رُوِيَ عَن رَسولِ الله صلّي اللهُ عَليه وَ آلِه و سَلَّم قال:
مَنْ حَبَسَ عَنْ أخِيهِ الْمُسْلِمِ شَيْئاً مِنْ حَقِّهِ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ بَرَكَةَ الرِّزْقِ إِلَّا أنْ يَتُوبَ[1].
ترجمه: رسول اکرم «صلّي الله عليه و آله و سلَّم» فرمودند:
هركس چیزی از حقّ برادر مسلمانش را نگه دارد و به او ندهد، خداوند برکت روزی را بر او حرام میسازد مگر آنکه توبه کند.
شرح حدیث: چون در 2 جلسه گذشته رواياتي را در ارتباط با رزق و روزي مطرح كردم، به ذهنم آمد مسألهاي را كه ما غالباً اشتباه ميكنيم مطرح کنم؛ و آن اينكه: از خدا طلب گشايشِ روزي كردن هيچ مشكلي ندارد. دستور هم آمده از خدا بخواهيد. تو حرض نورز! روزی دست اوست. از او بخواهی مشكلی نيست. امّا بدان! نفسِ گشايش در رزق، براي تو سودي ندارد. تو خيال كردي حجمِ روزی بالا برود به نفع توست؟ نه! ما همیشه دنبال كمّيت روزي هستيم. آنچه كه به درد من و تو میخورد این است؛ 1- بيشتر شدن بهرهوري از رزق. حالا خداوند گشايش كرد و حجمش را زياد كرد و به تو داد. تو دنبال اين باش كه از اين بهره بگيري هم از نظر دنياييات هم آخرتيات. که مهم آخرتی است. خيال نكني حجمش بالا برود خيلي به سود توست، نه! بيشتر استفاده كني مهم است و این بیشتر استفاده کردن در دو بُعد است؛ هم دنيايي هم آخرتي. که مهم آخرتی است نه اينكه همهاش را بريزي در هزينۀ دنيايي.
2- آنجا كه ميخواهي از دنيايت بهرهگيري كني، با خوشي بهرهگيري كنی يا با ناخوشي؟ ما همیشه از اينها غافليم. ما خيال ميكنيم به اينكه بهرهوری بیشتر در بُعد دنیایی این است که بيشتر بخورم و از نظر كيفيت هم خوب باشد. نه! این حيواني فكر کردن است. كاه بشود يونجه، يونجه بشود جو.. اين نيست مسأله. دنبال اين باش: حال که خداوند در دو بُعد دنيوي و اخروي گشايش ایجاد کرده است، در بُعد دنيوي با خوشي باشد. در روايات اسم اين را ميگذارند بركت در رزق. مبارك بودن رزق. که عمده این است. اولاً بُعد معنوي و دنيوي، دنيوياش هم در خوشي. و الا با كارهاي خودت چنان گرفتاریهایی برایت درست ميشود كه آن گشايش در زندگي به دردت نميخورد.
پيغمبراكرم فرمود: «مَنْ حَبَسَ عَنْ أخِيهِ الْمُسْلِمِ شَيْئاً مِنْ حَقِّهِ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ بَرَكَةَ الرِّزْقِ إِلَّا أنْ يَتُوبَ». اگر كسي حق برادر مسلمانش را از او باز دارد و منعش كند؛ حقش را به او ندهد، اثرش ميداني چيست؟ حَرَّمَ اللَّهُ عَلَيْهِ بَرَكَةَ الرِّزْقِ إِلَّا أنْ يَتُوبَ. خدا اين را محروم ميكند از برکت رزقي كه به او داده است. درست است که رزقش بوده و به او داده امّا بركت را از او ميگيرد. بركتش را ميگيرد، حالا فهميدي يعني چه؟ خيال نكني آن را كم ميكند؛ نه! کم نمیکند. خدا از من و تو خيلي به كارهايش واردتر است. تو نعوذ بالله هرچه بخواهي كلك بزني، بلد است چه كارش بكند «وَ مَكروُا وَ مَكَر اللهُ و اللهُ خَيرُ المَاكِرينَ[2] آن را كم نميكند، به تو ميدهد اما در ناخوشي مصرف ميكني...»
چهارشنبه 25 فروردين 1389 – 29 ربيع الثاني 1431. مسجد جامع بازار تهران
[1] وسائل الشيعه، جلد 27، صفحه 325
[2] سوره مبارکه آل عمران، آیه 54
