بسم الله الرحمن الرحیم
کیفر مُرشدنماها

«وَ اجعَلني... مِن أدلّةِ الرَّشادِ‌.»[۱]

آخرین مطلب در توضیح این فراز نورانی از دعای مکارم عبارت است از کیفر مرشد و عالم بی‌عمل.

در روایتی از پیامبر اکرم(صلّی‌الله‌علیه‌وآله) در رابطه با کیفر کسی که مردم را ارشاد می‌کند، ولی به ارشاداتی که می‌کند، پایبند نیست، آمده است:

«أتَيتُ لَيلَةَ اسرِيَ بي عَلى‌ قَومٍ تُقرَضُ شِفاهُهُم بِمَقاريضَ مِن نارٍ، كُلَّما قُرِضَت وَفَت، فَقُلتُ: يا جِبريلُ، مَن هؤُلاءِ؟ قالَ: خُطَباءُ امَّتِكَ الَّذينَ يَقولونَ ما لا يَفعَلونَ، و يَقرَؤونَ كِتابَ اللَّهِ و لا يَعمَلونَ.»[۲]

در شب معراج به مردمی برخوردم كه لب‌هاى آنان را با قيچى‌هايى از آتش مى‌بُريدند و هرچه بُريده مى‌شد، جايش پُر مى‌شد. گفتم: اى جبرئيل! اينها چه كسانى‌اند؟ گفت: سخنوران امّت تو اند كه بدانچه مى‌گويند، عمل نمى‌كنند و كتاب خدا را مى‌خوانند؛ امّا آن را به كار نمى‌بندند.

و در روایت دیگری همین مضمون با این تعبیر آمده است:

«مَرَرتُ لَيلَةَ اسرِيَ بي عَلى‌ قَومٍ تُقرَضُ شِفاهُهُم بِمَقاريضَ‌ مِن نارٍ، قُلتُ: مَن هؤُلاءِ؟ قالوا: خُطَباءُ مِن أهلِ الدُّنيا، كانوا يَأمُرونَ النّاسَ بِالبِرِّ و يَنسَونَ أنفُسَهُم، و هُم يَتلونَ الكِتابَ، أفَلا يَعقِلونَ؟!»[۳]

شب معراج به مردمى برخوردم كه لب‌هاى آنان را با قيچى‌هايى از آتش مى‌بُريدند. پرسیدم: اينان، چه كسانى‌اند؟ گفتند: سخنورانى از اهل دنيا هستند كه مردم را به نيكوكارى فرمان مى‌دهند؛ امّا خود را فراموش مى‌كنند، در حالى كه قرآن مى‌خوانند. آيا نمى‌انديشند؟

پناه می‌بریم به خدا از این که چیزی بگوییم و به آن عمل نکنیم. خدا رحمت کند آیت الله مشکینی را، دأب ایشان این بود که هرگاه می‌خواست در درس اخلاق دستور العملی بگوید، اگر قبلا به آن عمل نکرده بود، صبر می‌کرد تا اول بدان عمل کند، سپس آن را به طلبه‌ها سفارش می‌نمود. این بود که معمولا کسانی که در جلسات درس اخلاق ایشان شرکت می‌کردند، هنگام شنیدن این سخنان گریه‌ می‌کردند.

[۱] الصحيفة السجّاديّة، الإمام زین العابدین(عَلَیْهِ‌السَّلامِ)، الدعاء ۲۰.

[۲] شعب الإيمان، أبو بکر البیهقی (۴۵۸ ق)، ج۷، ص۳۹، ح۴۶۱۴.

[۳] مسند ابن حنبل، احمد بن حنبل (۲۴۱ ق)، ج۴، ص۲۴۲، ح۱۲۲۱۲.