نماز و هجرت
ربّنا انّي اسكنت من ذرّيّتي بواد غير ذي زرع عند بيتك المحرّم ربّنا ليقيموا الصّلوة فاجعل أفئدةً من النّاس تهوي اليهم و ارزقهم من الثّمرات لعلّهم يشكرون.
پروردگارا من بعضي از فرزندانم را در سرزمين بيآب و علفي در كنار خانهاي كه حرم تو است ساكن ساختم تا نماز را برپاي دارند تو قلبهاي گروهي از مردم را متوجّه آنها ساز و از ثمرات به آنها روزي ده شايد آنان شكر تو را بجاي آورند.«ابراهيم ، 37»
در اين آيه گوشهاي از دعاها و خواستههاي ابراهيم بنده مقاوم و شاكر خدا را بيان ميكند. تا سرمشق و الگويي براي آنها كه ميخواهند از نعمتهاي الهي بهترين بهره را بگيرند.
و چنين دعا و نيايش خود را بيان ميكند: اي پروردگارا من بعضي از فرزندانم را در سرزمين فاقد هر گونه زراعت و آب و گياه نزد خانهاي كه حرم تو است گذاشتم تا نماز را برپاي دارند.[1]
مراد ابراهيم ـ عليه السّلام ـ از ذريّهاش همان اسماعيل و فرزنداني است كه از وي پديد ميآيند، نه اسماعيل به تنهايي براي اين كه دنبالش گفته است (ربّنا ليقيموا الصّلوة)پروردگارا تا نماز به پاي بدارند، و اگر اسماعيل به تنهايي مقصود بود نميبايست لفظ جمع بكار برد.
و اين كه گفته است:(ربنا ليقيموا الصلاة) منظورش بيان غرض خود از اسكان اسماعيل و مادرش ميباشد كه به انضمام جمله قبليش (بواد غير ذي زرع)، و جملهاي كه دنبال آن آورده و گفت (فاجعل افئدة من النّاس تهوي اليهم و ارزقهم من الثمرات) اين معنا را افاده ميكند: كه اگر در ميان نقاط مختلف زمين نقطهاي غير قابل كشت و خالي از امتعه و زندگي، يعني آب گوارا و روئيدنيهاي سبز و خرم و درختان زيبا، و هواي معتدل، و خالي از مردم را اختيار كرد براي اين بوده كه ذريّهاش در عبادت خدا خالص باشند و شواغل دنيا دلهايشان را مشغول نسازد.[2]
[1] . نمونه، ج 10، ص 362.
[2] . الميزان، ج 12، ص 111.