و اقيموا الصّلوة و اتوا الزّكوة و اركعوا مع الرّاكعين.
نماز را برپا داريد و زكات بدهيد و ركوع كنيد با ركوع كنندگان.« بقره ، 42»
فلسفه نماز جماعت
قرآن دستور ديگري براي يهود صادر ميكند كه نماز را به پا دارند و زكوة را بدهند، تا هماهنگي بين مسلمانان و آنها ايجاد گردد، همان طور كه روش پيامبران ميباشد كه مردم را به دين واحد دعوت ميكردند.
ـ قرآن نيز ميخواهد با اين دستور تشتت و اختلاف را از ميان آنان بردارد، و همه را به سوي وحدت دعوت كند.
اين عبادت اشاره به نماز جماعت، كه روح اجتماع نماز به عاليترين صورت در آن جلوهگر است نيز ميباشد.[1]
اسرار ركوع
ـ نماز را با اركان و حدود و شرايط آن كه پيامبر اسلام بيان كرده انجام دهيد.
و اركعوا مع الراكعون در جواب اين كه چرا در ميان همه افعال نماز فقط ركوع نام برده شده است سه وجه گفتهاند:
1ـ چون خطاب متوجّه يهود است و آنان در نمازشان ركوع نداشتند لذا ركوع كه مخصوص نماز مسلمين است ذكر شده تا معلوم گردد كه امر، به اقامه نماز اسلامي است.
2ـ منظور از ركوع، همان نمازي است كه براي تأكيد با تعبير لفظ، دوباره بيان شده است و چون ركوع، اوّلين جزئي است از نماز كه ديده ميشود و براي ديگران معلوم ميگردد كه شخص در حال نماز است، از اين جهت در مقام تعبير، به جاي نماز گفته شده است. و ممكن است در همين وجه علاوه بر جنبه تأكيد قرينه و بياني باشد بر اين كه مقصود از نماز، همان نماز معلوم شرعي است كه ركوع دارد نه آن نمازي كه خود آنها داشتند.
3ـ ذكر ركوع با راكعان براي تشويق و وادار كردن مردم به نماز جماعت است.[2]
رسول خدا ـ صلّي الله عليه و آله ـ ميفرمايد:
كسي كه چهل روز نماز خود را با جماعت ـ با درك تكبير اوّل نماز ـ انجام دهد خداوند دو برائت را براي او مقرّر ميسازد: 1ـ برائت (و دوري) از آتش دوزخ، 2ـ برائت از نفاق
آثار و بركات نماز جماعت
1ـ نشر اسلام به سوي جامعه، 2ـ توفيق اجباري، 3ـ آشنايي مسلمين با هم ديگر، 4ـ ايجاد فضاي مودت در جامعه (خانه، مسجد، مدرسه و اداره).
[1] . تفسير نمونه، ج 1، ص 151.
[2] . مجمع البيان. ج 1، ص 212.