لزوم دوراندیشی در انجام کارها

عَنْ علیّ بنِ ابراهِیم عَنْ هَارُونَ بْنِ مُسْلِمٍ عَنْ مَسْعَدَةَ بْنِ صَدَقَةَ عَنْ أَبِي عَبْدِ اللَّهِ (علیه السّلام) قَالَ إِنَّ رَجُلًا أَتَى النَّبِيَّ ص فَقَالَ لَهُ يَا رَسُولَ اللَّهِ أَوْصِنِي فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص فَهَلْ أَنْتَ مُسْتَوْصٍ إِنْ أَنَا أَوْصَيْتُكَ حَتَّى قَالَ لَهُ ذَلِكَ ثَلَاثاً وَ فِي كُلِّهَا يَقُولُ لَهُ الرَّجُلُ نَعَمْ يَا رَسُولَ اللَّهِ فَقَالَ لَهُ رَسُولُ اللَّهِ ص فَإِنِّي أُوصِيكَ إِذَا أَنْتَ هَمَمْتَ بِأَمْرٍ فَتَدَبَّرْ عَاقِبَتَهُ فَإِنْ يَكُ رُشْداً فَامْضِهِ وَ إِنْ يَكُ غَيّاً فَانْتَهِ عَنْهُ.[۱]
در جلسه قبل روایتی در مورد «أناة» یا همان درنگ کردن در کارها خواندیم. از جمله روایاتی که به نحوی، به درنگ کردن و تأنّی در کارها توصیه می­فرماید، این روایت است که در آن امام صادق علیه السلام نقل می‌کند که مردی آمد خدمت پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و عرض کرد: تقاضا می‌کنم مرا توصیه‌ای بفرمایید. حضرت برای این که بر عمل به این توصیه تأکید نماید، فرمود: اگر توصیه کنم آیا عمل می­کنی؟ عرض کرد بله یا رسول الله! عمل می‌کنم. بعد از آنکه سه مرتبه این جمله را تکرار کرد و از وی اقرار گرفت، فرمود: وصیت می‌کنم به تو که وقتی تصمیم می‌گیری کاری انجام دهی، عجله نکن و زود تصمیم نگیر، بلکه در مورد عاقبت آن کار فکر کن که انجام این کار یا گفتن این سخن چه نتیجه ­ای دارد. آیا زیان دارد یا سودمند است؟ پس از این دوراندیشی اگر دیدی کار درستی است انجام بده؛ و اگر دیدی کار نادرستی است آن را ترک کن.

[۱].الكافي، الشیخ الکلینی، ج : ۸ ص : ۱۴۹.