رُوِيَ عَنْ اميرِالمُؤمنين (عليه السّلام) قال:
طُوبَى لِمَنْ أَخْلَصَ لِلَّهِ عَمَلَهُ وَ عِلْمَهُ وَ حُبَّهُ وَ بُغْضَهُ وَ أَخْذَهُ وَ تَرْكَهُ وَ كَلَامَهُ وَ صَمْتَهُ وَ فِعْلَهُ وَ قَوْلَهُ.[1]
ترجمه حدیث: از اميرالمؤمنين(عليهالسلام) منقولاست كه حضرت فرمودند: خوشا به حال كسي كه براي خداوند خالص كند عمل و علم خود را، دوستی و دشمنياش را، گرفتن و رهاکردن خود را، سخن و سكوتش را، رفتار و گفتار خود را![2]
شرح حدیث: روايت از اميرالمؤمنين(عليهالسلام) نقل شده كه حضرت ميفرمايند: خوشا به حال آن كسي كه تمامی کارهایش خالصانه برای رضای خدا باشد! خوشا به حال کسی که عمل و علمش را، محبت و‌عداوتش را،گرفتن و‌نگرفتنش را، سخن و سكوتش را، كردار و گفتارش را، همه را برای خدا خالص کرده باشد. همه اینها مقابلاتاست.
تمام آنچه را كه در ربط با انسان قرار ميگيرد در سه رابطه اعضاء و جوارحي ظاهري يا امور نفساني يا قلبي باید برای خدا باشد. هر حركت انسان، چه بيروني چه درونيِ نفساني چه قلبي، هر چه باشد، باید براي خدا باشد.
حركتهايي كه از انسان صادر ميشود سه تصوير دارد؛ یک: براي خشنودی خودش انجام میدهد. دو: براي خشنودی دیگری انجام میدهد. سه: براي خشنودی خدا انجام میدهد. این سه تصوير مطرح ميشود. اگر همه حركات، اعمّ از اعمال و رفتار و گفتار و ... براي رضاي خدا بود، خوشا به حالت!
اثر این اخلاص چيست؟ وقتي انسان همه اعمال و رفتار خود را براي رضاي خدا خالص كرد، حقاللهالاكبر را (حق بزرگ خداوند را كه بر عهدهاش بوده است) ادا كرده است. حق بزرگ خداوند بر گردن ما اين است كه كارهايمان را براي خشنودي او انجام دهیم. اگر اين حق بزرگ خدا را ادا كردي، خداوند هم به عهده خودش و براي تو حقّي قرار ميدهد. ميفرمايد تو حق بزرگ مرا ادا كردي، من هم همه كارهاي دنيا و آخرتت را كفايت ميكنم! در روایت وارد شده: «يَكْفيكَ اَمْرَالدُّنْيا وَ الْآخِرَةِ».[3]
[1]. بحارالانوار جلد 74، صفحه 290 – تحف العقول ص 100
[2]. چهارشنبه 13 مرداد 1389– 23 شعبان 1431. مسجد جامع بازار تهران
[3]. من لا يحضره الفقيه، جلد2، صص 618-619 ؛ عَنْ سَيِّدِ الْعَابِدِينَ عَلِيِّ بْنِ الْحُسَيْنِ قَالَ: حَقُّ اللَّهِ الْأَكْبَرُ عَلَيْكَ أَنْ تَعْبُدَهُ وَ لَا تُشْرِكَ بِهِ شَيْئاً فَإِذَا فَعَلْتَ ذَلِكَ بِإِخْلَاصٍ جَعَلَ لَكَ عَلَى نَفْسِهِ أَنْ يَكْفِيَكَ أَمْرَ الدُّنْيَا وَ الْآخِرَة. امام زین العابدین (علیهالسلام) فرمودند: حق خداى اكبر، بر تو اين است كه او را عبادت كنى و چيزى را شريك او قرار ندهى. پس اگر تو با اخلاص، اين عمل را به جاى آورى، خداوند بر عهده خود چنين قرار داده كه امر دنيا و آخرتت را كفايت كند.
