فرد عیب‎جو گرفتار مکر خداست
عن مولانا و مقتدانا الامام الصادق (ع): «إِذَا رَأَيْتُمُ الْعَبْدَ يَتَفَقَّدُ الذُّنُوبَ مِنَ النَّاسِ نَاسِياً لِذَنْبِهِ، فَاعْلَمُوا أَنَّهُ قَدْ مُكِرَبه».[1]

یکی از عادت‌های بد ما انسان‌ها این است که قبل از اینکه به خود و عیوب خود بپردازیم، به سراغ عیب دیگران می‌رویم و فراموشی عیوب باعث می‌شود انسان در یک وادی‌ قرار بگیرد که گاهی راه بازگشتی ندارد. امام صادق می‌فرماید: «إِذَارَأَيْتُمُ الْعَبْدَ يَتَفَقَّدُ الذُّنُوبَ مِنَ النَّاس» کسانی که خطاها، اشتبا‌هات و گناهان دیگران را رصد و جستجو می‌کنند، «نَاسِياً لِذَنْبِهِ» اما عیوب خود رافراموش می‎کند،«فَاعْلَمُوا أَنَّهُ قَدْ مُكِرَ بِه» این آدم گرفتار مکر خدا شده، تعبیری در قرآن هست: «ومکروا و مکرالله»[2] مقصود از مکر خدا نسبت به گناهکار این است که گاهی از ناحیه خدا رها می‌شود و آنچنان غرق در گناه و آلودگی می‎شود که دیگر راه رهایی ندارد. در برخی روایات داریم؛ خداوند بنده‌ای را که دوست دارد در وجود او یک منادی قرار می‌دهد که همیشه به سمت خیرات او را دعوت می‌کند و از منکرات باز می‌دارد؛ یعنی لازم نیست کسی از بیرون به او بگوید این کار را بکن، این کار را نکن. وجود او منادی خیرات و دور کننده از شروراست اما کسی که قید همه چیز را زده دچار مکر خدا شده است. در دعای قنوت می‌خوانید: «رَبِّ لَا تَكِلْنِي‏ إِلَى‏ نَفْسِي‏ طَرْفَةَ عَيْنٍ أَبَدا»[3]خدایا یک چشم به هم زدن مرا به حال خودم وامگذار. این دعا را مکرر بخوانید. کسانی که در وادی عیب‌جویی برای خود و دیگران افتاده‌اند، «فاعلموا انّه قد مُکر به» باید بدانند که مورد مکر خدا قرار می‌گیرند و مکر خدا در جاهای مختلف فرق می‌کند. اینجا مقصود این است که دیگر خدا آن توجه لازم، آن فرشته، آن منادی، دیگر کاری به کار این آدم ندارد.

تاریخ: چهارشنبه 15/2/1389

[1]. عاملى، حرّ، محمد بن حسن، وسائل الشيعة، وسائل الشيعة، ج‌15، ص: 292.

[2]. «وَ مَكَرُوا وَ مَكَرَ اللَّهُ وَ اللَّهُ خَيْرُ الْمَاكِرِينَ» آل عمران/54.

[3]. كلينى، ابو جعفر، محمد بن يعقوب، الكافي (ط - دار الحديث)، ج‌4، ص: 552.