ركوع
مسأله 1022
در هر ركعت بعد از قرائت بايد به اندازهاي خم شود كه بتواند دست را به زانو بگذارد واين عمل را ركوع ميگويند .
مسأله 1023
اگر به اندازه ركوع خم شود ، ولي دستها را به زانو نگذارد اشكال ندارد .
مسأله 1024
هر گاه ركوع را بطور غير معمول بجا آورد ، مثلا به چپ يا راست خم شود ، اگر چه دستهاي او به زانو برسد ، صحيح نيست .
مسأله 1025
خم شدن بايد به قصد ركوع باشد ، پس اگر به قصد كار ديگر مثلا براي كشتن جانور خم شود ، نميتواند آن را ركوع حساب كند بلكه بايد بايستد دوباره براي ركوع خم شود وبه واسطه اين عمل ، ركن زياد نشده و نماز باطل نميشود .
مسأله 1026
كسي كه دست يا زانوي او با دست و زانوي ديگران فرق دارد ، مثلا دستش خيلي بلند است كه اگر كمي خم شود به زانو ميرسد يا زانوي او پائينتر از مردم ديگر است كه بايد خيلي خم شود تا دستش بزانو برسد ، بايد به اندازه معمول خم شود .
مسأله 1027
كسي كه نشسته ركوع ميكند ، بايد به قدري خم شود كه صورتش مقابل زانوها برسد و بهتر است به قدري خم شود كه صورت نزديك جاي سجده برسد .
مسأله 1028
انسان هر ذكري در ركوع بگويد كافي است ولي احتياط واجب آن است كه بقدر سه مرتبه سبحان الله يا يك مرتبه سبحان ربي العظيم وبحمده كمتر نباشد .
مسأله 1029
ذكر ركوع بايد دنبال هم و به عربي صحيح گفته شود و مستحب است آن را سه يا پنج يا هفت مرتبه بلكه بيشتر بگويند .
مسأله 1030
در ركوع بايد بمقدار ذكر واجب ، بدن آرام باشد ودر ذكر مستحب هم اگر آن را بقصد ذكري كه براي ركوع دستور دادهاند بگويد بنابر احتياط واجب ، آرام بودن بدن لازم است .
مسأله 1031
اگر موقعي كه ذكر واجب ركوع را ميگويد ، بياختيار به قدري حركت كند كه از حال آرام بودن بدن خارج شود بنابر احتياط واجب بايد بعد از آرام گرفتن بدن ، دوباره ذكر را بگويد ، ولي اگر كمي حركت كند كه از حال آرام بودن بدن خارج نشود ، يا انگشتان را حركت دهد اشكال ندارد .
مسأله 1032
اگر پيش از آن كه به مقدار ركوع خم شود و بدن آرام گيرد عمدا ذكر ركوع را بگويد ، نمازش باطل است .
مسأله 1033
اگر پيش از تمام شدن ذكر واجب ، عمدا سر از ركوع بردارد نمازش باطل است واگر سهوا سر بردارد ، چنانچه پيش از آن كه از حال ركوع خارج شود ، يادش بيايد كه ذكر ركوع را تمام نكرده بايد در حال آرامي بدن دوباره ذكر را بگويد واگر بعد از آن كه از حال ركوع خارج شد ، يادش بيايد نماز او صحيح است .
مسأله 1034
اگر نتواند به مقدار ذكر در ركوع بماند ، در صورتيكه بتواند پيش از آن كه از حد ركوع بيرون رود ذكر را بگويد ، بايد در آن حال تمام كند و اگر نتواند در حال برخاستن ذكر را بقصد رجاء بگويد .
مسأله 1035
اگر بواسطه مرض و مانند آن در ركوع آرام نگيرد نماز صحيح است ولي بايد پيش از آن كه از حال ركوع خارج شود ، ذكر واجب يعني سبحان ربي العظيم وبحمده يا سه مرتبه سبحان الله را بگويد .
مسأله 1036
هر گاه نتواند به اندازه ركوع خم شود ، بايد به چيزي تكيه دهد و ركوع كند واگر موقعي هم كه تكيه داده نتواند بطور معمول ركوع كند بايد به هر اندازه ميتواند ، خم شود و اگر هيچ نتواند خم شود بايد موقع ركوع بنشيند و نشسته ركوع كند و احتياط مستحب آن است كه نماز ديگري هم بخواند و براي ركوع آن با سر اشاره نمايد .
مسأله 1037
كسي كه ميتواند ايستاده نماز بخواند اگر در حال ايستاده يا نشسته نتواند ركوع كند ، بايد ايستاده نماز بخواند و براي ركوع با سر اشاره كند و اگر نتواند اشاره كند ، بايد به نيت ركوع چشمها را هم بگذارد و ذكر آن را بگويد وبه نيت برخاستن از ركوع ، چشمها را باز كند واگر از اين هم عاجز است بايد در قلب ، نيت ركوع كند و ذكر آن را بگويد .
مسأله 1038
كسي كه نميتواند ايستاده يا نشسته ركوع كند وبراي ركوع فقط ميتواند در حالي كه نشسته است كمي خم شود يا در حالي كه ايستاده است با سر اشاره كند ، بايد ايستاده نماز بخواند وبراي ركوع با سر اشاره نمايد واحتياط مستحب آن است كه نماز ديگري هم بخواند و موقع ركوع آن بنشيند وهر قدر ميتواند براي ركوع خم شود .
مسأله 1039
اگر بعد از رسيدن به حد ركوع و آرام گرفتن بدن سر بردارد و دو مرتبه به قصد ركوع باندازه ركوع خم شود ، نمازش باطل است ، ونيز اگر بعد از آن كه به اندازه ركوع خم شد و بدنش آرام گرفت ، بقصد ركوع به قدري خم شود كه از اندازه ركوع بگذرد و دوباره به ركوع برگردد ، بنابر احتياط واجب نمازش باطل است و بهتر آن است كه نماز را تمام كند و از سر بخواند .
مسأله 1040
بعد از تمام شدن ذكر ركوع ، بايد راست به ايستد وبعد از آن كه بدن آرام گرفت به سجده رود واگر عمدا پيش از ايستادن ، يا پيش از آرام گرفتن بدن به سجده رود نمازش باطل است .
مسأله 1041
اگر ركوع را فراموش كند و پيش از آن كه به سجده برسد ، يادش بيايد ، بايد بايستد بعد به ركوع رود و چنانچه به حالت خميدگي به ركوع برگردد ، نمازش باطل است .
مسأله 1042
اگر بعد از آن كه پيشاني بزمين برسد ، يادش بيايد كه ركوع نكرده بنابر احتياط واجب بايد بايستد و ركوع را بجا آورد و نماز را تمام كند و دوباره بخواند .
مسأله 1043
مستحب است پيش از رفتن به ركوع در حالي كه راست ايستاده تكبير بگويد و در ركوع زانوها را به عقب دهد و پشت را صاف نگهدارد و گردن را بكشد و مساوي پشت نگهدارد و بين دو قدم را نگاه كند وپيش از ذكر يا بعد از آن صلوات بفرستد و بعد از آن كه از ركوع برخاست و راست ايستاد ، در حال آرامي بدن بگويد سمع الله لمن حمده .
مسأله 1044
مستحب است در ركوع زنها دست را از زانو بالاتر بگذارند و زانوها را به عقب ندهند.