مهندسي خانه و نماز
و اوحينا الي موسي و اخيه ان تبوّءا لقومكما بمصر بيوتا و اجعلوا بيوتكم قبلة و اقيموا الصّلوة و بشّر المؤمنين.
و به موسي و برادرش وحي كرديم كه براي قوم خود خانههايي در سرزمين مصر انتخاب كنيد، و خانههايتان را مقابل يكديگر و متمركز قرار دهيد و نماز را برپا داريد و به مؤمنان بشارت ده (كه سرانجام پيروز ميشوند). «يونس ، 87»
از مجموع اين آيه استفاده ميشود كه بنياسرائيل در آن زمان به صورت گروهي پراكنده، شكست خورده، وابسته و طفيلي، و آلوده و ترسان بودند، نه خانهاي از خود داشتند و نه اجتماع و تمركزي نه برنامه سازنده معنوي داشتند و نه شهامت و شجاعت لازم براي يك انقلاب كوبنده.
موسي و برادرش هارون مأموريت يافتند كه براي بازسازي اجتماع بنياسرائيل مخصوصاً از نظر روحي برنامهاي را در چند ماده پياده كنند:
1ـ نخست به امر خانه سازي و جدا كردن مسكن خويش از فرعونيان همّت بگمارند اين كار چند فايده داشت:
2ـ خانههايشان را مقابل يكديگر و نزديك به هم بسازند زيرا قبله در اصل به معني (حالت تقابل) ميباشد و اطلاق كلمه قبله بر آنچه امروز معروف است در حقيقت معني دومي براي اين كلمه است.
اين كار كمك مؤثري به تمركز و اجتماع بنياسرائيل ميكرد و ميتوانستند مسائل اجتماعي را به طور عمومي مورد بررسي قرار دهند و به عنوان انجام مراسم مذهبي دور هم جمع شوند و براي آزادي خويش نقشههاي لازم را طرح نمايند.
3ـ توجه به عبادت و مخصوصاً نماز كه انسان را از بندگي بندگان جدا و به خالق همه قدرتها پيوند ميدهد قلب و روح او را از آلودگي گناه ميشويد و حس اتكاي به نفس را در آنان زنده ميكند و با تكيه بر قدرت پروردگار روح تازهاي به كالبد انسان ميدمد.
4ـ به موسي به عنوان يك رهبر دستور ميدهد كه دست درون زواياي روح بنياسرائيل بيفكند و زبالههاي ترس و وحشت را كه يادگار ساليان دراز بردگي و ذلّت بوده است بيرون بكشد و از طريق (بشارت دادن به مؤمنان) به فتح و پيروزي نهايي و لطف و رحمت پروردگار اراده آنها را قوي و شهامت و شجاعت را در آنها پرورش دهد.[1]
[1] . نمونه، ج 8 ـ 370 ـ 371.