413 - انواع خیر رسانی به مردم

و أَجرِ لِلنّاسِ عَلى‌ يَدَيَّ الخَيرَ، ولا تَمحَقهُ بِالمَن‌.[۱]
در تبیین جمله اول از این فراز نورانی عرض کردیم که جریان یافتن خیر به دست انسان از منظر روایات انواع و اقسامی دارد، یک: انفاق مال، دو: ایثار مال، سه: انفاق جاه یا هزینه آبرو و اینک چهارمین نوع آن.
چهار: وساطت در کار خیر
نوع چهارم از جریان خیر به دست انسان عبارت است از وساطت در انجام کارهای خیر. روایات متعددی وارد شده که تأکید می‌کنند به واسطه‌گری در انجام کارهای خیر.
در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است:
المُعطونَ‌ ثَلاثَةٌ: اللَّهُ رَبُّ العالَمينَ، و صاحِبُ المالِ، وَ الَّذي يَجري عَلى‌ يَدَيهِ.[۲]
عطاكنندگان سه كس‌اند: خداوند پروردگار جهانيان [که عطاکننده اصلی است]، صاحب مال و آن كه بخشش به دست او انجام مى‌شود.
همچنین در روایت دیگری از رسول اکرم صلّی الله علیه و آله و سلّم چنین وارد شده است:
مَن تَصَدَّقَ‌ بِصَدَقَةٍ عَلى‌ رَجُلٍ‌ مِسكينٍ كانَ لَهُ مِثلُ أجرِهِ، و لَو تَداوَلَها أربَعونَ ألفَ إنسانٍ ثُمَّ وَصَلَت إلى‌ مِسكينٍ كانَ لَهُم أجراً كامِلًا.[۳]
هر كس كه به مردى بينوا صدقه‌اى بدهد، پاداشى به اندازه آن صدقه دارد، و اگر آن صدقه را چهل هزار نفر، دست به دست بگردانند و سپس به بينوايى برسد، همه آنان پاداش كامل دارند.
امام صادق علیه السلام در روایتی دیگر طبق نقل می‌فرماید:
لَو جَرَى المَعروفُ عَلى‌ ثَمانينَ‌ كَفّاً لَاجِروا كُلُّهُم فيهِ مِن غَيرِ أن يُنقَصَ صاحِبُهُ مِن أجرِهِ شَيئاً.[۴]
اگر معروف بر هشتاد دست بچرخد، همه آنان پاداش مى‌برند، بى آن كه از پاداش صاحب آن چيزى كم شود.
این روایت معروف هم که می‌فرماید: «الدّالُ‌ عَلَى‌ الخَيرِ كَفاعِلِهِ»[۵] بیانگر اهمیت دلالت بر خیر رسانی است.
بنا بر این، دلالت بر کار خیر و وساطه شدن برای خیر رساندن به دیگران از دیگر انواع جریان خیر بر دست انسان است.
با توجه به آنچه در این چند جلسه راجع به این فراز که فرمود: «أَجرِ لِلنّاسِ عَلى‌ يَدَيَّ الخَيرَ» بیان کردیم، معلوم شد که جریان خیر بر دست انسان، معنای وسیعی دارد و از انفاق مال تا وساطت در خیررسانی را در بر می‌گیرد.

[۱]. الصحيفة السجّاديّة: الدعاء ۲۰.

[۲].الخصال، شیخ صدوق، ص ۱۳۴.
[۳].ثواب الأعمال، شیخ صدوق، ص ۳۴۲.
[۴].الكافي، شیخ کلینی، ج ۴، ص ۱۸.
[۵].الكافي، شیخ کلینی، ج ۴، ص ۲۷.