وَاعْتَبِرْ بِمَا مَضَي مِنَ الدُّنْيَا لِمَا بَقِي مِنْهَا، فَإِنَّ بَعْضَهَا يُشْبِهُ بَعْضاً، وَآخِرَهَا لاَحِقٌ بِأَوَّلِهَا! وَکُلُّهَا حَائِلٌ مُفَارِقٌ. و از حوادث گذشته تاريخ براي آينده عبرت گير، که حوادث روزگار با يکديگر همانند بوده(مثل واگن قطار که همش شبیه همدیگر هستند )، و پايان دنيا به آغازش ميپيوندد، و همه آن رفتني است.
خود قران کریم و نهج البلاغه بیشترین تشبیعات و توصیفات را راجع به دنیا دارند و وظیفه ما هم این است که دنیا رو فراموش نکنیم:صریح قران: وَلَا تَنْسَ نَصِيبَكَ مِنَ الدُّنْيَا وَأَحْسِنْ كَمَا أَحْسَنَ اللَّهُ إِلَيْكَ وَلَا تَبْغِ الْفَسَادَ فِي الْأَرْضِ
روایات بسیاری از اهلبیت درمورد وظایف ما نسبت به دنیا به مارسیده : سه چیز که هیچ انسان عاقلی نباید فراموش کند: ثَلَاثَةُ أَشْيَاءَ لَا يَنْبَغِي لِلْعَاقِلِ أَنْ يَنْسَاهُنَّ عَلَى كُلِّ حَالٍ فَنَاءُ الدُّنْيَا وَ تَصَرُّفُ الْأَحْوَالِ وَ الْآفَاتُ الَّتِي لَا أَمَانَ لَهَا»
حضرت امام صادق علیه السلام میفرمایند: سه چیز وجود دارد که هیچ موقع نباید فراموش شود، که اگر فراموش شود در تصمیمات خودش و در برنامه ریزی های خودش ممکن است رفتاری کند که موجب پشیمانی شود.
اول آنکه: همه کس بداند که دنیا فانی است و دنیا جاویدان و ماندگار نیست و همگان میروند. «كُلُّ مَنْ عَلَيْها فانٍ وَ يَبْقى وَجْهُ رَبِّكَ ذُو الْجَلالِ وَ الْإِكْرامِ» اگر انسان به سیر دنیا تأمّل کنید متوجه فنای دنیا میشوید. با این یادآوری دیگر کبر و غروری حسادت و طغیان نمیماند.
نکته دوم: این است که حالات تغییر میکند و یک شکل نیست همه انسانها در عزت یا ذلیلت دائمی باشد«رُبَّ عَزیزٍ یَسیرُ ذَلیل و رُبَّ ذَلیل یَسیرُ عَزیز» انسانها در تغییر هستند و همیشه با یک نگاه و دید به انسانها نکنید.
سومین نکته: بلاها و آفاتی است که امانی از آنها نیست. نکات این حدیث برای انسان تذکر است.درخانه اگر کس هست یک حرف بس است.
به فرموده اقای فلسفی چراغ نفتی سه جور خاموش میشود:یه وقت نفت نداره هیچ راهی نداره-یک بار نفت داره اکسیژن نمیرسه-یه بار آفت هست مثل باد.
خداوند به چهار نفر قدرت داد :سلیمان،ذوالقرنین،نمرود،بخت النصر
بخت النصر خواب دید که بدنش به سه قسمت تقسیم شده سر آهن،سینه طلا ،پاها مس شده.هرچی منجمان رو دعوت کرد کسی نتونست تعبیر کند فردستادند دنبال دانیال پیامبر که زندان بود اومد گفت تو سه روز بیشتر زنده نیستی ،عصبانی شد داخل قصر دانیال رو زندانی کرد و به غلامش که بهش اطمینان داشت گفت به هیچ کس اجازه ورود نده هرکسی بود بزن بکش تا این سه روز تموم بشه ، روز اخری اومد دم در ببینه روز سوم تموم شد یا نه ؟حواسش نبود برعکس از همون دری اومد که غلامش بود غلامش هم نگاه نکرد و زد کشتش.....
امیرالمومنین گاهی میومد کنار قبرستان میستاد میفرمود:کجایند اونهایی که تلاش کردند سنت تنبیا از بین بره و سنت جبار ها احیا بشه.
یک کتابی هست بنام اخرین گفتار (نویسنده اخرین گفتارهای شخصیت های دنیا رو داخلش جمع کرد)مثلا عمرعاص چی گفته دم مرگش:بچه هاش رو جمع کرد گفت من چجوری بودم برای شما؟(شش سال اخر عمرش به معاویه پیوست)گفت اگه میشه یه کاری کنید من نمیرم.گفتن هر چی میخوای چشم ولی با مرگ کسی نمیتونه مبارزه کنه.گفت رحم الله علی بن ابی طالب حیث قال: کفی بالاجل حارثا(کسی حریف مرگ نمیشه)عمرعاص باید دقیقه اخر به جمله امیرالمومنین حسرت بخوره.
امیرالمومنین: رَحِمَ اللَّهُ امْرَأً تَفَكَّرَ فَاعْتَبَرَ وَ اعْتَبَرَ فَأَبْصَرَ(کسی که فکر کنه و عبرت بگیره و بعد بصیر بشه)خود عبرت منذر هست ترساننده1-قصه های تاریخ لَقَدْ كَانَ فِي قَصَصِهِمْ عِبْرَةٌ
2- يُقَلِّبُ اللَّهُ اللَّيْلَ وَالنَّهَارَ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَعِبْرَةً لِأُولِي الْأَبْصَارِ
میگه بهلول ایستاده بود نگاه به اسمان میکرد لبخند میزد دوباره نگاه زمین میکرد اخم میکرد بعد نگاه سمت راست میکرد لبخند میزد و نگاه چپ میکرد اخم میکرد حالت گریه،گفت بهلول این چه کاریه؟دیوانگی جدیده؟بهلول گفت نگاه به اسمان میکنم یاد این ایه میفتم وَفِي السَّمَاءِ رِزْقُكُمْ وَمَا تُوعَدُونَ – دوباره نگاهم به این خاک میفته میگه از این خاک خلق شدی و باید به این خاک هم برگردی مِنها خَلَقناكُم وَفيها نُعيدُكُم نگاه به سمت راست میکنم خوشحال میشم اصحاب الیمین کجا هستند.قران میفرماید در بهشت و نگاه به چپ میکنم یاد اصحاب شمال میفتم ناراحت میشم قران میفرماید در جهنم و حمیم و...این نوع حرکت همان عبرت هست
3- فَاعْتَبِرُوا بِمَا كَانَ مِنْ فِعْلِ اَللَّهِ بِإِبْلِيسَ(ببینید خدا با شیطان چکار کرد عبرت بگیرید)
دعای امام سجاد میفرماید خدا اگر عمر من چراهگاه شیطان هست جان من را بگیر .
حجاج به یک نفر گفت در حق من یه دعا کن. گفت انشاالله بمیری