رُوِيَ عَنْ الصادِقِ عَلَيْهِ السَّلامُ قالَ:
في قَوْلِهِ تَعالي «اِهْدِنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقيمَ» يَقُولُ اَرْشِدْنَا الصِّراطَ الْمُسْتَقيمَ اَرْشِدْنا لِلُزُومِ الطَّريقِ الْمُوَدّي اِلي مَحَبَّتِكَ وَ الْمُبَلِّغِ اِلي جَنَّتِكَ مِنْ اَنْ نَتَّبِعَ اَهْوائَنا فَنَعْطَبَ[1]
ترجمه:حضرت امام جعفر صادق علیه السلام درباره اين سخن خداوند كه مي فرمايد «اِهدِناالصِّراطَ المُستَقيمَ» فرمودند: يعني اين كه از خداوند تقاضا و درخواست مي كنيم كه ما را هدايت نما و در راهي و صراطي ما را هدايت و كمك بنما كه باعث شود به محبت تو برسیم و آن راه ما را به بهشت تو برساند. اگر اين راه را نرویم، پيروي و تبعيت از هواي نفس مي كنیم و به هلاكت مي افتیم.
شرح روایت: سؤال از حضرت عليه السلام «إهدِنا» بوده ولي حضرت عليه السلام در جواب «اَرشِدنا» فرمودند. به اين معنا كه تقاضا از خداوند این است كه مرا راهنمايي كن. اما تنها راهنمايي نيست بلكه دراين راه، راهنمايي با كمك و ارشادي كه به محبّت تو برسم. همان طور كه در جملات قبل مي گوييم «ايّاكَ نعبُد و ايّاك نَستَعين»، يعني خدايا! دست ما را بگير و كمك نما كه در راهي قرار بگيریم كه محبت تو در دلمان جاي بگيرد كه اگر اين محبت و دوستي تو بيايد، ما را به بهشت خاصّ تو كه جنّت نام دارد و مخصوص نفوس مطمئنه است مي رساند كه ما هم مورد خطاب «ياايَّتُها النَّفسُ المُطمَئنَّة إرجِعی الی ربِّکِ راضِیةً مَرضِیةً فَادخُلی فی عِبادی وادخُلی جنَّتی» قرار بگيريم.
نكته مهم اين است كه در آن ندارد «البالغ الي الجنة»، بلكه دارد «جَنَّتَك» يعني جنت تو، محبتي به من بده كه برسم به جنت تو و آن بهشت و جايگاهي كه نفوس مطمئنّه به آنجا مي روند. همان طور كه در آيه مي فرمايد «جنَّتی» جنت من! كه اهل معرفت مي فرمايند اين جنت لقاء است. مهم اين است انساني كه محبت، هدايت و كمك الهي را مي خواهد، بايد با حركت در آن مسير زمينه و مقدمات آن را فراهم سازد و نمي شود با زبان درخواست كنیم ولي در عمل برخلاف مسيرهدايت حركت نماييم.
نكته ي ديگر اينكه هدايت، سكون و ايستايي ندارد بلكه با هر حركت، هدايت ما هر لحظه از جانب خداوند بيشتر مي شود. محبت داراي درجاتي است. بعضي هدايت كمتر و بعضي هدايت بيشتر و... و اگر اين راه را نروم، كجا خواهم رفت؟! هركس هدايت و كمك خداوند نصيب او نشود، هدايت نفس امّاره و متابعت از شيطان و هواي نفس نصيب او خواهد شد و كساني كه اسير هواهاي نفساني شدند، آخرش به هلاكت و نابودي مي افت
[1]بحارالانوار، جلد47، باب7، روايت 23، صفحه 238