رُوِيَ عَنِ الصَّادق عليه السلام قال:
الْحُجَّةُ قَبْلَ الْخَلْقِ وَ مَعَ الْخَلْقِ وَ بَعْدَ الْخَلْقِ[1]
ترجمه روایت: ابان بن تغلب از امام صادق صلوات الله عليه نقل ميكند که حضرت فرمودند: حجّت قبل از خلق و با خلق و بعد از خلق است.
شرح روایت:«حجّت» در این روايت كنايه از وجود مقدّس امام است و اشاره به اين جهت است كه خداوند متعال قبل از ايجاد ممكنات، اوّل نور مقدّس امام را خلق كرده است و اين نور همينطور همراه اين موجودات هست. و بعد از آنكه اين نشئه به پايان ميرسد باز هم این نور هست و پايان پذير نيست و اين نور مقدس حجّت و امام است .
اینکه گفته میشود نيمه شعبان وجود مقدّس امام زمان صلوات الله عليه متولد شده است، بروز و ظهورش در اين عالم نيمه شعبان است و الا دست قدرتِ حق تعالي قبل از خلقت موجودات، اين انوار مقدّسه را كه نور واحدند خلق كرده بود.
اين تعبيراتي كه نقل میکنند: «لَوْلا الْحُجَّةُ لَسَاخَتِ الارْضُ بِاَهْلِهَا وَ بِيُمْنِهِ رُزِقَ الْوَري وَ بِوُجوُدِهِ ثَبَتَتِ الْأَرْضُ وَ السَّمَاء»، يعني اصلاً روح عالم امكان همينها هستند. اگر روح نباشد، جسم از هم ميپاشد. روح كه برود، بدن متلاشي ميشود. آنگاه سرپا هستم كه اين روحِ سراسري باشد؛ اينكه من به اين جسم غذا ميرسانم براي خاطر روح است. «بِيُمْنِهِ رُزِقَ الْوَري». به يمن روح است كه بقيه سلولهاي بدن تغذيه ميشوند. سلولها، هر كدام براي خودشان جان دارند. اما تحت سلطه آن روح سراسري هستند. آنها هم كه تغذيه ميشوند براي خاطر روح سراسري است. تمام اين عالم كه از ناحیه خداوند مرزوقاند براي وجود مقدس اوست كه روح سراسري عالم امكان است. كه اگر نباشد مثل بدن از هم ميپاشد.
لذا ميخواستم اين را عرض كنم که نيمه شعبان روز بروز آن حجّت است، نه اینکه نعوذ بالله روز خلقت و تولّد آن حجّت باشد. و الا وجود مقدّس امام قبل از خلقت بقيّه ممكنات است.
[1] . اصول كافي، جلد 1، صفحه177 – بحار الانوار جلد 23، صفحه 38