کدام علم ارزش دارد؟
قال اميرالمومنين عليه السلام : يَا مُؤْمِنُ إِنَّ هَذَا الْعِلْمَ وَ الْأَدَبَ ثَمَنُ نَفْسِكَ فَاجْتَهِدْ فِي تَعَلُّمِهَا فَمَا يَزِيدُ مِنْ عِلْمِكَ وَ أَدَبِكَ يَزِيدُ فِي ثَمَنِكَ وَ قَدْرِكَ فَإِنَّ بِالْعِلْمِ تَهْتَدِي إِلَى رَبِّكَ وَ بِالْأَدَبِ تُحْسِنُ خِدْمَةَ رَبِّكَ...[۱]
اي مؤمن! اين علم و ادب است که بهاي وجود توست ؛ پس تلاش کن که اين بها را به دست بياوري و ياد بگيري؛ زيرا هر چه دانش و ادب تو بيشتر شود قدر و بهاي وجودي تو افزايش پيدا مي‌کند. با علم به سوي پرودگارت هدايت مي شوي و با ادب مىتوانى را بطور پسنديده به خدايت خدمت نمايي.
در ادامه بيان رواياتي که معيار ارزش انسان را تبيين مي کرد، اين روايت نيز معيار ارزش انسان را علم و ادب معرفي مي نمايد.
اما در جواب اين سوال: اين علمي که معيار ارزش انسان است، چه علمي است؟ اين روايت اشاره اي در ذيل دارد و مي‌فرمايد علمي که انسان را به خدا نزديک کند.
در يک روايت ديگري حضرت فرمودند: لَا يُعْرَفُ الرَّجُلُ إِلَّا بِعِلْمِهِ كَمَا لَا يُعْرَفُ الْغَرِيبُ مِنَ الشَّجَرِ إِلَّا عِنْدَ حُضُورِ الثَّمَرِ فَتَدُلُّ الْأَثْمَارُ عَلَى أُصُولِهَا.[۲]
انسان جز با علم و دانشش شناخته نمي‌شود؛ درست مانند درختي که براي انسان ناشناخته است هنگام ميوه دادن شناخته مي شود و ميوه ها نشان دهنده نوع و کيفيت اصل خويش اند.(دانش انسان هم نشان مي‌دهد که انسان چقدر ارزش دارد.) یعنی میزان کاربرد علم انسان درزندگی فردی و اجتماعی، میزان ارزش عالم عالم به آن علم است.
[۱] روضة الواعظين.،ج۱،ص۱۱
[۲] غررالحكم،ص.۴۲
