هرچه کنی به خود کنی
عن مولانا و مقتدانا الامام الهادی علیه الصلاة و السلام: «ِلَاتَطْلُبِالصَّفَامِمَّنْكَدَرْتَعَلَيْهِو لا الوفاء ممن غدرتَ به،وَلَاالنُّصْحَمِمَّنْصَرَفْتَسُوءَظَنِّكَإِلَيْهِ- فَإِنَّمَاقَلْبُغَيْرِكَلَكَكَقَلْبِكَلَهُ.»[1]
کلام نورانی امام هادی(ع) به یک نکته کلیدی اشاره می‌کند که بعضی از چیزها عاملش خود انسان است اگر مسائلی رخ می‌دهد و اتفاق می‌افتد به خاطر این است که پیش زمینه‌ها را خود انسان خراب کرده و موقعی که زمینه کار را انسان از بین برده باشد دیگر انتظاری برای این‌که آن کار مورد انتظار انجام بگیرد، وجود ندارد. حضرت (ع) به حدود سه نکته کلیدی اشاره می‌کنند که می‌فرمایند این‌ها نتیجه رفتار خود شماست اگر این چنین عملی نمی‌کردی، اتفاق دیگری می‌افتاد ولی اکنون که شما خودت این مقدمات را فراهم کردی نتیجه‌اش تابع کاریست که انجام دادی.
1- «لَاتَطْلُبِالصَّفَامِمَّنْكَدَرْتَعَلَيْهِ» اگر با کسی رفتار نیک نکرده‌ای از او انتظار صفا و محبت نداشته باش زیرا در سخت‌ترین شرایط زندگی شما، با بی‌اعتنایی با شما برخورد می‌کند. می‌گوید این عکس‌العمل اونشان دهنده نتیجه عمل شماست.لَاتَطْلُبِالصَّفَاصفا و صمیمت را مخواه مِمَّنْكَدَرْتَعَلَيْهِ کسی که با او مُکَدِّرانه برخورد کرده‌ای یعنی بدرفتاری کرده‌ای؛ خب آدم باید مواظب باشد با دیگران چه رفتاری داشته باشد تا دیگران هم متناسب با رفتار او رفتار مناسب داشته باشند.
2- «وَلَاالْوَفَاءَلِمَنْغَدَرْتَ به»؛ به شخصی که خیانت کرده‌ای، انتظار وفاداری نداشته باش. خب آدم موقعی که در مقام خیانت نسبت به کسی برمی‌آید این انتظار را نداشته باشد که این شخص دیگر کاملاً مو به مو وفا بکند.
3- «وَلَاالنُّصْحَمِمَّنْصَرَفْتَسُوءَظَنِّكَإِلَيْهِ» انتظار نصیحت و خیرخواهی نداشته باش در رابطه با کسی که تو سوءظن به او پیدا کرده‌ای! خیلی جالب است این نتیجه‌گیری خیلی زیباست فَإِنَّمَاقَلْبُغَيْرِكَكَقَلْبِكَلَهُ؛ همان‌طور که تو قلبت نسبت به او مخدوش شده، طبعاً همین ویژگی در قلب او هم وجود دارد إِنَّمَاقَلْبُغَيْرِكَكَقَلْبِكَلَهُ. قلب غیر تو مثل قلب تو می‌شود نسبت به او، یعنی همان‌طور که دلتو چرکین شده، او هم دلش از تو چرکین می‌شود.4/3/ 1390
[1]. تبريزى، جعفر سبحانى، موسوعة طبقات الفقهاء موسوعة طبقات الفقهاء؛ ج3، ص: 19. «بحار الأنوار، ج 75، ص 369، ح 4»اعلام الدین، صفحه 312.
