حب دنیا، خوف آخرت را میبرد
عن مولانا و مقتدانا الامام المجتبي (عليه الصلاة و السلام) قال: «مَنْ أَحَبَ الدُّنْيَا ذَهَبَ خَوْفُ الْآخِرَةِ مِنْ قَلْبِهِ وَ مَنِ ازْدَادَ حِرْصاً عَلَى الدُّنْيَا لَمْ يَزْدَدْ مِنْهَا إِلَّا بُعْداً وَ ازْدَادَ هُوَ مِنَ اللَّهِبُغضاً».[1]
وجود نازنين امام حسن مجتبی(ع) فرمودند: کساني که وابسته به دنيا مي‌شوند، نتيجه طبيعي اين وابستگي به دنيا اين است که خوف آخرت از دل آنها بيرون مي‌رود لذا آنچنان در اين عرصه تاخت و تاز مي‌کنند که گویا باوري نسبت به آخرت ندارند، نه دلشان شکسته مي‌شود، نه به فکر فرو مي‌روند و نه کاري که متناسب با آخرت است از آنها سر مي‌زند آنها بنده دنيا شدند.«وَ مَنِ ازْدَادَ حِرْصاً عَلَى الدُّنْيَا»؛اگر کسي دچار يک نوع حرص و آز نسبت به دنيا شد و لذات و شهوات دنيايي برايش پرجاذبه بود،«لَمْ يَزْدَدْ مِنْهَا إِلَّا بُعْداً»؛ اين فرد چيزي جز بُعد و فاصله از آخرت پيدا نمي‌کند.
البته «لَمْ يَزْدَدْ مِنْهَا إِلَّا بُعْداً»،معناي ديگري آن اين است که برخلاف ميل باطني او که حالت حرص به دنيا دارد اين شخص روز به روز از آنچه مي‌خواهد فاصله مي‌گيرد يعني به مطلوبش نمي‌رسد.
امام صادق(ع) در رابطه با بصیرت میفرماید:«الْعَامِلُ عَلَى غَيْرِ بَصِيرَةٍ كَالسَّائِرِ عَلَى غَيْرِ الطَّرِيقِ وَ لَا يَزِيدُهُ سُرْعَةُ السَّيْرِ مِنَ الطَّرِيقِ إِلَّا بُعْدا».[2]مي‌فرمايد: کسي که از روی عدم بصیرت عملی را انجام دهد، مثل کسي است که در بيراهه حرکت مي‌کند هر چه سرعت بيشتر مي‌گيرد از مقصد اصلي بيشتر فاصله مي‌گيرد و دور مي‌شود. اينجا هم قاعدتاً همين معنا درست است که بگوييم:«مَنِ ازْدَادَ حِرْصاً عَلَى الدُّنْيَا لَمْ يَزْدَدْ مِنْهَا إِلَّا بُعْداً»يعني هر مقدار که حرص و ولع به دنيا مي‌ورزد، به همان اندازه از دنيا دور مي‌شود، به مقصد نمي‌رسد و چيزي به دست نمي‌آورد «وَ ازْدَادَ هُوَ مِنَ اللَّهِبُغْضاً» ؛ تنها دستآورد او، افزودن سخط و خشم پروردگار عالم نسبت به خویش است.
(درس خارج فقه11/10/1390 به مناسبت شهادت امام حسن مجتبی(ع))
[1]. متن کامل حدیث: «وَ قَالَ الْحَسَنُ ع مَنْ أَحَبَ الدُّنْيَا ذَهَبَ خَوْفُ الْآخِرَةِ مِنْ قَلْبِهِ وَ مَنِ ازْدَادَ حِرْصاً عَلَى الدُّنْيَا لَمْ يَزْدَدْ مِنْهَا إِلَّا بُعْداً وَ ازْدَادَ هُوَ مِنَ اللَّهِ بُغْضاً وَ الْحَرِيصُ الْجَاهِدُ وَ الزَّاهِدُ الْقَانِعُ كِلَاهُمَا مُسْتَوْفٍ أُكُلَهُ غَيْرُ مَنْقُوصٍ مِنْ رِزْقِهِ شَيْئاً فَعَلَامَ التَّهَافُتُ فِي النَّارِ وَ الْخَيْرُ كُلُّهُ فِي صَبْرِ سَاعَةٍ وَاحِدَةٍ تُورِثُ رَاحَةً طَوِيلَةً وَ سَعَادَةً كَثِيرَةً وَ النَّاسُ طَالِبَانِ طَالِبٌ يَطْلُبُ الدُّنْيَا حَتَّى إِذَا أَدْرَكَهَا هَلَكَ وَ طَالِبٌ يَطْلُبُ الْآخِرَةَ حَتَّى إِذَا أَدْرَكَهَا فَهُوَ نَاجٍ فَائِزٌ وَ اعْلَمْ أَيُّهَا الرَّجُلُ أَنَّهُ لَا يَضُرُّكَ مَا فَاتَكَ مِنَ الدُّنْيَا وَ أَصَابَكَ مِنْ شَدَائِدِهَا إِذَا ظَفِرْتَ بِالْآخِرَةِ وَ مَا يَنْفَعُكَ مَا أَصَبْتَ مِنَ الدُّنْيَا إِذَا حُرِمْتَ الْآخِرَة». إرشاد القلوب إلى الصواب؛ ج1، ص24.
[2].همان؛ ج1، ص25.
