رُوِیَ عَنْ عَلیٍّ عَلَيهِ السَّلام قال:
وَ إِنَّ لِلذِّكْرِ لَأَهْلًا أَخَذُوهُ مِنَ الدُّنْيَا بَدَلًا فَلَمْ تَشْغَلْهُمْ تِجَارَةٌ وَ لَا بَيْعٌ عَنْهُ يَقْطَعُونَ بِهِ أَيَّامَ الْحَيَاةِ وَ يَهْتِفُونَ بِالزَّوَاجِرِ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ فِي أَسْمَاعِ الْغَافِلِينَ[1].

ترجمه حدیث: امیر المؤمنین، علی علیه السلام فرمودند: همانا برای یاد خداوند مردمانی است كه ذكر خدا را به جاى دنيا برگزيدند، و هيچ تجارتى يا خريد و فروشى، آنها را از ياد خدا باز نمى‏دارد. با ياد خدا روزگار مى‏گذرانند و بانگهایی را که از کارهای حرام باز دارنده است در گوشهای غافلان بر می­آورند.
شرح حدیث: «وَ إِنَّ لِلذِّكْرِ لَأَهْلًا أَخَذُوهُ مِنَ الدُّنْيَا بَدَلًا» از کلمات امیر المؤمنین علی علیه السلام در یکی از خطبه­های نهج البلاغه است که می­فرماید: برای یاد خداوند مردمانی است که از نظر درونی، به جای اینکه همواره به فکر دنیا باشند، درهمه حال به یاد خدا هستند. «فَلَمْ تَشْغَلْهُمْ تِجَارَةٌ وَ لَا بَيْعٌ عَنْهُ[2]آیا اینها برای دنیای خود کار نمی­کنند؟ نه! کاسبی می­کنند اما کسب، تجارت و بیعشان موجب نمی­شود که آنها را از یاد خدا باز دارد. کاسبی­اش را می­کند ولی در عین حال خدا را یادش نمی­رود. «يَقْطَعُونَ بِهِ أَيَّامَ الْحَيَاةِ» تمام روزگار زندگیشان را با همین یاد خدا می­گذرانند. «وَ يَهْتِفُونَ بِالزَّوَاجِرِ عَنْ مَحَارِمِ اللَّهِ فِي أَسْمَاعِ الْغَافِلِينَ» اما نه تنها در بازار در دلشان به یاد خدا هستند، بلکه اگر کسی را هم ­بینند که دارد کارِ حرام می­کند و غافل از خدا است، در گوش او بانگ برمی­آورند که: حواست جمع باشد! خدا هست! قیامتی هست! مواظب باش دستت در مال حرام نرود! اینها در گوشهایی که غافل از خدا هستند بانگ برمی­آورند ؛ بانگهایی که بازدارنده از کارهای حرام است. »
یکشنبه 2 اسفند 1388 – 6 ربیع الاول 1431. مسجد جامع بازار تهران

[1] . نهج البلاغة، خطبه 222
[2] . امیرالمؤمنین علیه السلام در این فراز از روایت به آیه 37 سوره مبارکه نور: «رِجالٌ لا تُلْهيهِمْ تِجارَةٌ وَ لا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ...» اشاره کرده است.