یاد حضرت بودن است.
ما باید باور کنیم که اعمال ما به محضر حضرت عرضه می شود. راه سوم ارتباط مطالعه زندگی کسانی که با حضرت ارتباط داشته اند از جمله نواب اربعه. کسی که بتواند پنجاه سال نائب حضرت باشد چکار کرده است که به این مقام رسیده است؟ نائب دوم امام، روزی یک بار تلاوت قرآن را داشتند و روایات را منتشر می کردند. اگر ما این کارها را انجام بدهیم حتما امام راضی است یعنی رواج معرفت دینی در جامعه.
نائب دوم امام به فردی که می خواست امام را ببیند گفت که من برای تو دعا می کنم که اگر روزی امام زمان(ع) را دیدی، دیدار حضرت برای تو همراه با عافیت باشد. معنی این جمله این است که معلوم نیست دیدار همه ی با امام همراه با عافیت باشد. در روایتی داریم که وقتی حضرت ظهور می کنند، بسیاری از مردم می گویند که او از اهل بیت نیست. زیرا آنها ذهنیت دیگری دارند و منتظر امام زمان دیگری بوده اند. آنها می خواهند خواسته های خودشان را بر حضرت تحمیل کنند.
عصر ظهور امام زمان(عج)
در روایت دیگری داریم که همه ی کسانی که فکر می کردند منتظر حضرت هستند، وقتی امام ظهور می کند راهشان را جدا می کنند و به امام می گویند: از همان راهی که آمده ای برگرد، ما نیازی به فرزندان فاطمه نداریم. چرا این اتفاق می افتد؟ مگر دوران ظهور چه ویژگی هایی دارد؟ یکی اینکه دوران ظهور حضرت اوج فداکاری است. ما می گوییم که امام بیاید تا مشکلاتمان برطرف بشود یعنی ما امام را برای خودمان می خواهیم. در دعای عهد داریم: خدایا ما را از یاوران امام قرار بده، کسانی که از امام دفاع می کنند و ما را از کسانی قرار بده که وقتی حضرت ظهور کردند ما بدنبال حوائج حضرت برویم. ما منتظر امامی هستیم که حوائج ما را برطرف کند.
آیت الله بهجت می فرمودند: اگر از کسانی که در جمکران نماز امام زمان(عج) را می خوانند بپرسیم که حاجت شما چیست، هر کس مشکلاتش را می گوید ولی کسی نمی گوید که ما می خواهیم حوائج امام را برطرف کنیم و سرباز امام باشیم. فردی نزد امام صادق (ع) آمد و گفت: می گویند که وقتی امام زمان (عج) می آید همه ی دشمنان سنگ می شوند و از بین می روند و حکومت آماده می شود. امام می فرماید: اگر بنا بود که همه چیز با معجزه و یک اشاره تمام بشود خدا این کار را برای پیامبرش می کرد. پیامبر 13 سال در مکه زجر کشیدند و ده سال در مدینه با مشرکان جنگ کردند. اینها سنت های الهی است که انسانها باید امتحان بشوند.
در عصر ظهور امام زمان(عج) اوج فداکاری است آیا ما آماده هستیم؟ عصر ظهورامام اوج ایثار مالی است. آیا ما آماده هستیم؟ فردی نزد امام باقر(ع) آمد و گله کردند که چرا شما قیام نمی کنید؟ ما هزاران شمشیر زن داریم. امام پرسید: آیا این افراد به مرحله ای رسیده اند که اگر برادر مسلمان شان پولی از جیبشان بردارد بدون اینکه به آنها بگوید و آنها ناراحت نشود؟ گفت: خیر. امام فرمود: کسی که حاضر نیست از مالش بگذرد چگونه جانش را فدا می کند؟ ما به زیارت امامان می رویم و زیارت جامعه ی کبیره می خوانیم: پدر، مادر، زندگی و کاشانه ام به فدای شما باد. آیا شما حاضر هستید که خمس مال تان را بدهید؟ شما به برادر نیازمندت قرض نمی دهی چطور این جمله ی ی زیارت را تکرار می کنید؟
پس اگر ما به ویژگی های زمان ظهور رسیده ایم، دعا کنیم. ما الان در همه ی سخنرانی های مان دعای فرج را می خوانیم. آیت الله بهجت می فرمودند: مهمتر از دعا برای فرج امام زمان(عج)، دعا برای آمادگی ما برای ظهور امام است. آمادگی ها از دعا مهمتر است.
عصر انتظار
عده ای از یهودیان شنیده بودند که رسول خدا ظهور می کند. آنها زودتر به مدینه آمده بود تا جزو اولین کسانی باشند که به پیامبر ایمان بیاورند. همان افراد که منتظر رسول خدا بودند، حضرت را تنها گذاشتند. زیرا آنچه که فکر می کردند بغیر از چیزی بود که دیدند. عصر انتظارهم این طور است. امام صادق (ع) فرمود: عدالت امام در درون خانه ها نفوذ می کند همانطور که گرما و سرما نفوذ می کند و در دعای افتتاح هم این را داریم. آیا ما آماده ی این عدالت هستم؟ خوب است که ما برای گرفتاری های مان متوسل به امام زمان باشیم ولی حاجات امام زمان(عج) را هم درنظر داشته باشیم. امیرالمومنین در مورد امام زمان (عج) می فرماید: وقتی ایشان ظهور می کنند یک ظلم را باقی نمی گذارند مگر این که آن حق را بر می گردانند. ما باید جلوی حق الناس ها را بگیریم.
برنامه های اما زمان(عج) چیست؟ هیچ چیز به اندازه ی نماز، بینی شیطان را به خاک نمی مالید. وقتی امام می آید نماز را بپا می دارد و امر به معروف ونهی از منکر می کند. آیا در جامعه ی ما، امربه معروف و نهی از منکر وجود دارد؟ آیا ما دغدغه ی اینها را داریم؟ حدیثی از امام صادق(ع) در کافی است: زمانی می رسد که مردم نماز می خوانند، روزه می گیرند و واحبات را انجام می دهند ولی امر به معروف و نهی از منکر نمی کنند و با بهانه هایی این واجب را ترک می کنند.
اعمال شب نیمه شعبان
شب نیمه ی شعبان قبل از تولد امام زمان(عج) هم فضیلت داشت ولی تولد امام زمان (عج) فضیلت این شب را زیادتر کرده است. این یک شب استثنائی است. احیای امشب مستحب است. بعد از شب قدر، شبی بالاتراز شب نیمه ی شعبان نداریم. ما بخشی از شب را به امام اختصاص بدهیم، خواندن دعای کمیل مستحب است. برترین عمل زیارت امام حسین (ع) است حداقل این است که به بالای بامی بروید و به سمت قبر امام حسین (ع) اشاره کنید و بگویید: السلام علیک یا اباعبدالله السلام علیک و رحمه الله و برکاته.
برای امشب پانزده عمل در مفاتیح ذکر شده است. امشب یک فرصت طلایی برای توبه و استغار است. ما نباید منتظر شب قدر باشیم. ما باید پاک وارد ماه رمضان بشویم. خوب است که ما بخشی از اعمال این شب را انجام بدهیم. برای امشب نماز جعفر طیار و نماز امام زمان(عج) هم ذکر شده است.
درکافی داریم که محمدبن مسلم خدمت امام صادق(ع) آمد و امام فرمود: اگر کسی توبه کرد، خدا همه ی گناهان او را می آمرزد، مومن بعد از توبه، دوباره شروع کند. جوانان ناامید نباشند و امشب از نو شروع کنید. محمد بن مسلم به امام گفت که اگر دوباره به گناه برگشت چه؟ امام فرمود: فکر می کنی که خدا توبه ی بندگانش را نمی بخشد؟ برای بار سوم امام فرمود: هر چه مومنان به خدا برگردند، خدا آنها را می پذیرد، مبادا دیگران را ناامید بکنید.