امانت داری
قال الحکیم فی کتابه الکریم: «إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَمَانَاتِ إِلَى أَهْلِهَا وَ إِذَا حَكَمْتُمْ بَيْنَ النَّاسِ أَنْ تَحْكُمُوا بِالْعَدْلِ إِنَّ اللَّهَ نِعِمَّا يَعِظُكُمْ بِهِ إِنَّ اللَّهَ كَانَ سَمِيعاً بَصِيرا».[1] خدا به شما فرمان میدهد که امانت را به صاحبانشان برگردانید. هرگاه میخواهید بین مردم داوری و قضاوتی کنید، عادلانه حکم کنید چه نیک و زیباست آنچه خدای متعال شما را به آن موعظه و پند میدهد. تردید نکنید، نسبت به کل کارهای شما خداوند هم بیناست و هم شنواست «إِنَّ اللَّهَ كَانَ سَمِيعاً بَصِيراً». امانت داری و رفتار عادلانه و دور از تبعیض از نشانه های ایمان است. امام صاق (ع) میفرماید: «لَا تَنْظُرُوا إِلَى طُولِ رُكُوعِ الرَّجُلِ وَ سُجُودِهِ فَإِنَّ ذَلِكَ شَيْءٌ اعْتَادَهُ فَلَوْ تَرَكَهُ اسْتَوْحَشَ لِذَلِكَ وَ لَكِنِ انْظُرُوا إِلَى صِدْقِ حَدِيثِهِ وَ أَدَاءِ أَمَانَتِهِ»[2]. «طولانی بودن رکوع افراد، طولانی بودن سجودافراد، ملاک قضاوت نمیتواند باشد چون ممکن است این شخص عادت کرده باشد و اگر ترک کند وحشت میکند که عادتی را ترک کرده است». به دو چیز نگاه کنید؛ «انْظُرُوا إِلَى صِدْقِ حَدِيثِهِ وَ أَدَاءِ أَمَانَتِهِ». راستگویی فرد و امانتداری فرد. در ادای امانت در روایات وارد شده که مهم نیست که چه کسی امانت را به شما سپرده است حتی ایمان هم شرط آن نیست. هرکس به شما امانتش را سپرد، امانتش را به او برگردانید. امام صادق(ع) در روایتی دیگر فرمود: «اتَّقُوا اللَّهَ وَ عَلَيْكُمْ بِأَدَاءِ الْأَمَانَةِ إِلَى مَنِ ائْتَمَنَكُمْ وَ لَوْ أَنَّ قَاتِلَ عَلِيِّ بْنِ أَبِي طَالِبٍ (ع) ائْتَمَنَنِي عَلَى أَمَانَةٍ لَأَدَّيْتُهَا إِلَيْهِ».[3] هرکس به شما امانتش را سپرد امانتش را به او برگردانید، به خدایی خدا قسم اگر قاتل جدم امیرالمومنین (ع) با شمشیری که ایشان را به شهادت رسانده آن شمشیر را به نزد من بسپارد هرموقع مراجعه کند، امانت را به او برمیگردانم.
92/3/16
1 سوره نساء/ 58
2 کلینی؛ محمدبن یعقوب، الکافی )طبع اسلامی(، ج2، ص105.
3 کلینی؛ محمدبن یعقوب، الکافی )طبع اسلامی( ج5، ص133.