شماره درس: 1

تاريخ درس: ۱۳۹۰/۵/۱۱

متن درس:

الحمدلله رب العالمین و الصلاة و السّلام علی خیر خلقه أشرف بریة ابوالقاسم محمّد صلی الله علیه و آله الطیّبین الطاهرین و علی جمیع الانبیاء والمرسلین سیّما بقیة الله فی الأرضین و لعنة الله علی اعدائهم اجمعین

روز اول ماه است، برای اینکه حضرت ولی عصر نظر لطفی به جلسه عنایت کنند و بتوانیم در این ماه مبارک رمضان رضایت ایشان را به دست بیاوریم، اظهار ارادت کند خدمت ایشان با سه صلوات.

بحث امسال ما دربارۀ یک امر مهمی است و آن صحبت کردن در فضایل فراموش شده است. فضایلی که باید انسان برای سعادت دنیا و آخرتش داشته باشد، فراموش شده است و این فضایل فراموش شده در جامعه زیاد است. ضدّ این فضایل فراموش شده یک رذالتهایی است که در جامعه رو افتاده است و در جامعه زیاد شده است و این رذالتها برای سقوط انسان و برای اینکه نسل جوان را بدبخت کند، آنهم زیاد است. لذا امیدوارم بتوانم هر روز یکی از این فضائل فراموش شده را بطور فشرده صحبت کنم و رذائلی که ضد این فضیلت است و در جامعه زیاد شده است را تذکر بدهم.

بحث امروزمان راجع به فضیلت دین است. دین از نظر عمل فراموش شده مخصوصاً در نسل جوان است. درحالی که این دین می­تواند جوان را به سعادت برساند، هیچ چیزی غیر از دین نمی­تواند جوان را کنترل بکند و نمی­تواند انسان را کنترل کند. این انسان یک نیروی کنترل کننده می­خواهد و الاّ نفس اماره، شیطان درون و شیطان برون او را می­برد و چه چیز می­تواند این انسان را کنترل کند، دربارۀ آن حرفها زده شده است. یک کتابی من دارم بنام کنترل غرائز. در این باره چیزهایی که گفته شده برای کنترل انسان، گفتم، اما گفته ام نمی­تواند انسان به این چیزها کنترل شود. بعضی گفتند عقل. اگر عقل جامعه بالا رود انسان کنترل می­­شود. بعضی گفته­اند علم. اگر علم در جامعه زیاد شود مردم عالم شوند آنگاه کنترل می­شوند. بعضی گفته­اند قانون و بعضی گفته­اند تربیت و بعضی هم گفته­اند نظارت ملی. اینها که گفته شده هرکدام خوب است اما اینکه نمی­تواند انسان را صد در صد کنترل کند، مخصوصاً اگر نفس اماره، شیطان درونی و شیطان برون بر سر انسان مسلط شود، اینها که گفته شده نمی­تواند این انسان را کنترل کند. اگر یکی از غرائز طوفانی شود، یک حال بحرانی دربارۀ یکی از این غرائز پیدا شود، نفس اماره، شیطان درون و شیطان برون انسان را می­­برد اما یک چیز هست که می­تواند این انسان را صد در صد کنترل کند و آن دین است. اگر انسان متدین شد. آن دین در مقابل همۀ غرائز ولو طوفانی هم شود، می­تواند عرض اندام کند. حضرت یوسف دیندار بود. درحالی که برای او آن صحنه­ها جلو آمد، اما تمام صحنه­ها را توانست پشت سر بگذارد و بالاخره حضرت یوسف توانست پیروز شود، برای اینکه متدیّن بود. یک بزرگی یک جمله می­گوید که جمله خیلی شیرین است. می­گوید که حضرت یوسف به اندازه­ای بالا رفت که اگر دنیا پشت به پشت یکدیگر می­کرد و می­خواست یک انسان را اینقدر عزیز کند و آقا کند، نمی­توانست که یوسف در حالی که هیچ چیز هم نداشت و به قول این بزرگ حتی خودش هم مال دیگران بود، اما یک چیز داشت و آن چیز ایمان بود، و آن ایمان توانست یوسف را به جایی برساند که به جز خدا نداند. بعد عکس این را هم مثال می­زند. می­گوید زلیخا یک فردی بود که هرچه یک زن می­خواست این داشت. سلطنت و شوهر خوب و زیبایی و مال و بالاخره هرچه یک زن می­خواست را داشت، اما یک چیز نداشت و آن ایمان بود. به اندازه­ای زمین خورد که اگر همه پشت به پشت یکدیگر می­کردند و می­خواستند او را زمین بزنند نمی­شد که به دست خود، خودش را زمین زد. چقدر جمله شیرین است. اگر جوان متدیّن شد، قطعاً در مقابل همۀ غرائز می­تواند عرض اندام کند. غریزۀ حب به مال، غریزۀ ریاست طلبی، غریزۀ شهوت و امثال این غرائز. دین بده به جوان و رهایش کن، آنگاه می­تواند به سعادت برسد. اما اگر دین نداشته باشد در حالی هم که عقل داشته باشد، علم داشته باشد، قانون داشته باشد، نظارت ملی باشد، تربیت باشد، اینها همه خوب است اما نمی­تواند این جوان را کنترل کند. وضع الان ما چنین شده است. فساد اخلاقی در میان دخترها و پسرها فراوان است. درحالی که اینها معمولاً عقل متعارف دارند و دانشگاه رفته هستند و قانون هست و نظارت هست و تربیت بوده و هست، اما یک چیز ضعیف شده است و آن ایمان است. و این فساد اخلاقی زیر سر همین بی ایمانی است. دین ضعیف شده است و وقتی دین ضعیف باشد، هیچ چیزی و هیچ کسی نمی­تواند انسان را کنترل کند مخصوصاً نسل جوان را. ما اگر بخواهیم جوانهایمان کنترل بشوند باید دین در دبستانها و دبیرستانهای ما و دانشگاههای ما مخصوصاً، حکمفرما باشد. دانشگاه باید اسلامی باشد. در دبیرستانهای ما باید دین گفته شود و در آنجا نماز زنده باشد. جامعۀ ما وقتی که در آن جامعه دین زنده شد و مردم اول وقت نماز خواندند، جوانها سر و کار با منبر و محراب داشتند و بالاخره جامعه اسلامی شد، بازار اسلامی شد، حتماً این جامعه کنترل می­شود و ما تا دین به جوانها ندهیم، نباید توقع داشته باشیم که این جوان اصلاح شود و اتفاقاً از فضائل فراموش شده هم در دبیرستانها و دانشگاهها و در اجتماع و در خانه­ها، دین فراموش شده است. معلوم است وقتی به جای قرآن و به جای نماز، ماهواره در خانه بیاید، این خانه به فساد کشیده می­­شود و دیگر از جوان این خانه، از دختر و پسرش نمی­توانیم سعادت بخواهیم. وقتی در اجتماع ما دین نباشد، نماز کم رنگ باشد، انس با قرآن کمرنگ باشد، مردم از مسجد و محراب فرار کنند و پای منبرها نسل جوان نباشد، معلوم است که این جوان ولو پروفسور هم بشود، اما در شقاوت عجیبی به سر می­برد و اما خطر عجیبی برای او جلو می­آید. لذا قرآن می­فرماید که کدام جامعه سعادتمند است؟ آن جامعه­ای که زیربنایش ایمان باشد و روبنا عمل صالح و شایسته باشد. این آیۀ شریفۀ الذین آمنوا و عملوا الصالحات، ششصد مرتبه در قرآن آمده است. می­گوید پدر و مادر! اگر می­خواهی جوانت به فساد کشیده نشود، جوانت را متدیّن کن. کاری بکن که این جوان سر و کار با منبر و محراب داشته باشد. کاری بکن که این جوان سر و کار با نوارهای دینی و بالاخره سر و کار با اسلام عزیز داشته باشد. اگر رنگ اسلامی به این جوان دادی، کنترل می­شود و الاّ هیچ چیز و هیچ کسی نمی­تواند جوان تو را کنترل بکند و متأسفانه دین کمرنگ شده است، ولو از نظر اعتقادی بگوییم که دین ضربه نخورده است که خورده است. ولو از نظر شعار بگوییم که دین ضربه نخورده که خورده است، اما از نظر عمل ضربۀ عجیبی به دین خورده شده است. دین که فقط اعتقاد و شعار نیست بلکه عمل مهم است. دین یعنی اعتقادات، یعنی اخلاق و یعنی عمل.

یک روایتی از پیغمبر اکرم (ص) خطاب به امیرالمؤمنین علی (علیه السلام) است که می­فرماید: یا علی تو نظیر قل هو الله أحد، هستی. اگر کسی سه مرتبه قل هو الله أحد بخواهد، خداوند ثواب ختم یک قرآن به او می­دهد. اگر کسی اعتقاد به تو داشته باشد، ثلث دین دارد. اگر شعار یا علی داشته باشد و بالاخره از نظر زبان تو را دوست داشته باشد، دو ثلث دین دارد و وقتی متابعت از تو بکند، ایمان او کامل است. و این روایت پیغمبر اکرم (ص) را همۀ ائمۀ طاهرین (علیهم السلام) فرمودند که دین یعنی اعتقادات، دین یعنی شعار، اما مهمتر از این دو، دین یعنی عمل و یعنی متابعت از قرآن شریف و متابعت از ائمۀ طاهرین و متابعت از اسلام عزیز. وقتی متابعت آمد و عمل آمد، ما دیندار می­شویم و شیعه می­شویم و این شیعه گری ما الان کمرنگ است. باید بگوییم از فضائل مهم فراموش شده الان در جامعۀ ما دین است. پدر و مادرها به فکر اولادشان نیستند. پیغمبر اکرم (ص) رد می­­شدند که رسیدند به یک دسته از بچه ها که بازی می­کردند. پیغمبر اکرم (ص) یک نگاه حسرت آمیزی به این بچه­ها کردند و بعد فرمودند وای به این بچه­ها در دورۀ آخرالزمان از دست پدر و مادرهایشان. گفتند یا رسول الله! آیا پدر و مادرشان کافر هستند و اینها را کافر می­کنند؟ فرمودند: نه. اینها شیعه هستند اما به فکر دنیای بچه­هایشان هستند و به فکر آخرت بچه­هایشان نیستند. یعنی به فکر اینکه دخترش درس بخواند و شوهر خوب به دخترش بدهد و جهیزیۀ خوب به دخترش بدهد، هست. اما به فکر اینکه این دختر عفیف باشد و متدیّن باشد و جداً عمل به اسلام عزیز داشته باشد، معمولاً پدر و مادر این فکر را ندارند. همان هفت سالگی چه اهمیتی به دبستان این بچه می­دهد و حتی دبستان غیرانتفاعی باشد و سر بزند و مواظب باشد، اینها خوب است و باید باشد. به دبیرستان و به دانشگاهش و بالاخره به فکر تأمین آتیه­اش و به فکر ازدواجش، همۀ اینها خوب است اما یک بال است. به قول پیغمبر اکرم (ص) یک فکر دیگر هم باشد باشد، و الاّ این پسر رستگار نمی­شود و آن دین است. اگر جامعه متدین شد و اگر نسل جوان متدیّن شد و رهایش بکنید رو به سعادت می­رود و اما اگر جوان ما متدیّن نشد، اگر رهایش بکنیم رو به فساد می­­رود، ولو اینکه نیروی کنترل کننده به حسب ظاهر هم باشد، ولو اینکه شیعه گری هم داشته باشد، ولی چون اخلاق و انسانیت و روبنا ندارد، این معلوم است که سعادت ندارد. الان جامعۀ ما در مخاطرۀ عجیبی است، مخصوصاً نسل جوان. اگر یک فکر سرانگشتی بکنیم، می­بینیم به خاطر اینست که دین در جامعۀ ما ضعیف شده است. نماز در جامعۀ ما ضعیف شده است و منبر و محراب در جامعۀ ما ضعیف شده است. یک روایت مرحوم علامۀ مجلسی می­فرمایند برای این زمان ما که پیغمبر اکرم (ص) فرمودند: یأتی زمانٌ علی امّتی، یفرّون من العلماء کما یفرّ الغنم عن الذئب. یک وقتی بیاید که مردم از دین فرار می­کنند، مسجدها خلوت است، پای منبرها خلوت است و مردم راجع به دین کمرنگ هستند. همین که الان گفتم که دین از فضائل فراموش شده می­شود. بعد پیغمبر فرمودند که وقتی چنین باشد، ابتلاهم الله تعالی بثلاثه اشیا. خدا سه تا درد بی درمان به اینها می­دهد. یک ـ ترفع برکة من اموالهم، ترفع البرکة من اعمارهم. عمر اینها دیگر برکت ندارد و مال اینها دیگر برکت ندارد. و مالش را با یک دنیا غم و غصه و اضطراب خاطر می­خورد و بالاخره عمر بی­برکت و مال بی­برکت. دو ـ سلّط الله علیهم من لا رحم له و لا علم له و لا حلم له. خدا بر سر آنها مسلط می­کند یک کسی را که نه علم دارد نه حلم دارد و نه رحم دارد. اما عمده این جملۀ سوم است. سه ـ یخرجون من الدّنیا بِلا ایمان. وقتی دین ضعیف شد و وقتی پای منبر و محراب خلوت شد، اینها نمی­­توانند تشیّع­شان را ببرند و بدون دین می­میرند. الان جوانهای ما در مخاطرۀ عجیبی واقع شده­اند، مخصوصاً دشمن با جنگ نرم و با توطئه جلو آمده و با ایجاد شبهه و با ماهواره جلو آمده و بالاخره با ایجاد گناه جلو آمده، لذا جوانها در مخاطرۀ عجیبی هستند. پیغمبر اکرم (ص) می­فرمایند که دوای این درد چیست؟ اینست که این فضیلت فراموش شده، زنده شود. مردم متدیّن بشوند، مردم سر و کار حسابی با منبر و محراب پیدا بکنند و به عبارت دیگر دبیرستانهای ما اسلامی بشود. دانشگاههای ما اسلامی بشود و جامعۀ ما اسلامی بشود. این فقط راه برای سعادت است و الاّ هیچ چیز و هیچ کسی نمی­تواند این جامعه و مخصوصاً نسل جوان را کنترل کند.

این یکی از فضائل فراموش شده است و به عکسش ضدّ آن یک چیزی که الان مشهور شده اینست که مردم راجع به دین بی تفاوتند و این بی تفاوتی راجع به دین خطر دارد و خطرش خیلی بالاست، مخصوصاً برای نسل جوان.