روي عن أَمِيرالْمُؤْمِنِين عليه السلام قال:
«أَحْسِنُوا صُحْبَةَ النِّعَمِ قَبْلَ فِرَاقِهَا فَإِنَّهَا تَزُولُ وَ تَشْهَدُ عَلَى صَاحِبِهَا بِمَا عَمِلَ فِيهَا.»
در روايتی از اميرالمؤمنين «صلواتاللهعليه» منقول است كه حضرت فرمودند:
«أَحْسِنُوا صُحْبَةَ النِّعَمِ قَبْلَ فِرَاقِهَا». از نعمتهاي الهي قبل از آنكه از شما جدا شوند، به خوبی بهرهبرداري كنيد. مصاحبت به معناي بهرهبرداري از نِعَم است. چرا؟ «فَإِنَّهَا تَزُولُ وَ تَشْهَدُ عَلَى صَاحِبِهَا بِمَا عَمِلَ فِيهَا»، چون زائل ميشوند و از شما جدا ميشوند و در قیامت گواهي ميدهند که صاحبشان با آنها چه کرده است.
نعم الهيّه دوگونهاند:
1- نعمتهاي متّصله به معنای چسبيده، مثل: اعضا، جوارح و قوا. دست و پا و گوش و چشم، همه نعمت خدا هستند. قرآن راجع به گواهي دادن نعم متّصله به صراحت ميفرماید: «يَوْمَ تَشْهَدُ عَلَيْهِمْ أَلْسِنَتُهُمْ وَ أَيْديهِمْ وَ أَرْجُلُهُمْ بِما كانُوا يَعْمَلُونَ»(نور،24)، قيامت روزي است كه زبانها، دستها و پاها، به آنچه صاحبشان با آنها انجام است، گواهي ميدهند. حضرت میفرمایند: تا زنده هستی و نعمتها در اختيار تو است، از آنها به خوبی بهرهبرداري كن و بدان روزی ميآيد که اینها گواهي ميدهد که چگونه از آنها استفاده کردهای.
2- نعمتهاي منفصله به معنای نچسبيده که عبارتند از: تمام امور دنیویّهای که انسان در اختيارش است، مثل: پول، خانه، ماشين و.... خيال نكني اینها را در هر راهی که خرج کردی تمام میشود و میرود! همه روز قيامت ميآيند و گواهی میدهند چطور از آنها استفاده كردي. آيا مشروع بود يا نامشروع.
چه نعمتهاي متّصله و چه نعمتهاي منفصله. وقتي از صاحبش جدا شوند، همه در قیامت گواهي ميدهند. میخواهی زبانت شهادت ندهد، امّا زبانت ديگر در اختيار تو نيست؛ ميگويد: دروغ گفت، غيبت كرد، تهمت زد و.... همه اينها. حتّي در روایات داریم زمينی که در ارتباط با تو بوده هم گواهی میدهد که بر روی من ثواب کرده یا «نعوذبالله»! معصیتی مرتکب شده. پس، از نعمتهاي الهي قبل از آنكه از شما جدا شوند، به خوبی بهرهبرداري كنيد.
بحارالانوار ج 71 ص51-وسائل الشيعه ج16 ص328 مستدرك ج16ص273
چهارشنبه 5 آبان 89 – 19 ذي القعده 1431