مراتب اخلاص

عن النّبي صلي الله عليه و آله: بِالْإِخْلَاصِ‏ تَتَفَاضَلُ مَرَاتِبُ‏ الْمُؤْمِنِين‏[۱]
به وسيلة اخلاص، برتري درجات اهل ايمان تحقق پيدا مي‌کند.
اين روايت نوراني تبيين و توضيح همة آياتي است که مؤمنين را به اخلاص دعوت مي‌کند. از اين روايت معلوم مي‌شود اخلاص درجاتي دارد که به تناسب درجات اخلاص مراتب اهل ايمان متفاوت مي‌شود. يک درجه ؛ درجه ترس از دوزخ است، شوق بهشت است، تا برسد به آنجا که هيچ چيزي جز خدا در نظر ندارد که درجه خيلي بالايي است.
برخي تصور مي‌کنند که به آساني مي‌توانند بگويند که من اين کار را فقط براي خدا انجام دادم. اين جملة امام راحل انسان را واقعا تکان مي دهد که مي‌فرمايد:
«من شهادت مي‌دهم که دو رکعت نماز براي خدا نخواندم». معلوم مي‌شود که ايشان معتقدند اخلاص در اين مرتبه فقط براي معصومين تحقق پيدا مي کند
. همچنين از آياتي که از قول شيطان نقل مي‌کند: «فَبِعِزَّتِكَ لَأُغْوِيَنَّهُمْ أَجْمَعِينَ إِلاَّ عِبادَكَ مِنْهُمُ الْمُخْلَصِينَ»[۲]- همه را اغوا مي‌کنم مگر آنهايي که به مرتبه بالاي اخلاص رسيده اند- معلوم مي‌شود که از دام شيطان رها شدن هم درجاتي دارد که درجه بالاي آن عصمت است که مخصوص معصومين عليهم السلام است. در مراتب پايين تر هر چه اخلاص کمتر بشود انسان بيشتر در معرض گرفتار شدن در دام شيطان است و اين اخلاص براي ما طلبه‌ ها در تحصيل، تدريس و تبليغ از همه مهم‌تر است.

[۱] تنبيه الخواطر(مجموعه ورام)،ج۲،ص۱۱۹.
[۲] ص/سوره۳۸، آیه۸۲ و ۸۳.