پرهیز از آنچه شیطان بر زبان جاری می‌کند (۴)

اللّهُمَّ اجعَل... ما أجرى عَلى لِساني مِن لَفظَةِ فُحشٍ أو هُجرٍ أو شَتمِ عِرضٍ أو شَهادَةِ باطِلٍ...[۱]

یکی دیگر از گناهانی که در اثر وسوسه شیطان بر زبان می‌شود و در این فراز از دعای نورانی مکارم الاخلاق بدان اشاره شده، شهادت باطل یا همان گواهی دادن به دروغ است.

در روایتی از رسول اکرم (صَلَّی‌اللهُ‌عَلَیْهِ‌وَ‌آلِهِ) آمده که می‌فرماید:

إنّ أبغَضَكُم‌ إلَيَ‌ و أبعَدَكُم مِنّي و مِنَ اللَّهِ مَجلِساً شاهِدُ زُورٍ.[۲]

منفورترينِ شما نزد من و دورترينِ شما از من و خدا، از نظر جایگاه، كسى است كه شهادت دروغ بدهد.

همچنین آن حضرت، طبق آنچه روایت شده، می‌فرماید:

يُبعَثُ شاهِدُ الزُّورِ يَومَ القِيامَةِ يَدْلَعُ لِسانَهُ في النارِ كما يَدْلَعُ الكلبُ لِسانَهُ في الإناءِ.[۳]

روز قيامت شهادت دهنده به دروغ، در حالى برانگيخته مى‌شود كه همانند سگ كه ظرف غذا را زبان مى‌زند، آتش را زبان مى‌زند.

در سیره ایشان نیز وارد شده که هیچ‌گاه به ناحق شهادت نمی‌دادند و شاهد بی‌عدالتی نمی‌شدند. «نعمان بن بشير» می‌گوید: [در زمان پیامبر] پدرم به من چيزى بخشيد. مادرم، «عَمره» دختر «رواحه»، گفت: به این کار راضى نمى‌شوم مگر اينكه پيامبر (صَلَّی‌اللهُ‌عَلَیْهِ‌وَ‌آلِهِ) را بر اين كار گواه بگيرى. [شاید مادر او می‌خواست بعداً بین بچه‌ها اختلاف ایجاد نشود.] پدرم خدمت پيامبر رفت و عرض كرد: من به فرزندِ همسرم «عمره» پاداشى داده‌ام و مادرش به من امر كرده است كه شما را گواه بگيرم. پيامبر (صَلَّی‌اللهُ‌عَلَیْهِ‌وَ‌آلِهِ) فرمود:
أعطَيتَ كُلَّ وُلدِكَ مِثلَ هذا؟

به همه فرزندانت چنين پاداشى داده‌اى؟

عرض كرد: نه.

حضرت فرمود:

فاتَّقُوا اللَّهَ و اعدِلوا بَينَ أولادِكُم، لا أشهَدُ على‌ جَورٍ.[۴]

از خدا بترسيد و ميان فرزندانتان به عدالت رفتار كنيد. من بر بى‌عدالتى گواه نمى‌شوم.

هر چند از نظر فقهی، انسان می‌تواند به یکی از فرزند‌ان خود مالی را ببخشد که به فرزندان دیگرش نبخشیده است؛ ولی از نظر اخلاقی و تربیتی این کار را انجام ندهد بهتر است، زیرا با این کار زمینه حسادت و ایجاد اختلاف میان آنها را به وجود می‌آورد و ممکن است در آینده زندگی‌شان دچار مشکل شود؛ از این رو، در این روایت به عدالت‌ورزی میان فرزندان توصیه شد.
[۱] . الصحيفة السجّاديّة، دعای ۲۰.
[۲]جامع الأحاديث للقمّي (ق ۴): ص۲۰۳.
[۳]تنبيه الخواطر، ورام بن ابی فارس (ت ۶۰۵ ق) ج۲ ص۷.
[۴] . كنز العمّال، متقی هندی (ت ۹۷۷ ق): ج۷ ص۱۳ ح۱۷۷۳۴.