رُوِيَ عَنْ رَسُولِ اللهِ صَلَّي عَلَيْهِ وَ الِهِ وَ سَلَّمَ قالَ:
كَفي بِالْمَوْتِ واعِظاً وَ كَفي بِالتُّقي غِنيً وَ كَفي بِالْعِبادَةِ شُغُلاً وَ كَفي بِالْقِيامَهِ مَوئِلاً وَ بِاللِه مُجازِياً[1]
ترجمه روایت: حضرت رسول اکرم صلی الله علیه و اله و سلم فرمودند:
بهترين پنددهنده براي انسان مرگ و بهترين سرمايه و ثروت تقوا و بهترين كارها و شغلها عبادت و بهترين پناهگاه، قيامت و بهترين پناه دهنده خداوند متعال است.
شرح روایت: ياد مرگ و يادآوري اين كه انسان مي ميرد ( که زمان آن مشخص نيست و ممكن است هرلحظه مرگ به سراغ من بيايد، آن هم بايك حادثه به ظاهر پيش بيني نشده) بهترين و موثرترين موعظه و پند براي هر انساني مي باشد. انسان بايد ياد مرگ را كه يك واقعيت است، هميشه به خود يادآور شود و اثرش اين است كه خوشي ها و ناخوشي هاي دنيا را محدود دانسته و از خوشي آن سرمست و شاد نشده و از ناخوشي آن ناراحت و ملول نمي گردد.
اين مرگ است كه خوشي و ناخوشي را رفع مي كند و با اين پند گرفتن مي فهمد كه به زودي بايد جواب همه اعمال، كارها، سخن ها، اعتقادات و باورهاي قلبي و عقلي خود را بدهد؛ به فكر محاسبه اعمال خود باشد. اگر خداي نكرده براثر غفلت آلوده به گناه شد، به فكر توبه و جبران آن افتاده و اگر اعمال صالح انجام داده، سعي و كوشش بيشتر كند و با اخلاصتر انجام دهد. لذا يكي از اعمالي كه سفارش شده، تشييع جنازه و زيارت اهل قبور است.
تقوا انجام فرامين و اوامر الهي و واجبات، و اجتناب و دوري از گناه و محرمات است كه بهترين سرمايه و ثروت مي باشد و انسان را بي نياز و توانگر واقعي مي كند. در قرآن كريم آمده است: «فَإنَّ خَیرَ الزّادِ التَّقوی».
عبادت به معناي اين است كه در هرعملي كه انجام مي دهد، به ياد خدا باشد. پس معلوم مي شود عبادت تنها نماز، روزه، خمس، حج و... نمي باشد. بلكه انسان مي تواند با داشتن نيّت پاك و خالص، تمامي كارهاي مباح و روزمره خود از قبيل خوردن، آشاميدن، تفريح و ورزش، كار و كسب و تجارت، پرداختن ديون و بدهيها، روابط خانوادگي، دوستي، همكاري و... را به عبادت الهي تبديل نمايد. بهترين پناهگاه قيامت و پناه دهنده خداوند است، زيرا او پاداش هرعمل نيك و خوب را 10 برابر و در بدي ها فقط جزا و كيفر همان را مي دهد.
تمام اين ها به ترتيب و مانند زنجير به هم متصل مي باشد. اول انسان مي فهمد بهترين پنددهنده مرگ است. حالا كه مي خواهي بروي بهترين سرمايه تقواست. حالا چگونه تقوا به دست آورم؟! بايد كارهايت را با ياد خداوند انجام بدهي. چنين انساني بهترين پناهگاهش قيامت است و با دست پُر مي باشد و خداوند هم بهترين و بيشترين پاداش دهنده است حالا انسان براي امور دنيايي نبايد حساسيت به خرج دهد و بلكه بايد حساسيت او براي آخرت باشد.
[1]بحارالانوار، جلد74، صفحه 139